Phân chuồng là một loại phân bón hữu cơ quan trọng nhất trong nông nghiệp nước ta. Giúp bà con tận dụng được nguồn phân có sẵn, tốt chi phí và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, không phải loại phân chuồng nào cũng có cùng thành phần dinh dưỡng, ưu khuyết điểm và cách ủ. Tìm hiểu thêm chi tiết tại đây nhé!
Phân chuồng là gì?
Phân chuồng là loại phân hữu cơ có nguồn gốc từ chất thải động vật và có sẵn tại các vùng nông thôn nước ta. Tác dụng cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng, cải thiện độ phì nhiêu của đất và tăng khả năng chống chịu cho cây trồng. Vì thế, phân chuồng được lựa chọn sử dụng rộng rãi trong nông nghiệp và góp phần làm giảm lượng phân bón hoá học sử dụng. Hiện nay có 4 loại phân chuồng được bà con ưa chuộng sử dụng, gồm: phân bò, phân lợn/heo, phân gà, phân dê.
Phân bò
Thành phần dinh dưỡng
Phân bò là loại phân chuồng được sử dụng rộng rãi nhất trong nông nghiệp. Phân bò có thành phần dinh dưỡng như sau:
- Đạm: 0,5 – 0,7%
- Lân: 0,2 – 0,3%
- Kali: 0,4 – 0,6%
- Canxi: 0,2 – 0,4%
- Magie: 0,1 – 0,2%
- Kẽm: 10 – 20 ppm
- Đồng: 5 – 10 ppm
- Sắt: 100 – 200 ppm
- Mangan: 20 – 40 ppm
Ưu điểm
- Có hàm lượng dinh dưỡng cân bằng, phù hợp với nhiều loại cây trồng.
- Có độ ẩm cao, giúp duy trì độ ẩm cho đất và cây trồng.
- Có độ pH trung bình, không ảnh hưởng đến độ pH của đất.
- Có mùi nhẹ, không gây khó chịu cho người sử dụng và xung quanh.
Khuyết điểm
Có thể chứa các vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng và trứng sán gây bệnh cho cây trồng nếu không được ủ đúng cách.
Phân lợn/heo
Thành phần dinh dưỡng
Phân lợn/heo là loại phân chuồng có hàm lượng dinh dưỡng trung bình. Phân lợn/heo có thành phần dinh dưỡng như sau:
- Đạm: 0,6 – 0,8%
- Lân: 0,4 – 0,6%
- Kali: 0,5 – 0,7%
- Canxi: 0,3 – 0,5%
- Magie: 0,2 – 0,3%
- Kẽm: 20 – 40 ppm
- Đồng: 10 – 20 ppm
- Sắt: 200 – 400 ppm
- Mangan: 40 – 80 ppm
Ưu điểm
- Có hàm lượng dinh dưỡng vừa phải, phù hợp với nhiều loại cây trồng.
- Có độ ẩm cao, giúp duy trì độ ẩm cho đất và cây trồng.
- Có giá thành rẻ, dễ tìm và sử dụng.
Khuyết điểm
- Có độ pH thấp, có thể làm giảm độ pH của đất và gây ảnh hưởng đến cây trồng.
- Có mùi nặng, gây khó chịu cho người sử dụng và xung quanh.
- Có thể chứa các vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng và trứng sán gây bệnh cho cây trồng nếu không được ủ đúng cách.
Phân gà
Thành phần dinh dưỡng
Phân gà là loại phân chuồng có hàm lượng dinh dưỡng cao nhất. Phân gà có thành phần dinh dưỡng như sau:
- Đạm: 1,5 – 2,0%
- Lân: 1,0 – 1,5%
- Kali: 0,8 – 1,2%
- Canxi: 0,5 – 0,8%
- Magie: 0,3 – 0,5%
- Kẽm: 40 – 80 ppm
- Đồng: 20 – 40 ppm
- Sắt: 400 – 800 ppm
- Mangan: 80 – 160 ppm
Ưu điểm
- Có hàm lượng dinh dưỡng cao, có thể bón ít lần và ít lượng mà vẫn đạt hiệu quả.
- Làm tăng độ pH của đất và giúp cân bằng độ pH cho các loại đất chua.
- Có chứa nhiều vi sinh vật có lợi, enzyme và axit hữu cơ, giúp tăng cường khả năng hấp thu dinh dưỡng của cây trồng và cải thiện độ phì nhiêu của đất.
Khuyết điểm
- Có độ ẩm thấp, cần phải bổ sung nước cho đất và cây trồng khi sử dụng phân gà.
- Có mùi nặng, gây khó chịu cho người sử dụng và xung quanh.
- Có thể chứa các vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng và trứng sán gây bệnh cho cây trồng nếu không được ủ đúng cách.
Đối tượng cây trồng
- Cây ăn quả như sầu riêng, bưởi,…
- Cây công nghiệp dài ngày như cà phê, hồ tiêu,…
- Cây hoa như lay ơn, huệ,…
- Cây rau màu như các loại rau ăn lá, bầu, bí, mướp, gia vị…
Bài viết tham khảo: Phân gà có thật sự tốt? 10+ công dụng bất ngờ của phân gà
Phân dê
Thành phần dinh dưỡng
Phân dê là loại phân chuồng có hàm lượng dinh dưỡng cao và độ ẩm vừa phải. Phân dê có thành phần dinh dưỡng như sau:
- Đạm: 1,2 – 1,6%
- Lân: 0,8 – 1,2%
- Kali: 0,6 – 1,0%
- Canxi: 0,4 – 0,6%
- Magie: 0,2 – 0,4%
- Kẽm: 30 – 60 ppm
- Đồng: 15 – 30 ppm
- Sắt: 300 – 600 ppm
- Mangan: 60 – 120 ppm
Ưu điểm
- Có hàm lượng dinh dưỡng cao, có thể bón ít lần và ít lượng mà vẫn đạt hiệu quả.
- Có độ ẩm vừa phải, không làm ướt đất quá mức và không cần phải bổ sung nước nhiều khi sử dụng phân dê.
- Có độ pH trung bình, không ảnh hưởng đến độ pH của đất.
- Có mùi nhẹ, không gây khó chịu cho người sử dụng và xung quanh.
Khuyết điểm
- Có giá thành cao, khó kiếm và sử dụng.
- Có thể chứa các vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng và trứng sán gây bệnh cho cây trồng nếu không được ủ đúng cách.
Cách ủ phân chuồng (phân bò, phân lợn/heo, phân gà, phân dê)
Phân chuồng giàu dinh dưỡng, dễ tìm và chi phí hợp lý. Tuy nhiên, chứa nhiều vi khuẩn, ký sinh trùng và trứng sán dễ gây bệnh cho cây trồng. Vì thế, bà con cần xử lý ủ hoai trước khi sử dụng, với cách ủ đơn giản sau:
- Chọn một nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và nước mưa.
- Xếp phân bò thành các đống cao khoảng 1,5 mét và rộng khoảng 2 mét.
- Trộn phân bò với vật liệu xơ như rơm, cỏ khô, lá cây hoặc bã mía để tăng độ thông khí và giảm độ ẩm.
- Quay phân bò mỗi tuần một lần để đảm bảo phân bò được ủ đều và nhanh chóng.
- Quá trình ủ phân bò thường mất từ 2 đến 4 tháng tùy thuộc vào loại phân bò và điều kiện thời tiết.
Bài viết tham khảo: 5 cách ủ phân gà nhanh hoai mục đơn giản, giàu dinh dưỡng
Cách sử dụng 4 loại phân chuồng hiệu quả
Phân bò
Phân bò có hàm lượng đạm, lân, kali và các nguyên tố vi lượng khá cao, thích hợp cho nhiều loại cây trồng. Phân bò có thể sử dụng trực tiếp hoặc qua quá trình ủ để tăng hiệu quả.
- Cây lương thực: Phân bò có thể bón lót trước khi gieo hoặc trồng, với lượng từ 10-15 tấn/ha. Phân bò cũng có thể bón thúc vào giai đoạn cây phát triển mạnh, với lượng từ 5-10 tấn/ha.
- Cây ăn quả: Phân bò có thể bón lót trước khi trồng, với lượng từ 20-30 kg/cây. Phân bò cũng có thể bón thúc vào mùa xuân và mùa thu, với lượng từ 10-15 kg/cây.
- Cây rau màu: Phân bò có thể bón lót trước khi gieo hoặc trồng, với lượng từ 20-30 tấn/ha. Phân bò cũng có thể bón thúc vào giai đoạn cây ra hoa và kết trái, với lượng từ 10-15 tấn/ha.
- Cây hoa kiểng: Phân bò có thể bón lót trước khi trồng, với lượng từ 5-10 kg/m2. Phân bò cũng có thể bón thúc vào mỗi tháng, với lượng từ 1-2 kg/m2.
Phân lợn/heo
Phân lợn/heo có hàm lượng đạm, lân, kali và các nguyên tố vi lượng cao hơn phân bò, nhưng cũng có nhiều hại cho cây trồng và môi trường nếu không sử dụng đúng cách. Phân lợn cần được ủ kỹ trước khi sử dụng, để giảm mùi hôi, tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh và tăng hàm lượng đạm hữu cơ.
- Cây lương thực: Phân lợn có thể bón lót trước khi gieo hoặc trồng, với lượng từ 5-10 tấn/ha. Phân lợn cũng có thể bón thúc vào giai đoạn cây phát triển mạnh, với lượng từ 3-5 tấn/ha.
- Cây ăn quả: Phân lợn có thể bón lót trước khi trồng, với lượng từ 10-15 kg/cây. Phân lợn cũng có thể bón thúc vào mùa xuân và mùa thu, với lượng từ 5-10 kg/cây.
Phân gà
Phân gà có hàm lượng đạm, lân, kali và các nguyên tố vi lượng rất cao, nhưng cũng có nhiều axit và muối khoáng, có thể gây độc cho cây trồng và đất nếu không sử dụng đúng cách. Phân gà cần được ủ kỹ trước khi sử dụng, để giảm độ chua, tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh và tăng hàm lượng đạm hữu cơ.
- Cây lương thực: Phân gà có thể bón lót trước khi gieo hoặc trồng, với lượng từ 3-5 tấn/ha. Phân gà cũng có thể bón thúc vào giai đoạn cây phát triển mạnh, với lượng từ 2-3 tấn/ha.
- Cây ăn quả: Phân gà có thể bón lót trước khi trồng, với lượng từ 5-10 kg/cây. Phân gà cũng có thể bón thúc vào mùa xuân và mùa thu, với lượng từ 3-5 kg/cây.
- Cây rau màu: Phân gà có thể bón lót trước khi gieo hoặc trồng, với lượng từ 5-10 tấn/ha. Phân gà cũng có thể bón thúc vào giai đoạn cây ra hoa và kết trái, với lượng từ 3-5 tấn/ha.
- Cây hoa kiểng: Phân gà có thể bón lót trước khi trồng, với lượng từ 1-3 kg/m2. Phân gà cũng có thể bón thúc vào mỗi tháng, với lượng từ 0.5-1 kg/m2.
Đọc thêm tại đây: Có nên bón phân gà cho rau không?
Phân dê
Phân dê có hàm lượng đạm, lân, kali và các nguyên tố vi lượng tương đối cao, nhưng không cao bằng phân gà. Phân dê có ưu điểm là không có mùi hôi, không gây độc cho cây trồng và đất, và có thể sử dụng trực tiếp hoặc qua quá trình ủ.
- Cây ăn quả: Phân dê có thể bón lót trước khi trồng, với lượng từ 7-10 kg/cây. Phân dê cũng có thể bón thúc vào mùa xuân và mùa thu, với lượng từ 4-6 kg/cây.
- Cây rau màu: Phân dê có thể bón lót trước khi gieo hoặc trồng, với lượng từ 7-10 tấn/ha. Phân dê cũng có thể bón thúc vào giai đoạn cây ra hoa và kết trái, với lượng từ 4-6 tấn/ha.
SFARM hy vọng bà con đã có được những kiến thức cơ bản về 4 loại phân chuồng phổ biến nhất là phân bò, phân lợn, phân gà và phân dê, cũng như cách ủ và sử dụng hiệu quả cho từng loại cây trồng. Chúc bà con thành công!
