Cách chăm sóc lan hồ điệp sau Tết là điều người chơi hoa nào cũng quan tâm nếu muốn cây tiếp tục phát triển khỏe mạnh và ra hoa đẹp. SFARM sẽ hướng dẫn bạn quy trình xử lý, thay chậu và dưỡng cây chuẩn kỹ thuật.
1. Tại sao cần chăm sóc lan hồ điệp sau Tết?
Đặc điểm của lan hồ điệp sau khi hoa tàn
Sau Tết, lan hồ điệp bước vào giai đoạn “nghỉ ngơi” tự nhiên. Hoa dần tàn, ngồng héo khô, lá có dấu hiệu vàng nhẹ hoặc mềm nhũn. Rễ cây có thể chuyển màu nâu hoặc thâm đen, biểu hiện đã bị úng hoặc suy yếu.
Khi chưng trong nhà dịp Tết, lan thường được đặt ở nơi ít ánh sáng và ít thông thoáng. Điều này khiến cây không quang hợp đầy đủ, làm giảm sức sống sau khi hoa tàn.
Không chỉ vậy, lan còn bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi môi trường sau Tết, từ mát mẻ, ổn định sang môi trường ngoài trời với nắng, gió, độ ẩm thất thường, khiến cây dễ bị sốc nhiệt.
Những vấn đề thường gặp sau Tết: rễ thối, lá vàng, ngồng hoa khô, mất sức
Sau thời gian dài chưng Tết, chậu xuất hiện nhiều lá vàng úa, có thể từ các nguyên nhân sau:
- Trong quá trình vận chuyển, sự cọ sát vào nhau làm lá lan bị dập nát, dẫn đến thối lá, vàng úa.
- Người mua lan hồ điệp chưa biết chăm sóc đúng cách dẫn đến cây bị thiếu dinh dưỡng vàng lá hoặc bị nhiễm các loại bệnh hại.
- Nếu người chơi không cắt tỉa kịp thời ngồng hoa khô, chúng sẽ tiếp tục rút dinh dưỡng từ thân cây, khiến lan kiệt sức nhanh hơn.
- Một trong những vấn đề nghiêm trọng nhất là thối rễ, thường do tưới nước quá nhiều trong quá trình trưng Tết. Rễ chuyển sang màu đen, mềm nhũn và mất khả năng hút nước.
- Lá cây có thể úa vàng, nhăn nheo do thiếu sáng hoặc thoát nước kém. Thân cây mềm, không còn đứng vững. Những dấu hiệu này cho thấy cây đang suy yếu và cần được chăm sóc khẩn trương.
- Nếu không được xử lý sớm, cây có thể chết dần, không đủ điều kiện phục hồi hoặc ra hoa trong mùa sau. Đối với các lá bị vàng chưa đến ⅓, bạn dùng dao lam cắt bỏ các phần bị vàng, giữ lại lá. Nếu lá bị vàng nhiều, có dấu hiệu của bệnh, hoặc là ổ của côn trùng bạn loại bỏ lá đó ngay.
Lợi ích của việc chăm sóc đúng cách để lan tiếp tục phát triển và ra hoa
Chăm sóc đúng kỹ thuật giúp lan phục hồi nhanh, tái tạo rễ mới, mọc chồi khỏe và sẵn sàng cho một chu kỳ ra hoa mới. Đây là cơ hội để người chơi duy trì một chậu lan đẹp, không cần tốn chi phí mua lại cây mới mỗi năm.
Ngoài ra, việc chăm sóc lan sau Tết còn là cách giúp duy trì vẻ đẹp không gian sống quanh năm. Lan khỏe sẽ tiếp tục sinh trưởng và có thể cho hoa đúng dịp lễ Tết năm sau nếu được chăm sóc và kích thích ra hoa đúng thời điểm.
2. Hướng dẫn chi tiết cách chăm sóc lan hồ điệp sau Tết
2.1. Cắt tỉa và xử lý cây sau Tết
Khi nào nên cắt ngồng hoa?
Sau Tết, khi hoa lan bắt đầu tàn (khoảng 2/3 cành hoa đã héo), người trồng nên tiến hành cắt bỏ ngồng hoa để cây tập trung nuôi dưỡng thân, rễ và lá, tránh tình trạng cây tiếp tục tiêu hao dinh dưỡng cho ngồng hoa cũ.
Hướng dẫn cắt tỉa ngồng hoa đúng kỹ thuật
Dùng kéo sắc, sạch, đã khử trùng để cắt ngồng hoa. Vị trí cắt lý tưởng là cách mắt ngủ cuối cùng khoảng 3cm. Vết cắt nên nghiêng để hạn chế đọng nước, tránh xâm nhập nấm bệnh. Cẩn thận khi cắt để không làm dập lá hoặc gãy thân cây.
Xử lý rễ thối, lá vàng
Sau khi cắt hoa, cần quan sát bộ rễ. Những rễ bị thối, hư hại, mềm nhũn hoặc đổi màu nâu đen phải được cắt bỏ bằng kéo sạch. Lá vàng úa, dập nát cũng nên loại bỏ để ngăn ngừa nấm bệnh lây lan. Sau đó để cây khô ráo 1 – 2 ngày rồi mới thay chậu mới.
2.2. Cách thay chậu và giá thể mới cho lan hồ điệp
Khi nào cần thay chậu?
Sau Tết, lan hồ điệp thường bị hư rễ, úng nước hoặc giá thể bị mục, dễ sinh nấm bệnh. Nếu thấy rễ thối, lá úa vàng hay giá thể bám rêu mốc, bạn nên thay chậu ngay để giúp cây hồi phục và phát triển ổn định.
Thay chậu cũng cần thiết khi cây đã phát triển vượt kích thước chậu cũ, rễ lan ra ngoài hoặc cây mất cân đối trong chậu. Đây là thời điểm lý tưởng để thay giá thể mới, tạo điều kiện cho cây hút dinh dưỡng tốt hơn.
Cách trồng lan hồ điệp sau Tết bằng vỏ thông: ưu điểm, quy trình thực hiện
Vỏ thông là giá thể phổ biến khi trồng lại lan hồ điệp nhờ đặc tính thông thoáng, giữ ẩm vừa phải và ít nấm bệnh. Trồng bằng vỏ thông giúp rễ lan phát triển mạnh, hạn chế thối rễ sau khi thay chậu.
Quy trình thay chậu bằng vỏ thông như sau:
- Cắt bỏ rễ hư, rửa sạch rễ và để ráo.
- Dùng vỏ thông đã xử lý nấm và ngâm nước trước.
- Lót đáy chậu bằng vỏ thông lớn, đặt cây vào giữa.
- Thêm vỏ thông nhỏ phủ kín rễ, cố định gốc chắc chắn.
- Để nơi râm mát 2–3 ngày rồi mới tưới nhẹ.
Các loại giá thể phù hợp: vỏ thông, dớn, than củi, đá perlite
Ngoài vỏ thông, bạn có thể kết hợp thêm các loại giá thể sau để cải thiện độ thoáng khí và giữ ẩm:
- Dớn trắng: giữ ẩm tốt, nhẹ, dễ sử dụng.
- Than củi: có tính kháng khuẩn, thoát nước tốt.
- Đá perlite: giúp rễ hô hấp tốt hơn, hạn chế nấm bệnh.
Tùy điều kiện và môi trường, bạn có thể phối trộn các giá thể này để tối ưu sự phát triển của lan sau Tết.
2.3. Cách tưới nước giúp lan phục hồi nhanh
Lan hồ điệp bao lâu tưới nước một lần?
Lan hồ điệp ưa ẩm nhưng không chịu được úng. Theo đặc điểm khí hậu Việt Nam, lịch tưới nên điều chỉnh theo mùa:
- Tháng 1–3: độ ẩm cao, tưới 3–7 ngày/lần
- Tháng 4–9: trời nắng nóng, tưới mỗi 1–2 ngày/lần
- Tháng 10–12: trời lạnh, tưới vào lúc 10h hoặc 15h là tốt nhất
Tần suất tưới có thể thay đổi tùy môi trường trồng (trong nhà, ngoài trời, ban công…).
Cách tưới nước giúp cây không bị úng, thối rễ
Tưới đúng cách là yếu tố then chốt giúp lan hồ điệp phục hồi sau Tết. Bạn nên:
- Dùng bình xịt hoặc vòi phun nhẹ để làm ướt toàn bộ giá thể
- Không tưới lên ngọn và kẽ lá để tránh đọng nước gây thối
- Chỉ tưới khi giá thể đã khô khoảng 80%
- Đảm bảo chậu có lỗ thoát nước tốt
Tránh tưới vào buổi tối hoặc lúc trời âm u để hạn chế nấm bệnh.
Phương pháp tưới nước theo từng giai đoạn phát triển
- Giai đoạn sau thay chậu (7–10 ngày đầu): chỉ phun sương nhẹ giữ ẩm, chưa tưới nhiều
- Giai đoạn phục hồi (sau 10 ngày): tưới đẫm nhưng đảm bảo thoát nước
- Giai đoạn phát triển rễ và chồi: duy trì ẩm ổn định, kết hợp phân bón dạng lỏng nếu cần
Việc theo dõi giá thể và thời tiết thường xuyên sẽ giúp bạn điều chỉnh lịch tưới hiệu quả hơn.
2.4. Bón phân và kích rễ cho lan hồ điệp
Khi nào nên bón phân sau Tết?
Để kích thích cho cây lan hồ điệp sau Tết phát triển trở lại, không thể thiếu phân bón. Sau khi thay chậu khoảng 10–15 ngày, khi cây bắt đầu nhú rễ non thì có thể tiến hành bón phân nhẹ để kích thích sinh trưởng.
Vào mùa hè, lan bước vào giai đoạn phát triển mạnh, nên tăng cường bón phân. Tuy nhiên, cần pha loãng phân bón và bón đúng liều lượng để tránh cây bị sốc hoặc ngộ độc. Lưu ý, chỉ nên dùng nồng độ thấp hơn khuyến cáo ghi trên bao bì, bón quá nhiều sẽ gây hại cho cây.
Cụ thể, có thể dùng phân B1 hoặc thuốc kích thích tăng trưởng như Atonik, H/K… pha loãng (1/2 thìa cà phê với 20 lít nước sạch), sau đó phun sương nhẹ 2 lần/ngày để giúp cây hấp thu tốt.
Các loại phân bón phù hợp: phân hữu cơ, NPK, phân tan chậm
Một số loại phân được khuyến nghị cho lan hồ điệp giai đoạn sau Tết gồm:
- Phân bón lá NPK 30-30-10: dùng với nồng độ thật loãng, phun định kỳ mỗi tuần để kích thích ra rễ, chồi và phục hồi nhanh.
- Phân tan chậm: cung cấp dưỡng chất ổn định, ít gây sốc cây, phù hợp khi lan đã ổn định sau thay chậu.
- Phân hữu cơ – phân trùn quế viên nén: rất phù hợp cho lan hồ điệp nhờ nguồn dưỡng chất lành tính, giàu acid humic, fulvic và đầy đủ đa – trung – vi lượng. Loại phân này giúp kích thích ra rễ, chồi mà không lo cháy rễ hay sốc nhiệt.
Liều lượng sử dụng phân trùn quế: 20–30g/ chậu, điều chỉnh tùy theo kích thước chậu lan.
Ngoài ra, bạn nên kết hợp phun thuốc phòng nấm định kỳ bằng các loại như Ridoxanil hoặc Ridomil Gold 68WG để bảo vệ bộ rễ lan trong thời điểm cây còn yếu.
Cách kích rễ giúp lan nhanh phục hồi
Sau khi thay chậu và bắt đầu nhú rễ, bạn cần:
- Phun thuốc kích rễ dạng loãng (như Atonik, H/K, B1) thường xuyên trong 1–2 tuần đầu.
- Đảm bảo độ ẩm ổn định và thoát nước tốt, tránh tưới quá nhiều gây úng rễ.
- Khi rễ non đã bám chắc vào giá thể, hãy đổ thêm một lớp giá thể nhỏ để giúp cây đứng vững hơn.
Kết hợp tưới nước và dinh dưỡng đúng lúc sẽ giúp lan phục hồi nhanh, ra rễ mạnh, chồi phát triển và chuẩn bị bước vào giai đoạn sinh trưởng ổn định
2.5. Điều kiện môi trường lý tưởng cho lan hồ điệp
Lan hồ điệp trồng giá thể gì?
Lan hồ điệp thường được trồng bằng các loại giá thể thoáng khí, giữ ẩm tốt nhưng không gây úng. Một số giá thể phổ biến gồm:
- Vỏ thông: thoáng khí, ít mục, dễ thoát nước, rất được ưa chuộng cho lan hồ điệp.
- Dớn trắng, dớn Chile: giữ ẩm tốt, nhẹ, phù hợp với khí hậu nóng ẩm.
- Than củi, đá perlite: phối trộn giúp tăng độ thoáng, chống nấm mốc.
Khi trồng, nên lựa chọn giá thể đã xử lý sạch nấm và ngâm nước trước để tạo môi trường ổn định cho rễ phát triển.
Vị trí đặt chậu lan
Lan hồ điệp ưa sống ở nơi có bóng râm, mát mẻ. Bạn có thể đặt chậu lan ở:
- Trong nhà: gần cửa sổ, nơi có ánh sáng gián tiếp.
- Ban công hoặc sân thượng: nơi có mái che, tránh nắng gắt trực tiếp.
- Vườn cây có bóng mát: tránh mưa tạt, nắng chiếu trực tiếp lên lá.
Điều quan trọng là giữ cho không khí xung quanh cây luôn thông thoáng để hạn chế nấm bệnh và giúp cây trao đổi khí tốt.
Ánh sáng, độ ẩm và nhiệt độ phù hợp
Lan hồ điệp sinh trưởng tốt trong môi trường có:
- Nhiệt độ ban ngày: từ 25–28ºC
- Nhiệt độ ban đêm: từ 18–20ºC
Cây không chịu được nắng gắt, vì vậy cần tránh ánh nắng trực tiếp giữa trưa. Ánh nắng nhẹ vào sáng sớm hoặc chiều muộn là lý tưởng để cây quang hợp mà không làm cháy lá.
Nếu đặt cây trong nhà, bạn nên mở cửa hoặc dùng quạt nhẹ để giúp lưu thông không khí, hạn chế nấm mốc và giúp cây phát triển ổn định.
3. Cách trồng lại cây lan hồ điệp sau Tết
3.1. Cách trồng lan hồ điệp sau Tết bằng vỏ thông
Chọn loại vỏ thông phù hợp
Vỏ thông là một trong những giá thể lý tưởng để trồng lan hồ điệp sau Tết vì đặc tính thoáng khí, ít mục, giữ ẩm vừa phải và giúp rễ phát triển khỏe mạnh. Bạn nên chọn vỏ thông nhập khẩu hoặc vỏ thông nội địa đã qua xử lý, có kích thước từ 1–3 cm tùy theo độ lớn của cây.
Các bước xử lý vỏ thông trước khi trồng
Trước khi sử dụng, vỏ thông cần được xử lý sạch để loại bỏ nấm bệnh và tạp chất:
- Ngâm vỏ thông trong nước sạch khoảng 24–48 giờ để loại bỏ nhựa và chất độc còn sót lại.
- Luộc hoặc hấp vỏ thông trong nước sôi khoảng 30 phút để khử khuẩn.
- Phơi khô hoặc để ráo trước khi sử dụng để tránh làm úng rễ cây.
Việc xử lý kỹ vỏ thông sẽ giúp tạo môi trường sạch bệnh, giúp lan hồi phục tốt hơn sau Tết.
3.2. Cách trồng lại lan hồ điệp vào chậu mới
Chọn chậu phù hợp để tránh úng nước
Chậu trồng lan hồ điệp nên có lỗ thoát nước lớn và nhiều, chất liệu nhẹ, dễ thoát ẩm như nhựa hoặc đất nung. Kích thước chậu cần phù hợp với bộ rễ, không quá rộng để tránh giữ nước nhiều gây thối rễ.
Cách cố định cây vào chậu giúp phát triển ổn định
Khi trồng lại, bạn nên đặt nguyên bầu cây vào chậu mới để tránh làm tổn thương rễ. Dùng dây mềm hoặc ghim chuyên dụng cố định thân cây để cây không bị rung lắc khi nhấc hoặc di chuyển chậu.
Sau đó, dùng dớn hoặc giá thể đã xử lý sạch đổ đều xung quanh bầu cây cho tới gần miệng chậu. Trong lúc đổ, nên vỗ nhẹ thành chậu để dớn hoặc vỏ thông chặt hơn, giúp giữ cây đứng vững. Lưu ý không lấp kín gốc, để hở phần cổ rễ ra ngoài giúp dễ quan sát tình trạng sinh trưởng và tránh thối gốc.
Việc trồng đúng kỹ thuật sẽ giúp lan hồ điệp nhanh chóng phục hồi và phát triển ổn định sau Tết.
4. Những lưu ý quan trọng khi chăm sóc lan hồ điệp sau Tết
Những sai lầm thường gặp khiến lan không ra hoa
Sau Tết, nhiều người chơi lan hồ điệp gặp tình trạng cây chậm phục hồi, không ra hoa hoặc ra hoa kém sắc. Nguyên nhân chủ yếu đến từ các sai lầm phổ biến trong chăm sóc như:
- Thiếu ánh sáng: Lan hồ điệp cần ánh sáng khoảng 70% để phát triển và kích hoa. Nếu đặt ở nơi quá râm mát, cây sẽ yếu, không đủ điều kiện để hình thành mầm hoa.
- Tưới nước sai cách: Việc tưới quá nhiều khiến rễ bị úng, trong khi tưới quá ít khiến cây mất nước, khô héo.
- Không cắt tỉa cành tàn, lá úa: Sau khi hoa tàn, nếu không cắt bỏ phần cành hoa và lá héo úa sẽ làm cây mất sức, ảnh hưởng đến quá trình phục hồi.
- Bón phân không đúng loại, sai thời điểm: Sử dụng phân có hàm lượng lân hoặc kali cao khi cây chưa phục hồi rễ sẽ khiến cây bị sốc, hoặc phát triển lệch hướng.
Cách phòng trừ bệnh thường gặp: thối rễ, nấm, sâu hại
Lan hồ điệp sau Tết rất dễ mắc các bệnh do điều kiện môi trường thay đổi đột ngột, đặc biệt là:
- Thối rễ: Do giá thể giữ nước kém hoặc tưới quá nhiều. Cần kiểm tra rễ định kỳ, cắt bỏ phần thối và thay giá thể nếu cần.
- Nấm bệnh: Thường xuất hiện khi độ ẩm cao hoặc nước đọng trên lá, gốc cây. Nên phun thuốc phòng nấm định kỳ bằng các loại như Ridomil Gold 68WG, Daconil hoặc Nano đồng, giúp bảo vệ rễ và lá lan.
- Sâu hại: Sâu, rệp thường tấn công mặt dưới lá, làm lá héo, biến dạng. Cần thường xuyên rửa lá bằng nước xà phòng loãng hoặc thuốc trừ sâu sinh học, sau đó lau khô bằng khăn mềm để tránh đọng nước.
Mẹo giúp lan nhanh ra hoa trở lại
Để lan hồ điệp sớm ra hoa sau Tết, bạn có thể áp dụng một số mẹo đơn giản nhưng hiệu quả sau:
- Cung cấp dinh dưỡng phù hợp: Bón các loại phân hữu cơ lành tính hoặc phân tan chậm NPK 14-14-14 giúp cây phát triển cân đối, tích lũy đủ dưỡng chất để ra hoa.
- Kết hợp chế phẩm sinh học: Sử dụng chế phẩm sinh học (như chế phẩm vi sinh Trichoderma SFARM) tưới vào gốc hoặc phun lên lá giúp cây hấp thu nhanh dưỡng chất, cải thiện pH đất, thúc đẩy rễ và mầm hoa phát triển mạnh.
- Tạo điều kiện kích hoa tự nhiên: Đặt lan ở nơi thoáng, nhiệt độ ban ngày 25–28°C, ban đêm 18–20°C. Có thể tăng cường ánh sáng vào sáng sớm hoặc chiều mát để thúc đẩy hình thành vòi hoa.
- Thường xuyên theo dõi cây: Kiểm tra định kỳ để phát hiện kịp thời các dấu hiệu bất thường như rụng lá, vàng lá, chậm phát triển… từ đó điều chỉnh chế độ chăm sóc phù hợp.
5. Câu hỏi thường gặp về cách chăm sóc lan hồ điệp sau Tết
Lan hồ điệp bao lâu tưới nước một lần?
Tần suất tưới nước cho lan hồ điệp sau Tết thường là 5–7 ngày/lần, tùy thuộc vào điều kiện thời tiết và độ ẩm môi trường. Nếu trời nắng nóng, hanh khô thì cần tưới sớm hơn; ngược lại, nếu ẩm nhiều thì nên giảm tưới để tránh thối rễ. Ưu tiên tưới vào buổi sáng và chỉ tưới khi thấy giá thể bắt đầu khô.
Lan hồ điệp trồng giá thể gì là tốt nhất?
Một số loại giá thể phổ biến, giúp lan hồ điệp phát triển tốt sau Tết gồm:
- Vỏ thông: Thoáng khí, thoát nước tốt, ít giữ muối.
- Xơ dừa: Giữ ẩm tốt, cần xử lý sạch trước khi trồng.
- Than củi: Giúp thông thoáng, bền, không mục nhanh.
- Dớn sợi/dớn cọng: Dễ giữ ẩm, phù hợp với khí hậu nóng ẩm Việt Nam.
Nên kết hợp các loại giá thể với nhau để đạt hiệu quả tối ưu, tạo môi trường thông thoáng và giữ ẩm hợp lý cho rễ lan phát triển.
Lan hồ điệp nên trồng ở đâu để phát triển tốt?
Lan hồ điệp thích hợp trồng ở nơi thoáng mát, có ánh sáng tán xạ nhẹ hoặc ánh sáng gián tiếp. Vị trí lý tưởng như gần cửa sổ, ban công có mái che hoặc trong vườn có lưới chắn nắng. Tránh đặt ở nơi nắng gắt hoặc quá kín gió vì có thể làm cây yếu, rụng hoa và khó phục hồi sau Tết.
Nên kích hoa cho lan hồ điệp vào tháng mấy?
Để lan hồ điệp nở hoa đúng dịp Tết, thời điểm kích hoa lý tưởng là từ tháng 9 đến tháng 11 dương lịch. Trong giai đoạn này, bạn nên điều chỉnh nhiệt độ, ánh sáng và chế độ dinh dưỡng hợp lý, đồng thời sử dụng các loại phân bón kích hoa hoặc chế phẩm sinh học chuyên dùng để kích thích ra nụ và vòi hoa.
Việc nắm rõ cách chăm sóc lan hồ điệp sau Tết giúp người trồng giữ được vẻ đẹp và sức sống của cây lâu dài, đồng thời thúc đẩy lan tiếp tục ra hoa. Hãy áp dụng đúng cách để lan nhà bạn luôn tươi khỏe. Đón đọc thêm nhiều chia sẻ hữu ích tại SFARM Blog!
Xem thêm:
- Các loại phân bón cho lan và cách bón phân chuẩn kỹ thuật.
- Cách chăm sóc hoa trà my ra hoa đúng tết và phục hồi cây sau tết.
- Cách trồng và chăm sóc các loại cây cảnh chi tiết, đúng kỹ thuật.
- Cách trồng dưa hấu đúng kỹ thuật, đơn giản tại nhà, sai quả ngon ngọt.
- Bí kíp trồng và chăm sóc quế lan hương.
SFARM – Đặng Gia Trang vinh hạnh là nhà cung cấp tin cậy các sản phẩm vật tư nông nghiệp theo hướng hữu cơ, sinh học của 1500 đại lý, cửa hàng trên toàn quốc. Mời quý khách liên hệ thông tin sau để đội ngũ SFARM có thể nhanh chóng hỗ trợ:
– Website: https://sfarm.vn/
– Hotline: 0902652099
– Zalo: CSKH SFARM – 0902652099
