Trấu hun là gì? Công dụng và cách dùng hiệu quả nhất

Từ lâu, tại các vùng nông thôn, trấu hun đã trở thành loại giá thể phổ biến được sử dụng trong trồng trọt. Với giá thành rẻ và mang đến nhiều công dụng nổi bật, ngày nay trấu hun càng được biết đến rộng rãi và phổ biến trong nông nghiệp đô thị. Vậy trấu hun là gì? Công dụng ra sao? Sử dụng thế nào cho đúng? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu thông qua những hình ảnh và nội dung trong bài viết này nhé!

1/ Trấu hun là gì? Cách hun trấu

Trấu hun hay còn gọi là biochar, than sinh học, than trấu, … là sản phẩm của quá trình đốt trấu tươi (trấu sống) trong điều kiện yếm khí (thiếu oxy).

Trấu hun là loại giá thể nhẹ, xốp, mang màu đen của than. Sau khi trải qua quá trình đốt, thành phần còn lại chủ yếu là carbohydrat và kali. Vì thành phần dinh dưỡng còn lại không quá đa dạng, nên khi sử dụng trấu hun sẽ được phối trộn thêm cùng: đất sạch, mụn dừa, phân trùn quế, viên đất nung, đá perlite,…

trau-hun

Trấu hun nguyên cánh, không lẫn trấu tươi

* Cách hun trấu tại nhà

Thông thường có nhiều cách hun trấu tùy từng quy mô khác nhau, nhưng vẫn có thể thực hiện làm than trấu ngay tại nhà với các vật liệu và cách làm đơn giản:

Chuẩn bị: Trấu tươi, than củi, nước tưới

Tiến hành đốt cháy than củi, sau đó cho than vào giữa đống trấu hun để mồi đốt trấu, lấp trấu tươi phủ lên đống đốt, vun cao càng tốt.
Sau một thời gian đốt (nửa ngày cho một bao xá trấu tươi), khi thấy các vệt trấu hun xuất hiện ra bên ngoài, tiến hành đảo trộn để lượng trấu tươi còn lại cũng được hun hết.
Sau khoảng thời gian 6-8 tiếng (tùy số lượng trấu và thời tiết hun). trấu đã chính hoàn toàn, thì tiến hành tưới nước làm dịu đống đốt.
Lưu ý: nên chọn nơi đốt trấu xa nhà để tránh khói, hun trấu vào trời nắng để đạt hiệu quả tối ưu.

2/ Ưu điểm và nhược điểm của trấu hun

Ưu điểm:

Là nguồn giá thể hữu cơ tự nhiên
Bền và ít bị phân hủy theo thời gian
Nhẹ, sạch, tơi xốp, giữ ẩm tốt
Vô trùng, không chứa nấm bệnh gây hại
Giá thành rẻ, dễ bảo quản và dễ sử dụng

Nhược điểm

Vào những ngày nắng nóng, nếu bón trấu hun quá nhiều dễ dẫn tới tình trạng làm nóng rễ cây.
Vì hàm lượng các chất dinh dưỡng không cao và đa dạng nên không thể thay thế đất khi trồng cây. Cần được phối hợp với các loại giá thể khác

3/ Công dụng của trấu hun là gì?

Giá thể trồng cây: phù hợp cho các loại cây trong khay chậu hay ươm cây con. Điển hình làm giá thể trồng lan, hoa hồng, sen đá, hoa sứ, cây cảnh… Đảm bảo độ tơi xốp, thoáng khí, sạch mầm bệnh và thoát nước tốt
Bón lót cho cây trồng: Kết hợp với các vật liệu khác như mùn dừa, phân hữu cơ, phân trùn quế… cung cấp dinh dưỡng hữu cơ cho cây trồng
Bón thúc cho cây trồng: vào giai đoạn cây nuôi hoa, quả sử dụng trấu hun kết hợp với phân bón hữu cơ nhằm cung cấp thêm kali cho cây. Giúp hoa đậm sắc và tăng mùi vị của quả
Góp phần cải tạo đất: tăng độ tơi xốp, hàm lượng mùn, ổn định pH đối với đất bazan và duy trì độ ẩm trong thời gian dài. Đặc biệt, trấu hun giúp điều chỉnh độ chua của đất
Ngoài ra trấu hun nguyên cánh sạch khuẩn còn được sử dụng để lọc nước uống, khử mùi và lọc độc tố của rượu

Trấu hun dùng để trồng cây

Trấu hun sử dụng trong trồng cây

4/ Cách đánh giá trấu hun chất lượng

Nếu đã biết trấu hun là gì thì bạn cũng cần biết thêm trấu hun chất lượng được đánh giá qua các tiêu chí như thế nào?

Nguyên cánh, không vỡ vụn nhiều thành tro
Không sót lại trấu tươi sau khi đốt
Không lẫn tạp chất, không bị ẩm ướt

Việc lựa chọn được nguồn trấu hun chất lượng sẽ đảm bảo được những ưu điểm khi trồng cây như mong đợi.

5/ Cách sử dụng trấu hun dễ dàng

Giá thể trồng rau, hoa kiểng và ươm mầm cây con: phối trộn các thành phần theo tỉ lệ 5 đất sạch : 3 phân trùn quế : 2 trấu hun
Giá thể trồng rau mầm và thủy canh: phối trộn các thành phần theo tỉ lệ 1 xơ dừa : 1 trấu hun
Bón lót: phối trộn trấu hun cùng các thành phần giá thể. Trong đó, trấu hun chiếm tỷ lệ 15-25%
Bón thúc: rải đều diện tích bề mặt một lớp dày 1 – 2 cm, sau đó tưới đẫm nước
Giữ ấm mùa đông cho cây: rải đều diện tích bề mặt một lớp dày 1 cm
Hỗ trợ cải tạo đất: trộn đều với đất cần cải tạo với liều lượng 1,5kg/ m2.

Lưu ý: trước khi sử dụng nên tưới xả nước 1 – 2 lần để giảm độ mặn của trấu hun.

6/ Trấu hun và trấu ủ khác nhau như thế nào?

Trấu hun là sản phẩm sau khi hun trấu tươi (hun thành than không hun thành tro), còn trấu ủ là sử dụng trấu tươi tiến hành ủ như các phương pháp ủ phân hữu cơ thường thấy.

Trấu hun được xem như một loại giá thể giúp tăng tính tơi xốp và thoáng khí cho đất, còn trấu ủ được xem như một loại phân bón hữu cơ cung cấp mùn cho đất.

Trấu hun và trấu ủ

Sự khác nhau giữa trấu hun và trấu ủ

7/ Trấu hun thay thế tro và trấu tươi trong trồng trọt

Tại nhiều địa phương, người trồng cây vẫn có thói quen sử dụng trấu tươi hoặc tro trấu/tro bếp trực tiếp để trồng cây. Tuy nhiên, hai nguồn nguyên liệu này chưa thực sự tối ưu cho đất cũng như cây trồng. Cụ thể

Trấu tươi: thành phần hữu cơ khó phân hủy, còn sót hạt cỏ, khả năng tồn tại tinh bột sẽ tạo điều kiện cho nấm bệnh phát triển, trấu tươi ẩm dễ tạo điều kiện cho bọ mạt phát triển,…
Tro trấu/ tro bếp: tạo môi trường kiềm mạnh gây ảnh hưởng các VSV trong đất, ít chất dinh dưỡng và dễ làm chai đất bởi các thành phần hữu cơ bị phân hủy thành các chất vô cơ khó hấp thu,…

Thay vào đó, trấu hun sẽ là lựa chọn tối ưu hơn khi trồng cây, có thể thay thế và nâng cao chất lượng đất tốt hơn khi dùng với tro và trấu tươi.

Lưu ý: Khi tìm mua trấu hun ở một số cửa hàng, có thể bạn sẽ bị nhầm lẫn mà mua phải trấu hun còn sót trấu tươi hoặc tro trấu mịn. Do đó chúng tôi sẽ đưa ra cách phân biệt để tránh việc mua phải hàng kém chất lượng.

Tro trấu: Nhìn qua sẽ thấy sự khác biệt rõ rệt, phần vỏ trấu nát mịn như bột, có màu đen pha lẫn một ít xám tro.

Trấu sót trấu tươi: Nhìn qua có sự lẫn lộn giữa vỏ trấu, tro mịn, trấu vỡ, chưa được sàng lọc kiểm chứng nên có thể chứa các vi sinh vật nấm bệnh hại.

8/ Mua trấu hun ở đâu? Giá trấu hun ra sao?

Vì là loại giá thể phổ biến ở nông thôn nên giá thành trấu hun tương đối rẻ. Tuy nhiên, nguồn than trấu địa phương này rất dễ bị vỡ nát hoặc trộn lẫn tỉ lệ cao trấu sống (do hun trấu tươi chưa kỹ).

Đối với mục đích ưu tiên sử dụng trong trồng trọt, nên chọn loại trấu hun nguyên cánh và không lẫn trấu tươi. Chất lượng nghiêm ngặt hơn đồng nghĩa với giá thành sẽ có đôi phần chênh lệch. Hiện nay, mua trấu hun tại TP. Hồ Chí Minh cũng như nhiều tỉnh thành phố khác tầm khoảng 13.000-17.000/túi 5dm3.

Bao bì sản phẩm trấu Sfarm