Chuối ngự – giống chuối tiến vua, nay là đặc sản ở Đại Hoàng (Hà Nam), được nhân rộng để phát triển kinh tế. Để trồng hiệu quả, cần nắm vững kỹ thuật từ chọn giống, bón phân (lân, NPK,..) chăm sóc đến thu hoạch. SFARM sẽ hướng dẫn chi tiết trong bài.
1. Chuối ngự là chuối gì? Nguồn gốc và tên gọi đặc biệt
Chuối ngự là một trong những giống chuối đặc sắc của Việt Nam, được mệnh danh là “chuối tiến vua”. Tên gọi này xuất phát từ truyền thống xưa, khi chuối ngự được dùng để dâng lên các bậc vua chúa. Giống chuối này có nguồn gốc từ làng Đại Hoàng, nay thuộc xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. Khác với chuối cau hay những loại chuối thông thường, chuối ngự mang hương vị và hình thức đặc trưng rất dễ nhận biết.
2. Đặc điểm nổi bật của giống chuối ngự Đại Hoàng
Chuối ngự Đại Hoàng thường có quả nhỏ, vỏ mỏng, khi chín chuyển sang màu vàng óng đẹp mắt. Phần thịt chuối dẻ, màu vàng nhạt, mùi thơm ngày ngây và vị ngọt thanh, không gắt. Cây chuối thấp, thân nhỏ, rất phù hợp trồng quanh nhà hoặc trong vườn gia đình. Trồng đúng giống chuối ngự Đại Hoàng có thể mang lại giá trị kinh tế cao nhờ vào đặc tính độc quyền của nó.
3. Thời vụ và điều kiện sinh thái thích hợp
Chuối ngự thích hợp với khí hậu nhiệt đới ẩm, nơi ánh sáng dồi dào và đất thoát nước tốt. Thời vụ trồng tốt nhất là từ tháng 2 đến tháng 4 dương lịch, khi thời tiết chuyển mùa xuân sang hè. Nhiệt độ thích hợp dao động từ 20–30°C. Đất trồng lý tưởng là đất thịt nhẹ, tơi xốp, có khả năng giữ ẩm nhưng không để ngập úng.
4. Các giống chuối ngự phổ biến hiện nay
Hiện nay, chuối ngự được chia thành nhiều dòng giống tùy theo khu vực trồng:
- Chuối ngự trắng: Quả lớn, vỏ chín có màu vàng sáng bóng, hình dáng hơi tròn, thịt chuối vàng, mùi thơm nhẹ. Loại này được thị trường ưa chuộng nhờ ngoại hình đẹp.
- Chuối ngự trâu: Quả to, vỏ khi chín có màu vàng nhạt, thịt chuối màu nhạt và không có mùi thơm. Do hương vị kém hấp dẫn nên ít được tiêu dùng.
- Chuối ngự mít: Quả nhỏ, thon dài, vỏ mỏng màu vàng đậm khi chín, thịt vàng hơi hồng và có hương thơm đậm đà. Đây là giống chuối quý nhất trong ba loại.
5. Kỹ thuật trồng chuối ngự chi tiết
Chuối ngự là giống chuối quý, nổi tiếng với mùi thơm dịu, vị ngọt thanh và hình dáng đẹp mắt. Tuy nhiên, để chuối ngự phát triển tốt và cho năng suất cao, người trồng cần nắm rõ kỹ thuật trồng phù hợp với đặc tính sinh trưởng của cây. Từ khâu chọn giống, chuẩn bị đất đến mật độ và cách trồng đều ảnh hưởng lớn đến chất lượng trái thu hoạch.
5.1 Chuẩn bị cây giống
Cây giống có thể lấy từ cây mẹ khỏe mạnh, cao khoảng 70–100cm, lá giữa hơi xòe, có dạng lá kiếm và từ 1–2 lá thật. Ngoài ra, có thể sử dụng cây giống nuôi cấy mô trong bầu đất, cao tầm 30cm, thân có đường kính 1–1.5cm, mang 5–7 lá thật, bộ rễ phát triển mạnh và không nhiễm các loại nấm hay tuyến trùng.
5.2 Chuẩn bị đất trồng
Cần lựa chọn khu vực đất cao ráo, có khả năng thoát nước tốt. Ưu tiên đất phù sa ven sông, suối hoặc đất rừng mới khai hoang, giàu mùn, giữ ẩm tốt và có hàm lượng đạm, kali cao. Loại đất lý tưởng là đất có kết cấu nhẹ, tơi xốp, màu mỡ và dễ canh tác.
5.3 Mật độ và khoảng cách trồng
Tùy vào đặc điểm từng giống chuối mà lựa chọn mật độ trồng cho hợp lý. Với những giống thấp cây, tán lá hẹp như chuối ngự hoặc chuối tiêu lùn, có thể trồng dày hơn. Ngược lại, các giống cao như chuối tiêu vừa, chuối tiêu cao, chuối lá, chuối gòn… nên trồng thưa để cây phát triển tốt.
Thông thường, mật độ trồng phổ biến là khoảng 1.000 cây/ha. Một số khoảng cách trồng được áp dụng nhiều là 3 x 3 m (khoảng 1.100 cây/ha) hoặc 3 x 2,5 m (khoảng 1.300 cây/ha).
Khi trồng dày, cần chọn cây giống đồng đều để tránh tình trạng cây lớn lấn át cây nhỏ, làm giảm hiệu quả canh tác. Ngoài ra, phải bón phân đúng cách và phòng trừ bệnh đốm lá kịp thời. Trồng với mật độ hợp lý giúp vườn chuối nhanh phủ bóng, hạn chế cỏ dại, giữ ẩm tốt và tạo điều kiện lý tưởng để chuối phát triển, từ đó tăng năng suất rõ rệt.
5.4 Cách trồng cây chuối ngự
Trước khi trồng, cần chuẩn bị hố trồng sâu từ 30–40cm, rộng khoảng 50–60cm. Làm đất kỹ và dọn sạch cỏ dại để hạn chế sâu bệnh và cỏ cạnh tranh dinh dưỡng. Mỗi hố nên bón lót từ 10–15kg phân chuồng hoai mục, kết hợp với 0.2kg phân lân và 0.1kg kali sunphat hoặc kali clorua. Trộn đều hỗn hợp này với lớp đất mặt trước khi lấp hố.
Sau đó, tiến hành trồng theo hàng đơn hoặc hàng đôi, đảm bảo khoảng cách hợp lý: hàng cách hàng từ 2.5–3m, cây cách cây 1.5–2.5m. Với cách bố trí này, có thể đạt mật độ 2.000–2.500 cây/ha, giúp cây phát triển đồng đều, tối ưu năng suất và thuận tiện cho chăm sóc.
6. Cách chăm sóc cây chuối ngự đúng kỹ thuật
6.1 Tưới tiêu
Sau khi trồng, cần tưới nước đều đặn để giữ ẩm. Trong giai đoạn đầu, nên tưới hàng ngày cho đến khi cây bén rễ. Sau khoảng một tháng, tiến hành làm cỏ để cây sinh trưởng tốt hơn. Đợt làm cỏ tiếp theo thực hiện sau 1–1.5 tháng. Có thể kết hợp trồng xen các loại rau nhằm che phủ đất, hạn chế cỏ dại và gia tăng thu nhập.
6.2 Bón phân
Trước khi trồng 2–4 tuần, nên bón lót mỗi gốc từ 1–3kg phân hữu cơ. Sau khi trồng khoảng 2 tháng, tiến hành bón thúc lần đầu bằng phân NPK 20-20-15 với liều lượng 0.5–1kg/cây. Khi cây bắt đầu nuôi trái, bón thúc lần hai bằng NPK 17-7-17, liều lượng tương tự, giúp cây khỏe mạnh, cho trái chất lượng và năng suất cao.
6.3 Tỉa chồi – chống đổ – bẻ bắp
Chỉ để lại 1–2 chồi khỏe để dễ chăm sóc. Khi buồng trái lớn, dùng cọc chống để tránh đổ ngã. Bẻ bắp khi trái đã đậu quả để dồn dưỡng dinh dưỡng cho trái.
7. Phòng trừ sâu bệnh hại trên chuối ngự
Khi cây chuối phân nhánh mạnh, chỉ giữ 8–10 nải để tránh cây thiếu dinh dưỡng, làm trái nhỏ và kém ngọt. Cắt bỏ hoa vào buổi trưa, sau đó phun thuốc phòng nấm và bao buồng bằng túi nilon để ngăn sâu bệnh phá hoại hoa, trái và giảm năng suất.
7.1 Sâu hại thường gặp
- Sâu đục thân, đục quả: Gây hư hỏng, thối trái.
- Tuyến trùng rễ: Làm cây còi cọc.
7.2 Biện pháp phòng trị
- Làm đất kỹ, xử lý vôi và luân canh.
- Dùng thuốc bảo vệ thực vật sinh học đúng cách.
- Vệ sinh vườn thường xuyên, cắt bỏ lá già và quả hư.
8. Thu hoạch và bảo quản chuối ngự sau thu hoạch
Chuối ngự thường thu hoạch sau 9–12 tháng trồng. Chọn lúc buồng quả chín đều, màu vàng nhạt và cuống còn xanh. Sau khi thu, để nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Có thể dùng lá chuối khô gói bảo quản hoặc sấy lạnh để kéo dài thời gian sử dụng.
Chuối ngự không chỉ mang giá trị dinh dưỡng cao mà còn là cây trồng tiềm năng giúp tăng thu nhập nếu canh tác đúng cách. Với những kỹ thuật trồng chuối ngự Đại Hoàng đã chia sẻ, hy vọng bà con có thể áp dụng thành công. Đừng quên theo dõi SFARM Blog để cập nhật thêm nhiều kiến thức nông nghiệp hữu ích nhé!
Xem thêm:
- Kỹ thuật trồng cây chuối chuẩn khoa học, năng suất, sai trĩu quả.
- Phân bón cho cây ăn quả: Cách chọn và bón đúng kỹ thuật.
- Những lợi ích từ cỏ dại cho vườn cây ăn trái mà bạn nên biết
- Nhóm phân nào dùng để bón lót? Tác dụng tuyệt vời của bón lót
- Quy trình bón phân thúc bao gồm mấy bước? Cách bón hiệu quả
SFARM – Đặng Gia Trang vinh hạnh là nhà cung cấp tin cậy các sản phẩm vật tư nông nghiệp theo hướng hữu cơ, sinh học của hơn 1500 đại lý, cửa hàng trên toàn quốc. Mời quý Khách hàng liên hệ thông tin sau để đội ngũ SFARM có thể nhanh chóng hỗ trợ:
– Website: https://sfarm.vn/
– Hotline: 0902652099
– Zalo: CSKH SFARM – 0902652099
