Trong canh tác nông nghiệp, ngoài các loại sâu bệnh hại, người canh tác còn quan ngại nhất với cỏ dại. Vì vậy, luôn tìm mọi cách để diệt trừ dù cho có sử dụng nhiều loại thuốc cỏ độc hại. Trên thực tế, cỏ dại không đáng ghét như chúng ta nghĩ, mà chúng hoàn toàn có thể làm bạn với cây trồng. Vậy cỏ dại mang đến những lợi ích gì? Quản lý cỏ dại một cách an toàn ra sao? Cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết này nhé!
1/ Cỏ dại là gì?
Cỏ dại là một loại cây được coi là không mong muốn trong một tình huống cụ thể, “một loài thực vật ở sai vị trí”. Các ví dụ phổ biến là thực vật không mong muốn trong các địa điểm của con người kiểm soát, chẳng hạn như các lĩnh vực nông nghiệp, vườn hoa, thảm cỏ, công viên.
Nói theo phân loại sinh học, thuật ngữ “cỏ dại” không có ý nghĩa thực vật, bởi vì một loài thực vật là một loại cỏ dại trong một bối cảnh nào đó, lại không phải là một loại cỏ dại khi phát triển trong một tình huống mà nó được cần đến trong thực tế.
Trong tự nhiên, chúng đóng vai trò rất quan trọng và lý thú. Chúng có thể kháng lại các điều kiện mà cây trồng không kháng được như hạn hán, độ chua của đất, thiếu mùn, suy giảm chất khoáng, cũng như tính chất một mặt của chất khoáng,…
2/ Bản chất của cỏ dại
Nhân tố chống xói mòn đất
Vai trò quan trọng nhất của cỏ dại là bảo vệ đất. Trong các trận mưa lớn, ta có thể quan sát nước đầy bùn chảy từ đất canh tác đã được cày bừa không có hoặc có rất ít cỏ dại.
Nhân tố cứu trợ của tự nhiên
Cỏ dại là nhân tố cứu trợ của tự nhiên. Khi da của chúng ta bị tổn thương, đầu tiên lớp da mỏng bao trùm lên thịt từ miếng da cũ bị tổn thương giúp ngăn không cho máu chảy thêm. Khi vết thương lành, lớp da mỏng đó bị mất đi.
Tương tự như vậy, đất trống là một vết thương của tự nhiên trong khi cỏ dại là lớp da mỏng bảo vệ – che phủ lớp đất trống để tránh xói mòn. Khi cây trồng chiếm chỗ, cỏ dại biến mất. Một khi đất trở nên màu mỡ, loại cỏ dại cũng thay đổi theo. Trên đất ít màu mỡ, một loài cỏ dại sẽ mọc lan tràn. Nông dân càng làm cỏ, chúng càng mọc lan ra.
Chỉ thị về độ phì nhiêu của đất
Mỗi loài cỏ dại có một đặc trưng riêng. Một số mọc trên đất xấu, còn một số lại mọc trên đất khá màu mỡ. Từ những đặc trưng này, người ta có thể nhận biết được độ phì của đất canh tác.
Cỏ tranh là một loài cỏ rất phổ biến, chúng chỉ mọc trên đất rất xấu, do đó nó ám chỉ đất xấu. Ngoài ra nhiều loài cỏ dại khác có thể cung cấp cho chúng ta những thông tin quý giá.
Nguồn cung cấp phì nhiêu cho đất
Cỏ dại là nguyên liệu để trộn và ủ phân rất tốt. Thật sai lầm khi chúng ta bỏ đi cỏ dại đã nhổ khỏi đất, bởi chúng đã tiêu thụ nhiều chất dinh dưỡng từ đất và sản sinh ra nhiều cacbonhydrat thông qua quá trình quang hợp, do đó có thể lấy lại cho đất bằng cách tái sinh lại cỏ dại.
3/ Biện pháp quản lý cỏ dại
Kỹ thuật cơ bản để quản lý cây cỏ dại là phủ đất để cỏ dại không mọc được.
Phủ đất với ít cày xới
Lớp phủ dày (trên 5cm) trên mặt đất giúp khống chế được 90% cỏ dại. Lớp che phủ sống và dùng loại cây che phủ cũng là một cách rất hiệu quả để khống chế cỏ dại. Đậu Ấn Độ là loại cây che phủ giúp chống cỏ tranh, một loài cây không phát triển được khi thiếu ánh sáng mặt trời.
Phân xanh
Phân xanh giúp giảm cỏ dại. Vì thứ nhất, cỏ dại không thể mọc tốt khi ta dùng phân xanh bởi phân xanh phát triển nhanh và được trồng dầy. Thứ hai, khi phân xanh được cày xuống đất, cỏ cũng được trộn theo. Thứ ba, do phân xanh làm biến đổi chất lượng của đất, loại cỏ dại cũng biến đổi theo. Từ đó, cỏ dại giảm đi trông thấy.
Trồng gối vụ
Trồng gối vụ là việc gieo hạt cho vụ mùa sau trước khi thu hoạch vụ mùa đang canh tác. Gối vụ khi trồng rau là biện pháp đảm bảo thời vụ cho cây trồng sau trong lúc cây trồng trước đang chiếm đất, bằng cách cây trồng gối cây trồng sau vào cạnh cây trồng trước. Cây trồng trước và cây trồng sau đều là cây chính.
Ví dụ: Bắp cải (tháng 3 đến tháng 1 năm sau), xen cải hay rau dền, gối vụ với đậu cô ve (tháng 2 – 5). Lúa mùa sớm (tháng 6-9), gối vụ với bắp cải (tháng 10 đến tháng 1 năm sau) có xen cải trắng + gối vụ bầu sớm (tháng 11 đến tháng 6 năm sau).
Sfarm.vn
*Xem thêm:
- Sử dụng cây hương liệu trong phòng trị sâu bệnh cho cây trồng
- Những lợi ích từ cỏ dại cho vườn cây ăn trái mà bạn nên biết
- Biện pháp quản lý cỏ dại trong canh tác hữu cơ
- Các biện pháp cải thiện sự đa dạng sinh học trong nông nghiệp hữu cơ
- Bón vôi cải tạo đất như thế nào là hợp lý?
