Phân bón là gì? Lợi ích và cách sử dụng phân bón hiệu quả

1425 lượt xem

Phân bón là yếu tố không thể thiếu để cải thiện năng suất và chất lượng của cây trồng. Với SFARM, bạn sẽ biết được các loại phân từ phân hữu cơ như phân trùn quế, phân gà hữu cơ,… đến phân vô cơ và cách sử dụng các loại phân sao cho hiệu quả nhất. Cùng tìm hiểu những lợi ích mà phân bón mang lại tại đây!

Phân bón là gì?

Phân bón là nguồn dinh dưỡng quan trọng cho cây trồng. Thiếu phân bón, cây sẽ khó phát triển tốt và cho năng suất cao. Phân bón đóng vai trò quan trọng trong việc tăng năng suất cây trồng, bảo vệ cây khỏi sâu bệnh và cải thiện độ màu mỡ của đất.

Phân bón là gì?
Phân bón là gì?

Các loại phân bón hiện nay

Hiện nay, phân bón được chia thành nhiều loại chính để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng đa dạng của cây trồng gồm:

Phân bón hữu cơ

Đây là loại phân chứa các chất dinh dưỡng từ những hợp chất tự nhiên như: phân chuồng, phân xanh, phân rác…

Phân chuồng

Đặc điểm: Phân chuồng là hỗn hợp gồm phân và nước tiểu của gia súc, kết hợp với chất độn. Phân chuồng không chỉ cung cấp dinh dưỡng cho cây mà còn bổ sung chất hữu cơ, giúp đất tơi xốp hơn, tăng độ màu mỡ và cải thiện hiệu quả khi dùng các loại phân bón hóa học.

Phương pháp chế biến phân chuồng: Có 3 phương pháp ủ phân chuồng phổ biến:

  • Ủ nóng (ủ xốp): Phân được lấy ra khỏi chuồng và chất thành lớp, không nén chặt, giữ ẩm 60-70%, có thể trộn thêm 1% vôi bột và 1-2% Super Lân. Sau đó, trét bùn để che phủ và tưới nước hàng ngày. Thời gian ủ khoảng 30-40 ngày là có thể dùng được.
  • Ủ nguội (ủ chặt): Phân được xếp thành lớp, mỗi lớp rải thêm khoảng 2% lân rồi nén chặt. Đống phân rộng 2-3m, cao 1,5-2m, được trét bùn bên ngoài để tránh mưa. Thời gian ủ kéo dài khoảng 5-6 tháng.
  • Ủ nóng trước, nguội sau: Phân được ủ nóng trong 5-6 ngày, khi nhiệt độ đạt 50-60°C thì nén chặt, sau đó tiếp tục ủ lớp khác lên trên và trét bùn kín. Có thể thêm phân từ thỏ, gà, vịt để tăng chất lượng phân.
Phân chuồng là hỗn hợp gồm phân và nước tiểu của gia súc, kết hợp với chất độn
Phân chuồng là hỗn hợp gồm phân và nước tiểu của gia súc, kết hợp với chất độn

Phân rác

Đặc điểm: Phân hữu cơ này được làm từ các nguyên liệu như cỏ dại, rác, thân lá cây xanh, rơm rạ… sau đó ủ chung với một số loại phân như phân chuồng, lân, vôi cho đến khi chúng phân hủy thành phân. Phân này có hàm lượng dinh dưỡng thấp hơn so với phân chuồng.

Cách ủ: Nguyên liệu chính là phân rác chiếm 70%, thêm đạm và Kali 2%, phần còn lại là các loại phân men như phân chuồng, lân, vôi. Các nguyên liệu được cắt thành từng đoạn nhỏ khoảng 20-30cm rồi xếp thành lớp. Mỗi lớp cao 30cm, rắc thêm một lớp vôi, bùn và ủ trong khoảng 20 ngày, sau đó đảo đều và thêm phân men. 

Tiếp tục xếp lớp cao hơn, phủ bùn và để hở để dễ tưới nước. Sau khoảng 60 ngày, phân sẽ hoàn toàn hoai mục và có thể dùng để bón lót. Nếu để lâu hơn, phân có thể sử dụng để bón thúc cho cây.

Phân xanh

Đặc điểm: Phân xanh là phân hữu cơ được làm từ cây lá tươi, không qua quá trình ủ, vì vậy chỉ dùng để bón lót. Các cây thường dùng để làm phân xanh là cây họ đậu như điền thanh, muồng, keo dậu, cỏ Stylo, điên điển, v.v.

Cách sử dụng: Bạn có thể vùi cây phân xanh vào đất khi cây bắt đầu ra hoa và sử dụng nó để bón lót khi làm đất.

Phân vi sinh

Đặc điểm: Phân bón vi sinh là loại phân được sản xuất bằng cách sử dụng vi sinh vật có ích, nuôi dưỡng chúng trong môi trường hữu cơ như bột than bùn. Khi bón phân vào đất, các vi sinh vật này sẽ giúp phân giải các chất dinh dưỡng khó tiêu thành những chất dễ hấp thụ cho cây. Chúng cũng có thể hút đạm từ không khí để bổ sung cho đất và cây trồng.

Các loại phân vi sinh trên thị trường:

  • Phân vi sinh cố định đạm: Là loại phân giúp cây trồng hấp thụ đạm từ không khí, có thể cộng sinh với cây họ đậu như các loại phân Nitragin, Rhidafo… hoặc sống tự do như phân Azotobacterin.
  • Phân vi sinh phân giải lân: Giúp phân giải lân trong đất để cây dễ dàng hấp thụ, ví dụ như phân lân hữu cơ vi sinh Komix.
  • Phân vi sinh phân giải chất xơ: Có các vi sinh vật giúp phân hủy xác thực vật, làm đất trở nên màu mỡ hơn.

Phân sinh học hữu cơ

Đặc điểm: Đây là loại phân bón có nguồn gốc từ tự nhiên, được sản xuất bằng công nghệ sinh học (như lên men vi sinh) và được pha trộn thêm một số chất khác để tăng hiệu quả. Khi bón vào đất, phân sẽ tạo ra môi trường thuận lợi cho các quá trình sinh học trong đất, giúp cây trồng phát triển tốt và tăng năng suất. Ví dụ phổ biến là phân bón Komix nền.

Sử dụng: Phân sinh hóa hữu cơ có thể ở dạng bột hoặc dạng lỏng, có thể phun lên lá hoặc bón vào gốc cây. Các loại phân này hiện nay được sản xuất chuyên dụng cho các loại cây trồng như cây ăn trái, lúa, mía, chẳng hạn như phân sinh hóa hữu cơ Komix.

Phân bón được chia thành nhiều loại chính để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của cây
Phân bón được chia thành nhiều loại chính để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của cây

Phân bón vô cơ

Phân vô cơ hay phân hóa học là loại phân chứa các chất dinh dưỡng dưới dạng muối khoáng, được tạo ra qua các quá trình vật lý và hóa học. Sau đây là một số loại phân vô cơ thông dụng hiện nay.

Phân đơn

Là loại phân bón chứa một nguyên tố dinh dưỡng chính cho cây trồng, thường là đạm (N), lân (P), hoặc kali (K). Phân đơn không pha trộn với các nguyên tố khác, nên dễ dàng kiểm soát lượng dinh dưỡng cần thiết. Các loại phân đơn phổ biến gồm:

  • Phân đạm (phân urê, phân amoni sulfat): Cung cấp đạm, hỗ trợ cây phát triển lá, thân và tạo năng suất cao.
  • Phân lân (supe lân, lân nung chảy): Tăng cường khả năng ra hoa, đậu quả và giúp bộ rễ phát triển.
  • Phân kali (kali clorua, kali sunfat): Hỗ trợ khả năng chống chịu sâu bệnh, cứng cáp thân cây và cải thiện chất lượng quả.

Phân đơn thích hợp sử dụng trong những giai đoạn cụ thể hoặc khi cây trồng cần một nguyên tố dinh dưỡng riêng lẻ.

Phân đa lượng

Phân đa lượng là loại phân bón chứa đồng thời ba nguyên tố dinh dưỡng chính cho cây trồng: đạm (N), lân (P) và kali (K), cần thiết cho quá trình sinh trưởng và phát triển của cây. Sau đây là các loại phân đa lượng phổ biến:

  • Phân NPK: Đây là loại phân đa lượng phổ biến nhất, có nhiều tỷ lệ đạm, lân, kali khác nhau để phù hợp với từng loại cây trồng và giai đoạn phát triển.
  • Phân hỗn hợp và phân phức hợp: Được sản xuất qua quá trình công nghiệp, giúp cung cấp đồng thời nhiều nguyên tố đa lượng trong một sản phẩm duy nhất.

Phân vi lượng

Phân vi lượng là loại phân bón chứa các nguyên tố vi lượng cần thiết cho cây trồng nhưng với hàm lượng rất nhỏ, bao gồm các nguyên tố như sắt (Fe), mangan (Mn), kẽm (Zn), đồng (Cu), bo (B), molybden (Mo) và clo (Cl). Mặc dù cây chỉ cần lượng nhỏ, các vi lượng này lại rất quan trọng cho sự phát triển toàn diện và sức khỏe của cây.

Vai trò của các nguyên tố vi lượng:

  • Sắt (Fe): Tham gia vào quá trình quang hợp và giúp cây xanh tốt.
  • Mangan (Mn): Giúp kích thích enzyme, thúc đẩy quá trình trao đổi chất.
  • Kẽm (Zn): Hỗ trợ tổng hợp protein và điều hòa sự tăng trưởng.
  • Đồng (Cu): Góp phần vào quá trình hình thành tế bào và tăng cường sức đề kháng.
  • Bo (B): Cần thiết cho quá trình thụ phấn và hình thành hạt.
  • Molybden (Mo): Giúp cây chuyển hóa nitrat thành protein.
  • Clo (Cl): Tham gia vào quá trình trao đổi chất và điều hòa lượng nước trong cây.
Phân vô cơ hay phân hóa học
Phân vô cơ hay phân hóa học

Phân bón lá

Phân bón lá là loại phân bón được pha loãng với nước và phun trực tiếp lên lá cây. Phương pháp bón qua lá giúp cây hấp thụ dinh dưỡng nhanh chóng qua bề mặt lá, thường dùng trong các giai đoạn cây cần bổ sung dinh dưỡng kịp thời hoặc khi rễ không thể hấp thụ đủ dưỡng chất từ đất.

Phân bón lá thường chứa các nguyên tố:

  • Đa lượng (N, P, K): Giúp cây phát triển toàn diện.
  • Vi lượng (Fe, Mn, Zn, Cu, Bo, Mo): Bổ sung các nguyên tố thiết yếu với liều lượng nhỏ.
  • Các chất điều hòa sinh trưởng: Giúp cây tăng cường khả năng quang hợp và phát triển nhanh hơn.
  • Amino acids và humic acid: Tăng sức đề kháng và khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cây.

Cách sử dụng phân bón lá hiệu quả

  • Phun vào sáng sớm hoặc chiều mát để tránh ánh nắng gắt làm bốc hơi phân.
  • Pha đúng liều lượng theo hướng dẫn để tránh hiện tượng cháy lá hoặc lãng phí.

Lựa chọn phân bón lá phù hợp theo từng giai đoạn sinh trưởng của cây để đảm bảo cây nhận được đúng loại dinh dưỡng cần thiết.

Lợi ích của phân bón đối với cây trồng

Phân bón đóng vai trò rất quan trọng trong sự phát triển của cây trồng. Ngoài các yếu tố như thời tiết, sâu bệnh, hạt giống, đất và nước, phân bón là yếu tố quyết định giúp cây phát triển tốt, ra hoa, đậu quả và cho năng suất cao. Dưới đây là các tác dụng của phân bón đối với cây trồng mà bạn cần biết.

Tác dụng của phân bón với sự phát triển của cây

Phân bón cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu cho cây. Khi sử dụng phân bón đúng cách, cây sẽ phát triển nhanh, ra nhiều cành lá, hoa và quả. Đồng thời, phân bón giúp rễ cây phát triển sâu hơn, tăng khả năng bám đất, hạn chế đổ ngã và tăng sức đề kháng cho cây.

Ngoài ra, phân bón còn giúp cải thiện môi trường đất xung quanh cây, thúc đẩy các quá trình như phân giải và chuyển hóa chất dinh dưỡng, tạo điều kiện để cây hấp thụ dễ dàng và phát triển khỏe mạnh.

Tác dụng của phân bón đối với năng suất

Sử dụng đủ và đúng lượng phân bón sẽ giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh, làm tăng năng suất mùa vụ. Để đạt hiệu quả tốt, bạn cần hiểu rõ nhu cầu dinh dưỡng của từng loại cây và điều chỉnh phân bón phù hợp. Bón quá nhiều hoặc quá ít phân đều có thể làm giảm năng suất, khiến cây không ra hoa hoặc ít đậu quả, thậm chí gây mất mùa.

Phân bón đặc biệt quan trọng trong giai đoạn cây ra hoa và nuôi quả. Cung cấp đủ dưỡng chất trong giai đoạn này giúp cây ra nhiều hoa, tỷ lệ đậu quả cao. Khi cây nuôi quả, bón phân đầy đủ sẽ giúp quả phát triển đồng đều và nặng ký.

Tác dụng của phân bón đối với chất lượng nông sản

Chất lượng nông sản được đánh giá qua màu sắc, hình dạng, hàm lượng dinh dưỡng, trọng lượng và giá trị thương phẩm. Ngoài hạt giống, nước và đất, phân bón cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng nông sản. 

Phân bón chứa các hợp chất hữu cơ và vi lượng, giúp cải thiện hương vị, màu sắc và độ bền của nông sản. Kali (K) trong phân bón giúp tăng hàm lượng tinh bột và đường, làm nông sản ngọt và thơm hơn. Nitơ (N) giúp tăng hàm lượng protein, giảm cellulose, còn lân (P) giúp tăng sức bền cho cây trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt và giúp hoa, quả phát triển tốt.

Phân bón đóng vai trò rất quan trọng trong sự phát triển của cây trồng
Phân bón đóng vai trò rất quan trọng trong sự phát triển của cây trồng

Cách sử dụng phân bón hiệu quả

Để phân bón (phân hữu cơ, phân vô cơ,…) đạt hiệu quả cao, bạn cần tuân theo 4 nguyên tắc cơ bản: đúng thời điểm, đúng liều lượng, đúng loại phân và đúng cách bón.

Đúng thời điểm: Cây trồng phát triển qua nhiều giai đoạn và mỗi giai đoạn cần các dưỡng chất khác nhau. Phân nên được chia thành nhiều lần bón để cây hấp thụ tốt nhất, tránh bón quá nhiều một lần khiến cây không kịp hấp thụ, gây lãng phí và ô nhiễm môi trường. 

Đúng liều lượng: Để tiết kiệm chi phí và tránh lãng phí, bạn không nên bón phân thiếu hoặc quá nhiều. Mỗi loại phân đều có hướng dẫn cụ thể về lượng dùng phù hợp cho từng loại cây. Hãy đọc kỹ hướng dẫn, theo dõi sự phát triển của cây, tình trạng đất và thời tiết để điều chỉnh lượng phân cho phù hợp với từng thời điểm phát triển của cây.

Đúng loại phân bón: Hãy chọn loại phân dựa trên nhu cầu dinh dưỡng của cây trong từng giai đoạn và loại đất trồng. Ví dụ, cây thường cần nhiều đạm trong giai đoạn phát triển đầu tiên, còn giai đoạn trưởng thành có cây cần đạm nhiều, có cây lại cần kali. Trên thị trường có nhiều loại phân như phân hữu cơ, vô cơ, phân đơn, phân vi sinh,… Mỗi loại đều có 3 nguyên tố quan trọng cho sự phát triển của cây: N, P và K. 

Đúng cách bón: Mỗi loại phân bón có cách bón khác nhau. Ví dụ, với phân lót, cần tưới đủ nước và vùi sâu phân vào đất; với phân hữu cơ, nên ủ phân thật kỹ; còn với phân bón lá, cần pha đúng liều lượng khi phun. 

Đúng thời điểm, đúng liều lượng, đúng loại phân và đúng cách bón
Đúng thời điểm, đúng liều lượng, đúng loại phân và đúng cách bón

Để cây trồng đạt năng suất cao và phát triển tốt, việc sử dụng phân bón đúng cách là điều không thể thiếu. Với SFARM, bạn sẽ dễ dàng tìm hiểu các loại phân bón từ hữu cơ đến vô cơ, cũng như cách dùng hiệu quả cho từng loại cây trồng. Cùng SFARM Blog khám phá thêm về các giải pháp chăm sóc cây xanh hiệu quả tại đây!

Xem thêm:

SFARM – Đặng Gia Trang vinh hạnh là nhà cung cấp tin cậy các sản phẩm vật tư nông nghiệp theo hướng hữu cơ, sinh học của hơn 1500 đại lý, cửa hàng trên toàn quốc. Mời quý Khách hàng liên hệ thông tin sau để đội ngũ SFARM có thể nhanh chóng hỗ trợ:

Website: https://sfarm.vn/

Hotline: 0902652099

Zalo: CSKH SFARM – 0902652099

=> Mời bạn bình luận và chia sẻ ý kiến cùng SFARM nhé!
Đánh giá bài viết