Để có những chậu lan đẹp như ý muốn, ngoài bước đầu trong việc chọn giống, người chơi lan còn hết sức quan tâm đến các loại giá thể trồng. Hiện nay, giá thể trồng lan rất đa dạng về chủng loại và hình thức. Để hỗ trợ người chơi lan có sự lựa chọn giá thể một cách phù hợp nhất. Đặng Gia Trang xin giới thiệu 6 loại giá thể phổ biến và tạo môi trường tốt nhất cho lan sinh trưởng.
1/ Than củi
Than là loại giá thể phổ biến, rẻ tiền nhưng vẫn nhận được sự yêu thích của nhiều người chơi lan. Trong than không có mầm bệnh và có khả năng giữ nước tốt. Vì thế than sẽ hấp thụ dinh dưỡng qua quá trình bón phân và thải ra dần qua sức hút rất mạnh của rễ lan.
Thời gian mục của giá thể sẽ phụ thuộc vào chất lượng than mà bạn chọn. Than càng chắc thì thời gian sử dụng sẽ càng lâu. Than khi dùng nên được chặt nhỏ vừa (kích thước 1 x 3 x 2 cm), không nên chặt quá nhỏ sẽ làm cản trở hô hấp của rễ.
Để tối ưu trong việc trồng lan, bạn nên chọn những loại lan ít ưa ẩm để trồng trong than. Vì than có khả năng giữ ẩm khá kém, nếu chọn giống không phù hợp rất dễ làm lan bị khô.
Than củi được nhiều người ưa chuộng
2/ Vỏ dừa
Vỏ dừa miếng và vỏ dừa chặt khúc từ lâu đã được xem như một loại giá thể gần gũi, rẻ tiền trong trồng lan. Ưu điểm của loại giá thể này là có khả năng giữ ẩm tốt, thích hợp cho việc trồng các loại lan đa thân như: Vũ nữ, Dendro,… Tuy nhiên, đây là giá thể dễ mục, dễ mọc rêu, không thoáng và phải sử dụng thuốc ngừa sâu bệnh thường xuyên.
Trước khi sử dụng, nên xử lý qua với nước vôi 5% hoặc NaOH 2%. Sau một thời gian trồng, tiến hành ngâm cả giá thể và cây vào nước sạch để rửa mặn. Giúp cây sinh trưởng và phát triển tốt hơn.
Vỏ dừa trồng lan
3/ Dớn
Đây là dạng sợi của thân và rễ cây dương xỉ (Cybotium baronletz). Là một loại cây mọc nhiều ở các vùng thung lũng đồi núi Đà Lạt. Sở dĩ dớn được chọn vì không bao giờ đóng rêu nhưng hút ẩm tốt. Tuy nhiên, nếu chất trồng toàn dớn thì không có độ thoáng.
Có 2 loại dớn:
Dớn sợi: là loại dớn già, hóa mộc (có dạng từng sợi được ưa chuộng để trồng lan ở thành phố).
Dớn vụn: là những phần non của dớn. Loại này sử dụng trồng lan rất tốt ở vùng lạnh vì độ hút ẩm cao và thiếu thoáng khí. Giúp nhiệt độ trong chậu cao hơn bên ngoài. Trái lại do điều kiện sinh thái ở thành phố có khác, nên các nhà vườn không nên dùng loại dớn vụn. Vì nhiệt độ cao và ẩm độ thấp, nên phải tưới nước nhiều, dớn vụn bị bít dễ làm thối rễ lan. Ngoài ra, điều kiện nóng ẩm thuận lợi cho một số loại côn trùng và nấm bệnh gây hại.
Ngoài ra còn có loại dớn mềm xuất thân từ rêu biển, được nhập khẩu từ nước ngoài và đang được sử dụng khá phổ biến ở Việt Nam. Dớn mềm có ưu điểm giữ ẩm rất tốt và rất thích hợp cho hệ rễ lan phát triển. Tuy nhiên, loại này có giá cao, dễ bị rong rêu và úng nước trong mùa mưa.
Dớn trồng lan
4/ Gỗ và Lũa
Đối với các loại lan ưa thoáng và có rễ đẹp có thể ghép gỗ. Người miền Bắc hay dùng cây gỗ nhãn, dễ kiếm lại khá bền, lâu mục với thời gian, người miền Nam hay dùng thân cây vú sữa để ghép (có thể thay bằng gỗ cây me). Các khúc gỗ này bạn có thể bóc vỏ để giúp rễ cây tránh bị nhiễm nấm khi vỏ cây bị mục. Nếu được bạn nên chọn những khúc gỗ có hình thù kỳ quái một chút để tăng tính thẩm mỹ.
Ngoài ra có một số người trồng dùng gỗ lũa (thường là lõi của một số loài cây lấy gỗ lâu năm, bị chết vùi trong đất giờ được lấy lên) gỗ này có đặc tính bền với thời gian, lâu mục, hình thù đẹp nhưng bù lại thì giá thành lại rất cao.
5/ Vỏ thông
Có xuất xứ từ Đà lạt hoặc nhập ngoại. Giữ nước và độ ẩm, khá thích hợp cho nhiều loại lan cho nên được nhiều người ưa chuộng. Điều bất tiện là loại này giữ lại những thành phần muối có sẵn trong nước và trong phân bón, nhưng chỉ ngấm được chừng 2/3 số Nitrogene trong phân bón và dễ bị mục nát trong khoảng 2-3 năm.
Vỏ thông trồng lan
6/ Viên đất nung (sỏi nhẹ)
Đây là loại giá thể nhân tạo được nung từ hỗn hợp: đất, đá, sét tự nhiên,…ở 1200ºC. Loại này khá phù hợp cho nhiều loại lan. Viên đất nung thường có kết cấu ổn định, bên trong thoáng khí, nhẹ, tạo độ thông thoáng cho rễ lan và có khả năng giữ nước nên việc trồng trên giá thể này được nhiều người lựa chọn. Xem ngay Viên đất nung – giá thể trồng lan vượt trội.
7/ Đá perliter
Lan là một loại thực vật ưa ẩm, nhưng lại không ưa quá nhiều nước. Chính vì vậy, bạn muốn trồng lan thì cần phải sử dụng các nguyên liệu thoát nước tốt nhưng vẫn giữ được độ ẩm cao. Một đặc điểm tuyệt vời khi dùng đá Perltite trồng lan đó là không bao giờ lan bị thùa nước và có điều kiện thoáng khí hoàn hảo.
Đá Perlite tạo điều kiện thuận lợi cho bộ rễ của hoa lan phát triển rất mạnh mẽ. Dùng đá Perlite để trộn với vỏ thông hoặc rễ cây giúp thoáng khí, rất phù hợp cho các loại lan có rễ nhỏ.
Với đặc tính có thể nổi trên mặt nước, nhẹ, giữ ẩm nên đá Perlite trồng lan sẽ tiết kiệm được phân bón, bền lâu và không bị mục.
Đá perlte trồng lan
8/ Xơ dừa
Xơ dừa giúp cây chống nóng một cách hiệu quả. Khi trồng lan chúng ta thường hay để hở gốc của cây cho chúng thông thoáng và hạn chế đọng nước. Tuy nhiên với ánh nắng chiếu trực tiếp sẽ khiến cho cây chịu nhiệt độ cao. Sự có mặt ở xơ dừa làm giá thể trồng lan giúp cây chống nóng rất hiệu quả.
Xơ dừa giữ ẩm cực tốt. Và đây cũng chính là lý do đa số chúng ta sử dụng xơ dừa cho lan. Dù là xơ dừa vụn hay xơ dừa xé, miếng xơ dừa thì chúng đều có khả năng giữ ẩm không phải bàn cãi. Tùy thuộc vào từng loại lan mà bạn có thể sử dụng xơ dừa theo từng loại và cách dùng khác nhau.
Xơ dừa trồng lan giúp chậu lan nhẹ hơn, từ đó giảm bớt gánh nặng cho lan, tối ưu được bài toán làm giàn lan hơn, đỡ lo hơn trong mùa mưa bão.
Xơ dừa có chứa nhiều hợp chất hữu cơ tự nhiên tốt, từ đó giúp bộ rễ phát triển khỏe mạnh hơn.
Ngoài ra, nó còn là nơi rễ cây lan có thể bám vào và cung cấp các dưỡng chất cho cây. Chính vì thế xơ dừa trồng lan được sử dụng phổ biến hiện nay.
Xơ dừa trồng lan
9/ Mua giá thể trồng lan ở đâu tại tp HCM, Hà Nội?
Hiện SFARM đang cung cấp 2 loại giá thể là viên đất nung và mụn dừa, bạn có thể đến mua tại các đại lý của SFARM như Nông Nghiệp Phố, Vườn Sài Gòn,…
Trên đây là 8 loại giá thể trồng lan phổ biến, dễ tìm, dễ sử dụng và có giá thành khá mềm cho việc trồng lan. Ngoài ra, tùy đặc thù của từng loại lan mà còn có một số loại giá thể khác. Nhìn chung, để có được những chậu lan đẹp, việc chọn giá thể sao cho phù hợp với loại lan mà bạn đang trồng là cực kỳ quan trọng. Hy vọng đây sẽ là những gợi ý hữu dụng, giúp ích cho việc trồng lan của bạn!
*Xem thêm:
- Cách trồng lan bằng giá thể viên đất nung
- Cách trồng và chăm sóc hoa phong lan đầy đủ nhất
- Mẹo bón phân cho lan không lo xót rễ cháy ngọn
- Kỹ thuật trồng và chăm sóc hoa phong lan
