Cách trồng dưa hấu tại nhà giúp bạn có trái sạch, ngọt mát. Tuy nhiên, để cây phát triển tốt, sai quả đều, cần áp dụng đúng kỹ thuật. SFARM sẽ hướng dẫn chi tiết từ khâu trồng đến chăm sóc hiệu quả.
1. Đặc điểm của dưa hấu và điều kiện sinh trưởng
1.1. Đặc điểm của dưa hấu
Dưa hấu là loại cây thân thảo bò sát mặt đất, có khả năng phân cành lớn, trong điều kiện thuận lợi có thể phát triển tới 32 cành các cấp. Lá dưa hấu có lớp phấn trắng, giúp cây giảm thoát hơi nước.
Bộ rễ của cây ăn sâu đến hơn 0,6 m và lan rộng mạnh mẽ với các rễ thứ cấp đan xen như tấm lưới, đường kính hệ rễ có thể đạt tới 8 – 10 m.
Dưa hấu (Citrullus lanatus) thuộc họ bầu bí, là cây thân leo, phát triển mạnh trong điều kiện khí hậu ấm áp. Trái dưa hấu có hình tròn hoặc bầu dục, vỏ xanh, ruột đỏ hoặc vàng, vị ngọt và chứa nhiều nước.
Lợi ích khi trồng dưa hấu tại nhà:
- Cung cấp nguồn thực phẩm sạch, an toàn.
- Tiết kiệm chi phí so với mua ngoài.
- Tận dụng không gian vườn, sân thượng.
- Giúp thư giãn, trải nghiệm thú vị khi tự trồng và chăm sóc cây.
1.2. Điều kiện sinh trưởng của dưa hấu
Dưa hấu thích nghi tốt với nhiều điều kiện đất đai và độ ẩm, nhưng không chịu được tuyết và phát triển kém trong môi trường lạnh. Cây ngừng sinh trưởng khi nhiệt độ dưới 15 độ C, làm giảm tỷ lệ đậu quả và năng suất.
Tuy nhiên, trong môi trường nhiệt đới nóng ẩm, dưa hấu phát triển mạnh và cho quả to, năng suất cao, nhiệt độ thích hợp để cây dưa hấu phát triển tốt nhất là khoảng từ 25 – 30 độ C.
Dưa hấu sinh trưởng tốt khi đáp ứng các điều kiện sau:
- Nhiệt độ: Cây phát triển mạnh ở mức 25 – 30°C, nếu dưới 18°C hoặc trên 38°C có thể ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và đậu quả.
- Ánh sáng: Dưa hấu cần 6 – 8 giờ ánh sáng mặt trời trực tiếp mỗi ngày để quang hợp và phát triển. Trồng ở nơi râm mát hoặc thiếu sáng sẽ làm cây kém phát triển, ra ít hoa và quả nhỏ.
- Độ ẩm: Cây ưa khí hậu khô ráo, cần tưới nước đầy đủ nhưng không để đất quá ẩm vì dễ gây bệnh nấm. Độ ẩm thích hợp dao động 50 – 70%.
- Đất trồng: Dưa hấu thích hợp với đất tơi xốp, thoát nước tốt, giàu dinh dưỡng. Độ pH lý tưởng là 6.0 – 6.8. Nên trộn đất với phân hữu cơ để tăng độ màu mỡ.
- Không gian trồng: Nếu trồng trên chậu hoặc thùng xốp, cần chọn loại có kích thước từ 40 – 50 lít để đảm bảo cây có đủ không gian phát triển rễ và leo giàn.
Việc hiểu rõ các yếu tố này giúp bạn tạo điều kiện tốt nhất để cây dưa hấu sinh trưởng khỏe mạnh, cho năng suất cao.
2. Thời vụ trồng dưa hấu
Việc lựa chọn thời vụ phù hợp giúp cây dưa hấu sinh trưởng tốt, đạt năng suất cao và hạn chế rủi ro do thời tiết.
2.1. Trồng dưa hấu vào tháng mấy?
Dưa hấu có thể trồng quanh năm, nhưng thời điểm lý tưởng nhất là từ tháng 3 đến tháng 6, khi thời tiết ấm áp và ổn định. Tùy theo vùng miền, các mùa vụ trồng dưa hấu phù hợp được chia như sau:
Miền Bắc: Chủ yếu trồng vào vụ xuân hè (gieo cuối tháng 2, trồng đầu tháng 3) và vụ hè (gieo tháng 6).
Miền Trung và miền Nam:
- Vụ sớm: Gieo trồng tháng 10, thu hoạch cuối tháng 12. Cần chọn đất cao, thoát nước tốt do ảnh hưởng mưa đầu vụ.
- Vụ chính: Gieo trồng tháng 11, thu hoạch vào dịp Tết Nguyên đán. Đây là thời điểm cây phát triển thuận lợi, cho năng suất cao.
- Vụ hè: Trồng sau Tết, thường canh tác trên đất sau lúa tại An Giang, Kiên Giang, Đồng Tháp và các tỉnh miền Trung.
2.2. Miền Bắc trồng dưa hấu vào tháng mấy?
Lựa chọn thời vụ theo từng mùa tại miền Bắc, tránh nhiệt độ lạnh ảnh hưởng đến ra hoa, đậu quả, dưa hấu được trồng theo ba vụ chính:
- Vụ xuân hè: Do có mùa đông lạnh nên vụ này là vụ chính. Gieo vào cuối tháng 2, trồng 10 – 15/3, thu hoạch cuối tháng 5.
- Vụ hè: Trồng khi gặt xong lúa chiêm xuân sớm, giữa tháng 6, thu hoạch cuối tháng 7. Thời vụ này thích hợp cho vùng trồng dưa hấu ở Đồng bằng sông Hồng. Nhược điểm của vụ này là mưa nhiều nên các chân đất trũng hay bị ngập. Cần trồng dưa hấu ghép lên gốc bầu để chịu úng và chống bệnh héo vàng.
- Vụ đông: Vụ này nghiêm ngặt về thời gian nên chỉ vùng nào người dân có kinh nghiệm thâm canh mới nên trồng. Gieo hạt cuối tháng 8, trồng đầu tháng 9, thu hoạch cuối tháng 11, đầu tháng 12.
Việc chọn đúng thời vụ giúp cây dưa hấu phát triển khỏe mạnh, cho quả to, ngọt và năng suất cao.
3. Chuẩn bị vật tư trồng dưa hấu
Chọn giống: Có thể chọn một số giống có vỏ xanh đậm, vỏ xanh nhạt, sọc hoa văn, vàng. Hay loại thịt có màu đỏ tươi, màu vàng, màu đỏ đậm,… tùy theo sở thích của mình mà lựa chọn giống cho phù hợp.
Ươm giống: Ngâm hạt trong nước ấm 2 sôi : 3 lạnh khoảng 8 tiếng. Sau đó vớt hạt ra ủ trong khăn ẩm khoảng 8 tiếng để hạt nứt nanh.
Chậu trồng: Kích thước đủ lớn để rễ cây phát triển lan rộng cho cây khỏe mạnh nhất. Khuyến khích chọn chậu có thể tích khoảng 20 lít, có thể dùng thùng sơn nhựa có đục lỗ.
Đất trồng: Đất phải tơi xốp, giàu dinh dưỡng hữu cơ, có độ pH từ 6 – 6.8. Bạn có thể dùng đất vườn trộn với phân hữu cơ như phân trùn quế hoặc phân chuồng hoai mục để tăng độ màu mỡ. Không sử dụng đất sét, đất ở khu vực bị ô nhiễm. Tốt nhất nên lấy đất sạch trộn theo tỉ lệ: 3 đất sạch : 2 mụn dừa : 2 trấu hun : 3 phân trùn quế. Đặc biệt, đất cần thoát nước tốt vì dưa hấu không chịu được úng. Nếu trồng trong thùng, hãy đảm bảo có lỗ thoát nước để tránh tình trạng ứ đọng gây thối rễ.
Ngoài ra bạn có thể sử dụng đất đa dụng SFARM là dòng đất trộn chứa hàm lượng đất thịt và mùn hữu cơ cao, có chứa Trichoderma và vi sinh vật có lợi. Sản phẩm phù hợp làm đất trồng cho mọi loại cây, giúp cung cấp dinh dưỡng, ngừa nấm bệnh và phù hợp với mọi khách hàng đô thị có nhu cầu trồng cây trong chậu (rau, hoa – cây kiểng, cây ăn trái,… ).
3.1. Chọn giống dưa hấu phù hợp
Giống dưa hấu có hạt và không hạt:
- Dưa hấu có hạt: Đây là loại truyền thống, thường có tỷ lệ hạt cao, chiếm từ 30% đến 40% trọng lượng quả. Ưu điểm là dễ trồng, hạt giống dễ tìm và giá thành thấp. Tuy nhiên, nhiều hạt có thể gây bất tiện khi ăn.
- Dưa hấu không hạt: Loại này được lai tạo để không có hạt, thuận tiện cho việc tiêu thụ. Tuy nhiên, khả năng nảy mầm của hạt giống thấp hơn, yêu cầu kỹ thuật trồng cao hơn và giá thành hạt giống thường cao hơn.
Cách chọn hạt giống chất lượng cao:
- Nguồn gốc rõ ràng: Mua hạt giống từ các công ty uy tín để đảm bảo chất lượng và tỷ lệ nảy mầm cao.
- Đặc điểm giống: Chọn giống phù hợp với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng địa phương.
- Hạn sử dụng: Kiểm tra ngày sản xuất và hạn sử dụng để đảm bảo hạt giống còn mới, tăng khả năng nảy mầm.
3.2. Chuẩn bị đất trồng dưa hấu
Đất trồng: Đất phải tơi xốp, giàu dinh dưỡng hữu cơ. Không sử dụng đất sét, đất ở khu vực bị ô nhiễm. Tốt nhất nên lấy đất sạch trộn theo tỉ lệ: 3 đất sạch : 2 mụn dừa : 2 trấu hun : 3 phân trùn quế.
Cách cải tạo đất giúp dưa hấu phát triển tốt
Bón lót và cải tạo đất
Trước khi trồng, nên bón lót phân chuồng hoai mục hoặc phân hữu cơ để tăng dinh dưỡng. Nếu đất có độ pH thấp, có thể bón thêm vôi để cân bằng độ chua.
Lên luống và xử lý đất
- Luống đơn: Rộng 2,5 – 3m.
- Luống kép: Rộng 4,5 – 6m.
- Chiều cao luống: 25 – 30cm để tránh ngập úng.
- Rãnh giữa luống: Rộng 30cm, sâu 25cm.
- Hướng luống: Đông – Tây để cây nhận đủ ánh sáng.
Sau khi lên luống, bón lót xong, nên phủ màng nông nghiệp để giữ ẩm, hạn chế cỏ dại và rửa trôi dinh dưỡng.
Khoảng cách trồng dưa hấu
- Trên đất ruộng: Trồng theo luống đơn rộng 2,5m, cây cách nhau 0,5 – 0,6m theo hàng đôi.
- Trên đất vườn: Có thể trồng trong chậu hoặc trên giàn. Nếu trồng trong chậu, chọn kích thước phù hợp. Khi trồng trên giàn, cần đảm bảo đủ ánh sáng và không gian để cây leo.
Chuẩn bị đất kỹ lưỡng và chọn khoảng cách trồng hợp lý giúp cây phát triển khỏe mạnh, hạn chế sâu bệnh, cho năng suất cao.
3.3. Vị trí trồng dưa hấu thích hợp
Dưa hấu là loại cây ưa nắng và gió, nên khi trồng dưa hấu cần chọn những vị trí có ánh nắng chiếu từ 6 – 8 tiếng mỗi ngày. Các vị trí lý tưởng có thể kể đến là sân thượng, ban công hoặc gần các vách tường nhà. Tuy nhiên, bạn cần đảm bảo nơi trồng dưa hấu có không gian chiều cao tối thiểu 1,5 mét để cây phát triển đầy đủ và đạt năng suất cao.
Trồng ngoài trời, trên sân thượng, trong chậu, trên giàn leo:
- Ngoài trời: Chọn nơi có ánh sáng mặt trời đầy đủ, thoáng mát và đất thoát nước tốt.
- Trên sân thượng: Sử dụng chậu lớn, đảm bảo độ sâu tối thiểu 30 cm và có lỗ thoát nước.
- Trong chậu: Chọn chậu có đường kính tối thiểu 40 cm, đất tơi xốp và giàu dinh dưỡng.
- Trên giàn leo: Nếu không gian hạn chế, có thể trồng dưa hấu leo giàn để tiết kiệm diện tích và giúp quả nhận được ánh sáng đều.
Lưu ý về ánh sáng và gió để cây phát triển tốt:
- Ánh sáng: Dưa hấu cần ánh sáng mặt trời trực tiếp ít nhất 6-8 giờ mỗi ngày để quang hợp và phát triển.
- Gió: Nơi trồng nên có gió nhẹ để giảm độ ẩm, hạn chế nấm bệnh, nhưng tránh gió mạnh có thể làm hỏng cây.
Việc chuẩn bị vật tư và điều kiện trồng phù hợp sẽ tạo nền tảng cho cây dưa hấu phát triển khỏe mạnh và cho năng suất cao.
4. Hướng dẫn chi tiết cách trồng dưa hấu
Để trồng dưa hấu thành công tại nhà, bạn có thể tham khảo các phương pháp sau:
4.1. Cách trồng dưa hấu từ hạt tại nhà
Chuẩn bị hạt giống: Để trồng dưa hấu bằng hạt, đầu tiên bạn cần phơi khô hạt giống ngoài nắng trong khoảng 1 – 2 tiếng để loại bỏ độ ẩm thừa.
Quy trình ngâm hạt, ủ hạt để tăng tỷ lệ nảy mầm.
- Ngâm hạt: Ngâm hạt giống trong nước ấm ở nhiệt độ từ 30 – 40 độ C trong 3 – 4 giờ để kích thích nảy mầm.
- Ủ hạt: Vớt hạt ra, rửa sạch và lau khô, sau đó ủ trong khăn ẩm khoảng 3 ngày. Đảm bảo khăn luôn giữ được độ ẩm nhất định trong quá trình ủ.
Gieo hạt trực tiếp hoặc ươm cây con trước khi trồng
- Gieo hạt trực tiếp: Sau khi hạt đã nảy mầm (mầm dài khoảng 0,5 mm), có thể gieo trực tiếp vào đất trồng đã chuẩn bị sẵn. Tạo lỗ nhỏ sâu khoảng 2 – 3 cm, đặt hạt vào và phủ nhẹ lớp đất mỏng. Tưới nước nhẹ nhàng để giữ ẩm cho đất.
- Ươm cây con trước khi trồng: Gieo hạt đã nảy mầm vào các bầu ươm hoặc chậu nhỏ chứa đất tơi xốp và giàu dinh dưỡng. Sau khoảng 10 – 14 ngày, khi cây con phát triển và có 2 – 3 lá thật, chuyển cây ra vị trí trồng chính thức.
4.2. Cách trồng dưa hấu không hạt
Phương pháp trồng giống dưa hấu không hạt và cách chăm sóc đặc biệt:
Làm bầu và gieo hạt
- Sử dụng bầu ươm dưa hấu không hạt làm từ túi giấy hoặc lá chuối để đảm bảo độ thông thoáng.
- Đất trong bầu nên trộn với tro trấu theo tỷ lệ 3:1 để tăng khả năng thoát nước.
- Gieo hạt dưa hấu không hạt vào bầu và đặt nơi có ánh sáng nhẹ, duy trì độ ẩm cho đất để hạt nảy mầm tốt.
Trồng và chăm sóc dưa hấu không hạt
- Khi cây con đạt chiều cao khoảng 10 – 15 cm, tiến hành chuyển cây ra luống hoặc chậu trồng.
- Khoảng cách trồng dưa hấu không hạt trên luống nên duy trì 40 cm giữa các cây để đảm bảo không gian phát triển.
- Tưới nước đều đặn, tránh để đất quá khô hoặc quá ẩm gây ảnh hưởng đến rễ cây.
- Bón phân hữu cơ định kỳ để cung cấp dinh dưỡng, giúp cây phát triển khỏe mạnh.
- Thường xuyên kiểm tra và phòng trừ sâu bệnh cho dưa hấu không hạt để tránh các bệnh phổ biến như nấm, rệp sáp.
4.3. Cách trồng dưa hấu trong chậu
Nếu các bạn không có không gian đất vườn rộng rãi thì cách trồng dưa hấu trong chậu là sự lựa chọn phù hợp nhất. Hãy cùng SFARM tìm hiểu cách trồng dưa hấu trong chậu ngay sau đây:
Chuẩn bị nguyên liệu:
- Hạt giống dưa hấu: Chọn loại giống tốt, phù hợp với điều kiện trồng.
- Chậu trồng: Sử dụng chậu lớn, có lỗ thoát nước phía dưới để tránh úng nước.
- Đất trồng: Trộn đều đất thường với phân hữu cơ theo tỉ lệ 1:1 để đảm bảo dinh dưỡng.
Cách tiến hành:
- Chuẩn bị hạt: Phơi khô hạt ngoài nắng trong 1 – 2 tiếng. Ngâm hạt giống trong nước ấm (30 – 40 độ C) khoảng 3 – 4 giờ để kích thích nảy mầm.
- Ủ hạt: Vớt hạt ra, rửa sạch và lau khô. Ủ hạt trong khăn ẩm khoảng 3 ngày, giữ khăn có độ ẩm ổn định.
- Gieo hạt vào chậu: Đổ đất trồng vào chậu, dùng ngón tay ấn tạo lỗ nhỏ sâu 3cm, đặt hạt đã nảy mầm vào lỗ và tưới nước đều.
- Chăm sóc cây con: Sau 3 – 5 ngày, cây sẽ mọc cao khoảng 10cm, giai đoạn này, bạn cần tưới nước đều đặn và bổ sung nấm đối kháng để phòng ngừa mầm bệnh và tránh đặt chậu ở nơi có nắng gắt.
Kích thước chậu phù hợp, đất trồng và chăm sóc:
- Chọn chậu: Sử dụng chậu có độ sâu ít nhất 1 m và rộng 0.5 m để đảm bảo rễ cây phát triển tốt.
- Đất trồng: Trộn đất với phân hữu cơ theo tỷ lệ 1:1 để cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây.
- Chăm sóc: Tưới nước đều đặn, đảm bảo đất luôn ẩm nhưng không ngập úng. Khi cây ra hoa, bón thêm phân hữu cơ để hỗ trợ quá trình đậu quả.
Kỹ thuật làm giàn cho dưa leo giàn để tiết kiệm diện tích:
- Làm giàn: Sử dụng cọc tre hoặc khung kim loại cao khoảng 2 m, đặt gần gốc cây. Dùng dây buộc nhẹ nhàng các nhánh dưa hấu lên giàn để hỗ trợ cây leo.
- Chăm sóc trên giàn: Kiểm tra định kỳ, buộc thêm dây nếu cần để đảm bảo cây phát triển theo hướng mong muốn và tránh gãy đổ.
Việc áp dụng đúng kỹ thuật trồng và chăm sóc sẽ giúp bạn thu hoạch được những quả dưa hấu ngon ngọt ngay tại nhà.
4.4. Cách trồng dưa hấu trên đất ruộng
Cách lên luống và mật độ trồng hợp lý
Lên luống:
- Hướng luống: Nên bố trí luống theo hướng Đông – Tây để cây nhận được ánh sáng mặt trời tối ưu.
- Kích thước luống: Chiều rộng luống khoảng 80 – 90 cm, rãnh giữa các luống rộng 30 – 50 cm và sâu 25 cm.
Mật độ trồng:
- Khoảng cách trồng: Hàng cách hàng 2,5 – 3 m, cây cách cây 0,5 m.
- Mật độ cây: Khoảng 6.500 – 9.000 cây/ha.
Ứng dụng màng phủ nông nghiệp để tăng năng suất
Lợi ích của màng phủ:
- Giữ ẩm và nhiệt độ đất: Màng phủ giúp duy trì độ ẩm và nhiệt độ đất ổn định, tạo điều kiện thuận lợi cho cây phát triển.
- Hạn chế cỏ dại: Ngăn chặn sự phát triển của cỏ dại, giảm công lao động làm cỏ.
- Bảo vệ đất: Chống rửa trôi dinh dưỡng khi mưa to, giữ đất tơi xốp.
Cách sử dụng:
- Phủ màng: Sau khi bón lót, tiến hành phủ màng nông nghiệp với mặt bạc lên trên, mặt đen xuống dưới.
- Cố định màng: Kéo căng màng phủ, ghim chặt bằng dây thép và chặn mép luống bằng đất để đảm bảo màng không bị xê dịch.
4.5. Cách trồng dưa hấu từ quả
Cách lấy hạt từ quả dưa hấu để trồng lại
Chọn quả: Lựa chọn quả dưa hấu chín, khỏe mạnh và không bị sâu bệnh.
Lấy hạt:
- Tách hạt: Lấy hạt từ phần ruột đỏ của quả.
- Rửa sạch: Rửa hạt dưới nước để loại bỏ phần thịt quả còn sót lại.
- Phơi khô: Phơi hạt dưới nắng sáng từ 6-9h trong khoảng 1-2 tiếng hoặc phơi trước quạt 5 tiếng để hạt khô hoàn toàn.
Những lưu ý khi sử dụng hạt từ dưa hấu thương phẩm
Chất lượng giống:
- Không đảm bảo: Hạt từ dưa hấu thương phẩm có thể không cho ra cây con có đặc tính giống cây mẹ do lai tạo hoặc xử lý hóa chất.
- Nguy cơ sâu bệnh: Hạt có thể mang mầm bệnh, ảnh hưởng đến cây trồng sau này.
Khuyến nghị:
- Mua hạt giống: Nên mua hạt giống từ các cửa hàng uy tín để đảm bảo chất lượng và năng suất cây trồng.
- Xử lý hạt: Nếu sử dụng hạt từ quả, cần xử lý hạt kỹ lưỡng trước khi gieo để giảm nguy cơ sâu bệnh.
Việc áp dụng đúng kỹ thuật trồng và chăm sóc sẽ giúp bạn thu hoạch được những quả dưa hấu ngon ngọt ngay tại nhà.
>> Xem thêm: Cách trồng đậu đũa đơn giản, trĩu quả, hữu cơ an toàn tại nhà cho gia đình. Tại đây.
5. Cách chăm sóc dưa hấu để đạt năng suất cao
5.1. Cách chăm sóc cây dưa hấu con
Tưới nước đúng cách cho cây dưa hấu con
- Giai đoạn mới trồng đến 20 ngày sau trồng, rễ cây còn nhỏ, cần tưới nước nhẹ nhàng bằng vòi hoa sen hoặc hệ thống tưới nhỏ giọt 2 lần/ngày để giữ ẩm.
- Từ 25 ngày sau trồng đến khi cây ra trái nhỏ, duy trì tưới nước 2 lần/ngày vào sáng sớm và chiều mát. Tưới xa gốc để nhử rễ phát triển, tránh tưới lên lá để hạn chế bệnh nấm.
- 10 ngày trước thu hoạch, giảm lượng nước tưới, và 5 ngày trước thu, ngừng tưới hẳn để trái dưa hấu ngọt hơn.
- Có thể bổ sung nước vo gạo để cải thiện dinh dưỡng đất, hỗ trợ cây phát triển tốt.
Bón phân cho dưa hấu giai đoạn đầu
- Khi cây con phát triển được khoảng 7 – 10 ngày, tiến hành bón phân hữu cơ hoặc phân vi sinh để cung cấp dinh dưỡng ban đầu.
- Sau 15 – 20 ngày, có thể bón thêm phân NPK theo tỷ lệ thích hợp, giúp cây phát triển thân lá khỏe mạnh.
Phòng ngừa bệnh cho cây dưa hấu con
- Kiểm tra thường xuyên để phát hiện sớm sâu bệnh như nấm, rệp sáp, vi khuẩn héo xanh.
- Sử dụng biện pháp sinh học hoặc thuốc bảo vệ thực vật an toàn để kiểm soát bệnh hại.
- Duy trì khoảng cách trồng hợp lý, đảm bảo cây thông thoáng, giảm nguy cơ nấm bệnh.
5.2. Cách tưới nước cho dưa hấu đúng kỹ thuật
Lượng nước cần thiết theo từng giai đoạn:
- Giai đoạn cây con: Tưới ít nhưng đều đặn để giữ độ ẩm cho đất. Khi cây còn nhỏ trong giai đoạn ươm đến lúc có 5 lá thì bạn nên tưới 2 lần/ngày. Sau đó bạn nên tưới cho cây 1 lần/ngày là hợp lý nhất.
- Giai đoạn ra hoa: để cây có thể ra nhiều hoa hơn, lúc này bạn nên xiết nước lại, tưới 3 ngày/ lần để cây có thể ra hoa, hạn chế tưới quá nhiều để tránh rụng hoa.
- Giai đoạn nuôi quả: Cung cấp đủ nước giúp quả lớn nhanh, nhưng không tưới quá đẫm để tránh nứt quả. Bạn có thể tưới 1 ngày/lần.
Cách tưới nước nhỏ giọt, hạn chế úng rễ:
- Tưới rãnh: Dẫn nước vào rãnh giữa các luống, không tưới trực tiếp vào gốc để tránh thối rễ.
- Tưới nhỏ giọt: Giúp cung cấp nước đều đặn, tiết kiệm nước và hạn chế sâu bệnh phát triển.
- Không tưới vào buổi trưa nắng gắt để tránh sốc nhiệt cho cây.
Chăm sóc đúng kỹ thuật sẽ giúp cây dưa hấu phát triển khỏe mạnh, cho năng suất cao và quả ngọt mọng nước.
5.3. Cách bón phân cho cây dưa hấu
Giai đoạn đầu khi trồng dưa hấu, cây mới bắt đầu phát triển, bạn có thể bón bổ sung phân trùn quế để giúp cây khỏe mạnh. Giai đoạn ra hoa và kết trái, nên sử dụng phân hữu cơ sẽ hỗ trợ quả phát triển to, mọng nước và ngọt hơn. Quy trình bón phân các bạn có thể tham khảo cách sau:
Sử dụng phân lân để bón cho cây, trong quá trình trồng bạn cần bón phân lân cho cây 3 lần:
- Lần 1: Ngay sau khi trồng.
- Lần 2: Sau 25 ngày.
- Lần 3: 25 ngày sau lần bón thứ 2.
Sử dụng phân bón lá, chế phẩm sinh học định kì 7 ngày 1 lần, đặc biệt giai đoạn nhạy cảm như sau trồng, trước khi ra hoa, dưỡng quả. Kết thúc bón phân trước thu hoạch 10 ngày.
Dưa hấu phù hợp với các loại phân sinh học, vì vậy bạn có thể bổ sung phân NPK để cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cây trong suốt quá trình phát triển.
Các loại phân bón:
- Phân hữu cơ: Cung cấp dinh dưỡng tự nhiên, cải tạo đất và tăng độ tơi xốp. Bạn có thể cân nhắc sử dụng vì đó là loại phân vừa đủ chất dinh dưỡng vừa dễ dàng tìm ở những cửa hàng vật tư.
- Phân NPK: Giúp cây phát triển nhanh, tăng khả năng đậu quả.
- Phân vi lượng: Để cây dưa hấu có thể phát triển nhanh chóng bạn nên bổ sung phân bón đầy đủ định kỳ dạng vi lượng bổ sung kẽm, canxi, magie giúp cây cứng cáp, quả to và ngọt hơn.
Thời điểm bón phân hiệu quả:
- Bón lót: Trước khi trồng, trộn phân hữu cơ hoai mục vào đất để cung cấp dinh dưỡng ban đầu.
- Bón thúc lần 1: Khi cây có 2 – 3 lá thật, dùng NPK pha loãng tưới quanh gốc.
- Bón thúc lần 2: Khi cây ra tua cuốn, bón thêm phân đạm và kali giúp thân lá phát triển mạnh.
- Bón nuôi quả: Khi quả bắt đầu lớn, tăng cường kali để quả ngọt và chắc thịt.
5.4. Quá trình phát triển của cây dưa hấu và cách chăm sóc từng giai đoạn
Cây dưa hấu trải qua 5 giai đoạn phát triển chính, mỗi giai đoạn cần kỹ thuật chăm sóc khác nhau để đạt năng suất cao.
Giai đoạn cây con (0 – 15 ngày):
- Giữ ẩm đất, che chắn nếu nắng gắt hoặc mưa nhiều.
- Phun phòng bệnh, bón phân loãng giúp cây phát triển khỏe.
Giai đoạn phát triển lá (15 – 30 ngày):
- Duy trì tưới nước đều đặn, bón phân NPK giúp cây phát triển tán lá.
- Cắt tỉa nhánh phụ để tập trung dinh dưỡng nuôi thân chính.
Giai đoạn ra hoa (30 – 45 ngày):
- Hạn chế tưới quá nhiều để tránh rụng hoa.
- Có thể hỗ trợ thụ phấn cho hoa để tăng tỷ lệ đậu quả.
Giai đoạn đậu quả (45 – 60 ngày):
- Chọn giữ lại quả khỏe, loại bỏ quả nhỏ để cây tập trung nuôi trái chính.
- Bón kali để quả lớn nhanh, vỏ căng bóng.
Giai đoạn chín (60 – 80 ngày):
- Hạn chế tưới nước để tăng độ ngọt của dưa.
- Quan sát màu sắc vỏ và cuống để xác định thời điểm thu hoạch.
5.5. Cách thụ phấn cho hoa dưa hấu
Khoảng 35 – 40 ngày sau khi gieo, thì tiến hành thụ phấn cho cây. Thời gian thụ lúc 7 – 9 giờ sáng. Cách thực hiện: ngắt hoa đực bất kỳ chấm phần phấn vàng bên trong lên nhụy hoa cái.
Cách giúp dưa hấu đậu quả nhiều hơn (bổ sung)
Dinh dưỡng hợp lý:
- Bón phân hữu cơ, phân lân và kali để kích thích ra hoa cái nhiều hơn.
- Tránh bón quá nhiều đạm để hạn chế tình trạng cây chỉ phát triển lá mà không ra hoa.
Duy trì độ ẩm và ánh sáng:
- Tưới nước đúng cách, tránh tưới trực tiếp lên hoa khi nở để không làm trôi phấn hoa.
- Cây cần đủ ánh sáng để quang hợp tốt, giúp phát triển hoa và trái đều hơn.
Giảm rụng hoa, tăng tỷ lệ đậu quả:
- Bón bổ sung phân bón lá hoặc chế phẩm sinh học để dưỡng hoa và hạn chế rụng.
- Nếu hoa cái không đậu trái, có thể thụ phấn lại vào ngày hôm sau để tăng khả năng thành công.
5.6. Tỉa nhánh và tuyển trái
Việc tỉa nhánh và tuyển trái giúp cây dưa hấu tập trung dinh dưỡng nuôi những quả đạt chất lượng, cho năng suất cao.
Tỉa nhánh: Mỗi cây nên tỉa chừa lại 1 thân chính và 2 nhánh phụ. Tỉa nhánh sớm khi nhánh vừa lú ra 5 – 7 cm. Tỉa nhánh để tập trung dinh dưỡng nuôi trái.
Tuyển trái: Muốn dưa to đẹp để chưng Tết thì chỉ nên giữ mỗi dây 1 trái. Tiến hành tuyển từ 40 – 45 ngày sau gieo. Khi trái bằng trái chanh thì chọn trái thứ 3 trên dây (vị trí lá 14 – 20 lá). Lót rơm kê trái để hạn chế thối trái.
Tỉa bỏ nhánh không cần thiết, chọn quả đạt chuẩn để nuôi dưỡng (bổ sung)
Tỉa nhánh không cần thiết:
Tỉa cành và chọn quả là bước quan trọng để cây dưa hấu sinh trưởng khỏe mạnh. Mỗi cây chỉ nên giữ 1 chèo và 1 thân chính, giúp tập trung dinh dưỡng nuôi cây. Nên ưu tiên giữ lại những nhánh khỏe, to, loại bỏ những nhánh yếu hoặc mọc dư.
Chọn quả đạt chuẩn:
- Số lượng: Mỗi dây chỉ nên để 1 quả để cây nuôi dưỡng tốt nhất.
- Vị trí quả: Chọn quả ở vị trí hoa cái thứ 3 – 4 trên thân chính hoặc hoa cái thứ 2 – 3 trên nhánh phụ.
- Tiêu chí chọn: Quả có cuống to, dài, bầu to, không sâu bệnh.
- Lưu ý: Nếu quả nằm ở chỗ trũng, hãy kê lên rơm để tránh thối hỏng.
Việc tỉa cành và chọn quả hợp lý giúp dưa hấu đạt kích thước lớn, tròn đẹp, đảm bảo năng suất và chất lượng cao.
5.7. Phòng trừ sâu bệnh cho dưa hấu
Trồng dưa hấu tại nhà ít bị sâu bệnh vì diện tích nhỏ, ít nguồn lây. Tuy nhiên chúng ta vẫn nên đề phòng một số loại côn trùng như bọ cánh cứng, rệp muội.
Nên sử dụng màng phủ nông nghiệp để hạn chế sâu bệnh hại, ngăn ngừa sự phát triển của cỏ dại và duy trì độ ẩm ổn định cho cây trồng. Đồng thời, màng phủ còn giúp giảm xói mòn đất, bảo vệ môi trường đất và nâng cao hiệu quả canh tác.
Phun GE ớt tỏi gừng và GE bồ hòn mỗi tuần 1 lần để phòng ngừa sâu bệnh.
Về phòng nấm cho cây, pha chế phẩm nấm đối kháng Trichoderma tưới 2 lần (1 lần lúc cây 6 – 7 lá thật, 1 lần lúc trái bắt đầu tạo lưới, có thể tưới thêm 1 – 2 lần tùy điều kiện) hoặc phun tưới tinh vôi 98 (100g tinh vôi/10 lít nước) phun cho cây tuần 1 lần.
Phòng bọ trĩ và nhện đỏ, rệp bằng dung dịch thuốc lào.
Công thức: 200gr thuốc lào ngâm 5 lít nước sôi, ngâm 3-5 ngày rồi lọc bỏ bã, nước đóng chai dùng dần.
Cách dùng: 100ml dung dịch thuốc lào + 5 giọt dầu ăn hoặc nước rửa bát pha với 1 lít nước phun ướt đều 2 mặt lá & mặt đất trồng, phun vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát.
Phun phòng: 7-10 ngày/lần.
Phun trị bệnh: Phun 2 ngày liên tục sau 3-5 ngày phun lặp lại.
Các bệnh thường gặp
- Bệnh nấm (phấn trắng, sương mai): Xuất hiện đốm trắng trên lá, làm cây chậm phát triển.
- Bệnh héo vi khuẩn: Cây bị héo đột ngột dù đất vẫn đủ ẩm.
- Sâu ăn lá, rệp, bọ trĩ: Gây hại trên lá non, làm giảm khả năng quang hợp.
Biện pháp phòng trừ
Phương pháp tự nhiên:
- Trồng luân canh, sử dụng bẫy dính màu vàng để bắt côn trùng.
- Phun dung dịch tỏi, ớt, gừng để xua đuổi sâu bệnh.
Phương pháp hóa học:
- Dùng thuốc trừ sâu sinh học hoặc thuốc đặc trị theo hướng dẫn.
- Phun thuốc vào sáng sớm hoặc chiều mát để tránh ảnh hưởng đến cây.
Lưu ý: Kiểm tra cây thường xuyên để phát hiện bệnh sớm, kết hợp biện pháp phòng ngừa để hạn chế tối đa sâu bệnh hại.
6. Thu hoạch và bảo quản dưa hấu
Khi dưa đạt độ chín từ 70 – 80% là thời điểm thích hợp để thu hoạch, giúp đảm bảo chất lượng và hương vị tối ưu. Khi cắt, nên giữ cuống dài từ 8 – 10cm để bảo quản độ tươi lâu hơn. Trong quá trình vận chuyển, cần thao tác nhẹ nhàng để tránh dập nát quả.
Bảo quản:
- Làm lạnh: Đây là cách phổ biến giúp giữ chất lượng dưa trong quá trình vận chuyển. Bạn có thể làm lạnh tại ruộng (để dưa qua đêm ngoài ruộng) hoặc sử dụng quạt gió để làm mát.
- Bôi acid nitrat: Phương pháp này thực hiện bằng cách hòa tan acid nitrat trong nước, quét lên quả dưa và để khô trước khi xếp vào thùng. Dưới mỗi quả cần lót dây thừng tròn để giảm tiếp xúc và hư hại. Điều kiện nhiệt độ trung bình thích hợp cho cách bảo quản này là khoảng 21°C.
6.1. Trồng dưa hấu bao lâu thu hoạch?
Thời gian thu hoạch trung bình:
- Dưa hấu thường thu hoạch sau 70 – 90 ngày kể từ khi gieo hạt, tùy vào giống và điều kiện trồng.
- Một số giống có thời gian thu hoạch ngắn hơn khoảng 55 – 65 ngày (giống siêu ngắn ngày).
Dấu hiệu nhận biết dưa hấu chín:
- Cuống và lá gần cuống bắt đầu héo dần.
- Vỏ dưa hấu chuyển màu đậm hơn, vân lưới rõ nét.
- Mặt tiếp xúc với đất của quả dưa chuyển sang vàng nhạt.
- Gõ vào quả nghe tiếng “bộp bộp” vang rõ, chứng tỏ dưa đã chín và ngọt.
6.2. Cách thu hoạch dưa hấu đúng kỹ thuật
Cách cắt cuống, bảo quản để kéo dài độ tươi của quả
- Dùng kéo hoặc dao sắc để cắt cuống, chừa lại khoảng 3 – 5 cm để hạn chế mất nước.
- Thu hoạch vào sáng sớm khi trời mát, tránh làm quả bị nóng dẫn đến héo nhanh.
- Xếp dưa nhẹ nhàng tránh làm trầy xước vỏ, dễ gây hư hỏng trong quá trình bảo quản.
6.3. Cách bảo quản dưa hấu sau thu hoạch
Cách giữ dưa hấu lâu mà không bị mất nước, giảm độ ngọt
- Bảo quản ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
- Không xếp chồng quá cao để tránh dập nát.
- Bảo quản trong tủ lạnh ở nhiệt độ 10 – 15°C giúp dưa giữ độ tươi từ 1 – 2 tuần.
- Nếu đã cắt dưa, bọc kín bằng màng bọc thực phẩm và bảo quản ở ngăn mát tủ lạnh, sử dụng trong 1 – 2 ngày để giữ nguyên vị ngon.
Với cách thu hoạch và bảo quản đúng kỹ thuật, bạn có thể thưởng thức dưa hấu ngọt mát lâu hơn, hạn chế hư hỏng sau thu hoạch.
7. Những lưu ý quan trọng khi trồng dưa hấu
Nếu trồng dưa hấu vào vụ hè, bạn nên che chắn cho cây bằng một lớp kính mỏng để giảm tác động của ánh nắng gắt và nhiệt độ cao. Trong thời kỳ cây ra hoa và kết trái, cần hạn chế thay đổi môi trường, đảm bảo chế độ nước và chăm bón ổn định để tránh ảnh hưởng đến quá trình phát triển.
Đồng thời, khi trồng dưa hấu không nên trồng quá nhiều cây trong cùng một chậu. Mỗi chậu chỉ nên trồng từ 2 đến 3 cây và để khoảng không gian chậu ra từ 3 – 4 quả nhỏ. Cách làm này sẽ giúp các quả phát triển to hơn và có vị ngọt đậm hơn.
Lưu ý về thời tiết và đất trồng
- Dưa hấu ưa nắng, cần ít nhất 6 – 8 giờ ánh sáng/ngày để phát triển tốt.
- Không nên trồng dưa hấu vào mùa mưa kéo dài vì cây dễ bị thối rễ, nấm bệnh.
- Đất trồng phải tơi xốp, thoát nước tốt, độ pH thích hợp 5.5 – 6.5.
- Bón lót phân hữu cơ để cải tạo đất, giúp cây sinh trưởng khỏe mạnh.
Lưu ý về tưới nước
- Tưới đủ ẩm, tránh ngập úng, nhất là giai đoạn cây con và ra hoa đậu quả.
- Giai đoạn quả phát triển, nên giảm tưới để dưa ngọt và không bị nhạt.
- Tưới vào sáng sớm hoặc chiều mát, tránh tưới vào buổi trưa nắng gắt.
Cách tăng năng suất và chất lượng trái
- Thụ phấn bổ sung bằng tay vào sáng sớm giúp đậu quả nhiều hơn.
- Tỉa bớt nhánh phụ, chỉ giữ 2 – 3 nhánh chính để tập trung dinh dưỡng.
- Mỗi cây chỉ nuôi 2 – 3 quả, chọn quả khỏe, loại bỏ quả nhỏ hoặc méo.
- Khi quả lớn, lót rơm hoặc màng phủ nông nghiệp để tránh dưa tiếp xúc với đất, hạn chế thối quả.
Áp dụng đúng kỹ thuật và chăm sóc cẩn thận sẽ giúp dưa hấu phát triển tốt, cho năng suất cao và quả chất lượng.
8. Câu hỏi thường gặp về cách trồng dưa hấu
Dưới đây là những thắc mắc phổ biến về cách trồng dưa hấu, giúp bạn hiểu rõ hơn và áp dụng đúng kỹ thuật để cây phát triển tốt, cho quả ngon.
8.1. Cách trồng dưa hấu đơn giản nhất là gì?
Cách trồng dưa hấu đơn giản nhất là gieo hạt trực tiếp vào đất đảm bảo độ tơi xốp và thoát nước tốt, chọn vị trí có ánh sáng đầy đủ, tưới nước đều đặn nhưng không làm đất quá ẩm, bón phân hữu cơ và phòng trừ sâu bệnh định kỳ để đảm bảo năng suất. Nếu trồng chậu, nên chọn chậu lớn, có lỗ thoát nước tốt và làm giàn leo để tiết kiệm diện tích.
8.2. Trồng dưa hấu trên sân thượng có được không?
Hoàn toàn có thể trồng dưa hấu trên sân thượng. Bạn cần:
- Dùng chậu lớn (tối thiểu 40 – 50cm đường kính) hoặc thùng xốp sâu.
- Đảm bảo ánh sáng đủ 6 – 8 giờ/ngày.
- Làm giàn leo nếu không đủ diện tích để cây bò dưới đất.
- Kiểm tra khả năng thoát nước để tránh ngập úng.
8.3. Dưa hấu trồng tại nhà có ngọt bằng dưa mua ngoài chợ không?
Dưa hấu trồng tại nhà có thể ngọt hơn hoặc nhạt hơn tùy vào cách chăm sóc. Muốn dưa ngọt, cần:
- Giảm tưới nước khi quả lớn để dưa tích lũy đường.
- Bón phân đúng thời điểm, đặc biệt là kali để tăng độ ngọt tự nhiên.
- Chọn giống dưa hấu chất lượng, ưu tiên giống có độ ngọt cao.
8.4. Tại sao dưa hấu bị nứt quả khi gần thu hoạch?
Dưa hấu bị nứt quả thường do:
- Tưới nước quá nhiều hoặc mưa lớn đột ngột khiến vỏ dưa không kịp thích nghi.
- Bón phân không hợp lý, đặc biệt là dư đạm, làm vỏ mỏng, dễ nứt.
- Nhiệt độ thay đổi đột ngột giữa ngày và đêm gây áp lực lên vỏ quả.
Cách khắc phục:
- Kiểm soát lượng nước tưới, giảm tưới khi quả đã phát triển ổn định.
- Bón phân cân đối, tăng cường kali và canxi để vỏ dưa cứng cáp hơn.
- Sử dụng màng phủ nông nghiệp để hạn chế ảnh hưởng của thời tiết.
Hy vọng những thông tin trên giúp bạn trồng dưa hấu thành công và có vụ mùa bội thu!
SFARM Blog đã hướng dẫn các bạn về cách trồng dưa hấu tại nhà cùng cách chăm sóc và thu hoạch dưa hấu. Hy vọng qua bài chia sẻ này, các bạn đã nắm rõ cách trồng dưa hấu, đồng thời có thể áp dụng và trồng thành công vườn dưa hấu cho gia đình mình. Thời điểm này là lý tưởng nhất để bạn bắt tay trồng dưa hấu rồi đó, nhanh tay trồng ngay bạn nhé. Chúc các bạn thành công!
Xem thêm:
- Kinh nghiệm trồng dưa lưới ngon ngọt ngay tại nhà
- Kỹ thuật trồng dưa hấu ở miền Bắc cho năng suất cao
- Kỹ thuật trồng dưa lê hoàng kim cho quả ngon ngọt
- Cách bón phân cho cây dưa lưới xanh tốt, quả ngọt lịm
- Cách trồng dưa lưới Tết 2025 quả ngọt, chuẩn chuyên gia
SFARM – Đặng Gia Trang vinh hạnh là nhà cung cấp tin cậy các sản phẩm vật tư nông nghiệp theo hướng hữu cơ, sinh học của hơn 1500 đại lý, cửa hàng trên toàn quốc. Mời quý Khách hàng liên hệ thông tin sau để đội ngũ SFARM có thể nhanh chóng hỗ trợ:
– Website: https://sfarm.vn/
– Hotline: 0902652099
– Zalo: CSKH SFARM – 0902652099
