Trồng rau thủy canh đang trở thành xu hướng phổ biến nhờ sự tiện lợi và hiệu quả. Trong đó, giá thể trồng rau thủy canh đóng vai trò quan trọng, giúp cây cố định rễ, hấp thụ dinh dưỡng và phát triển khỏe mạnh ngoài ra còn phù hợp với các loại phân bón phổ biến như: phân trùn quế, phân gà hữu cơ, phân bò ủ vi sinh,… Hãy cùng SFARM khám phá ngay 10+ loại giá thể được sử dụng phổ biến nhất hiện nay! Bắt đầu thôi!
1. Giá thể trồng rau thủy canh là gì?
Giá thể trồng rau thủy canh là một phần không thể thiếu trong mô hình canh tác hiện đại. Việc lựa chọn giá thể phù hợp có thể giúp cải thiện năng suất và chất lượng cây trồng đáng kể.
1.1. Định nghĩa giá thể trồng rau thủy canh
Giá thể trồng rau thủy canh là vật liệu thay thế đất, giúp giữ cố định bộ rễ trong môi trường dung dịch dinh dưỡng. Giá thể không cung cấp dinh dưỡng trực tiếp nhưng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì độ ẩm, tạo độ thông thoáng và giúp rễ cây hấp thu dưỡng chất tốt hơn. Nhờ đặc tính này, giá thể giúp cây phát triển nhanh hơn và hạn chế nguy cơ mắc bệnh do đất gây ra.
1.2. Sự khác biệt giữa giá thể thủy canh và giá thể trồng đất
Giá thể thủy canh có cấu trúc nhẹ, thoáng khí và sạch hơn so với đất. Trong khi đất chứa nhiều vi sinh vật và dinh dưỡng tự nhiên, giá thể thủy canh chỉ có nhiệm vụ hỗ trợ cây hấp thụ dung dịch dinh dưỡng. Ngoài ra, giá thể thủy canh có thể được tái sử dụng sau khi xử lý, giúp tiết kiệm chi phí và thân thiện hơn với môi trường.
2. Giá thể thủy canh có tác dụng gì?
Giá thể trồng rau thủy canh không chỉ giúp cây đứng vững mà còn tạo điều kiện lý tưởng để cây phát triển khỏe mạnh. Các tác dụng của giá thể trồng rau thuỷ canh có thể kể đến như:
2.1. Hỗ trợ cây trồng phát triển trong môi trường không đất
Giá thể giúp cây trồng phát triển mạnh mà không cần đến đất, thay vào đó, cây sẽ hấp thụ dinh dưỡng trực tiếp từ dung dịch thủy canh. Nhờ đặc điểm này, giá thể phù hợp với các mô hình nông nghiệp đô thị, trồng rau trong nhà kính hoặc trên ban công với diện tích hạn chế.
2.2. Giữ nước và cung cấp độ ẩm ổn định cho rễ
Một trong những ưu điểm quan trọng của giá thể thủy canh là khả năng giữ nước tốt, giúp cung cấp độ ẩm liên tục cho bộ rễ. Điều này giúp cây không bị khô hạn, đặc biệt là trong những điều kiện thời tiết nắng nóng. Việc giữ ẩm ổn định cũng giúp giảm tần suất tưới nước, tiết kiệm công chăm sóc cho người trồng.
2.3. Đảm bảo độ thoáng khí cho bộ rễ
Giá thể chất lượng cao không chỉ giữ nước mà còn tạo độ thoáng giúp rễ cây hô hấp tốt. Nếu giá thể quá chặt hoặc không có độ thoáng, rễ cây có thể bị ngạt và dẫn đến hiện tượng úng rễ. Do đó, việc chọn giá thể có cấu trúc xốp, thông thoáng sẽ giúp cây phát triển ổn định hơn.
2.4. Giảm thiểu sâu bệnh và nấm mốc
So với đất, giá thể trồng rau thủy canh ít chứa mầm bệnh và vi khuẩn gây hại, giúp hạn chế tình trạng sâu bệnh tấn công cây trồng. Điều này giúp giảm bớt nhu cầu sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, mang đến nguồn rau sạch an toàn cho sức khỏe. Bên cạnh đó, giá thể sạch còn giúp duy trì chất lượng dung dịch dinh dưỡng, không bị nhiễm khuẩn làm ảnh hưởng đến cây trồng.
3. Tiêu chí chọn giá thể cho thủy canh
Lựa chọn giá thể phù hợp là yếu tố quan trọng để đảm bảo cây trồng sinh trưởng tốt, năng suất cao và ít bị ảnh hưởng bởi các tác nhân gây hại. Một giá thể đạt chuẩn cần đáp ứng các tiêu chí về độ sạch, khả năng giữ ẩm, thông thoáng và độ bền.
3.1. Được xử lý đúng cách để tránh mầm bệnh cho cây giống
Trước khi sử dụng, giá thể cần được xử lý sạch khuẩn và loại bỏ các tạp chất để tránh ảnh hưởng đến sự phát triển của cây. Một số phương pháp xử lý phổ biến bao gồm phơi nắng, khử trùng bằng nhiệt hoặc sử dụng chế phẩm vi sinh để tiêu diệt nấm bệnh.
3.2. Có khả năng hút ẩm và giữ nước vượt trội
Giá thể trồng rau thủy canh cần có khả năng giữ nước tốt nhưng không gây úng rễ. Điều này giúp cây duy trì độ ẩm cần thiết để phát triển mà không bị thiếu hoặc thừa nước. Những loại giá thể có độ xốp cao như xơ dừa, perlite hay vermiculite là lựa chọn phổ biến nhờ khả năng hút nước và duy trì độ ẩm hiệu quả.
3.3. Sở hữu độ pH ổn định
Giá thể cần có độ pH trung tính hoặc phù hợp với nhu cầu của từng loại rau để không ảnh hưởng đến sự hấp thụ dưỡng chất của cây. Nếu giá thể có pH quá cao hoặc quá thấp, cây có thể bị ức chế sinh trưởng, giảm năng suất hoặc dễ mắc bệnh hơn.
3.4. Đảm bảo nhẹ và thoáng
Giá thể cần có trọng lượng nhẹ để không gây áp lực lên hệ thống thủy canh, đồng thời phải đủ thoáng để giúp rễ cây phát triển mà không bị bí hơi. Những loại giá thể nhẹ như đá bọt, xơ dừa hoặc bông khoáng thường được ưu tiên sử dụng trong các hệ thống trồng rau thủy canh hiện đại.
3.5. Có thiết kế chuyên dụng cho giàn rau thủy canh
Một số loại giá thể được thiết kế đặc biệt để phù hợp với hệ thống giàn thủy canh, giúp tối ưu không gian và nâng cao hiệu suất trồng trọt. Những giá thể này thường có kích thước nhỏ gọn, dễ sắp xếp và có thể tái sử dụng nhiều lần, giúp tiết kiệm chi phí và bảo vệ môi trường.
4. Các loại giá thể trồng rau thủy canh phổ biến
Mỗi loại giá thể có đặc điểm riêng, ảnh hưởng đến sự phát triển của cây trồng. Dưới đây là những loại giá thể phổ biến nhất hiện nay.
4.1. Đá trân châu (Perlite)
Đá trân châu là một loại khoáng chất tự nhiên, có cấu trúc xốp giúp giữ nước và thoáng khí tốt. Loại giá thể này giúp rễ cây không bị ngập úng, phát triển khỏe mạnh trong môi trường thủy canh. Thường được sử dụng kết hợp với các giá thể khác để tăng hiệu quả canh tác.
4.2. Mùn cưa
Mùn cưa có đặc điểm nhẹ, giữ ẩm tốt nhưng cần xử lý kỹ để loại bỏ mầm bệnh. Đây là lựa chọn phù hợp cho cây con hoặc rau mầm trong hệ thống thủy canh. Tuy nhiên, nếu không được xử lý đúng cách, mùn cưa có thể gây nấm mốc và ảnh hưởng đến sự phát triển của cây.
4.3. Mút xốp
Mút xốp là giá thể trồng rau thủy canh có độ thoáng khí cao, giúp cây dễ dàng hấp thụ dung dịch dinh dưỡng. Loại giá thể này thường được cắt thành từng miếng nhỏ, khoét lỗ để đặt hạt giống và cố định cây trồng. Nhờ khả năng giữ nước ổn định, mút xốp giúp cây phát triển đồng đều và nhanh chóng.
4.4. Cát sỏi
Cát sỏi có đặc điểm bền vững, không phân hủy theo thời gian, giúp rễ cây thông thoáng. Tuy nhiên, loại giá thể này có khả năng giữ nước kém nên thường được kết hợp với các loại giá thể khác. Cát sỏi phù hợp với các hệ thống thủy canh hồi lưu, giúp cung cấp oxy đầy đủ cho rễ cây.
4.5. Vỏ trấu
Vỏ trấu là giá thể tự nhiên, thân thiện với môi trường và có khả năng giữ nước khá tốt. Khi sử dụng, cần phối trộn với các nguyên liệu khác để cân bằng độ ẩm và giúp cây hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả hơn. Đây là lựa chọn phổ biến trong canh tác rau thủy canh nhờ giá thành rẻ và dễ tìm.
4.6. Rêu than bùn
Rêu than bùn có khả năng giữ ẩm vượt trội, giúp cây phát triển tốt ngay cả trong điều kiện khô hạn. Tuy nhiên, loại giá thể này cần được bảo quản đúng cách để tránh nhiễm nấm và vi khuẩn gây hại. Rêu than bùn thường được dùng trong các hệ thống thủy canh khép kín, giúp duy trì độ ẩm ổn định cho cây trồng.
4.7. Xơ dừa
Xơ dừa là giá thể trồng rau thủy canh phổ biến nhờ khả năng giữ nước tốt và giàu chất hữu cơ. Tuy nhiên, trước khi sử dụng, cần xử lý xơ dừa để loại bỏ tannin và các chất gây ức chế sinh trưởng. Khi kết hợp với các giá thể khác như trấu hun hoặc perlite, xơ dừa giúp cây hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả hơn.
4.8. Trấu hun
Trấu hun có tính tơi xốp, khả năng giữ nước và thoát khí tốt, rất thích hợp để làm giá thể trồng rau thủy canh. Ngoài ra, trấu hun còn giúp ngăn ngừa nấm bệnh nhờ đặc tính kháng khuẩn tự nhiên. Khi phối trộn với xơ dừa hoặc viên đất nung, trấu hun tạo ra môi trường lý tưởng để cây trồng phát triển bền vững.
4.9. Viên đất nung
Viên đất nung là loại giá thể có cấu trúc rỗng, giúp lưu trữ nước và cung cấp oxy cho rễ cây. Đây là lựa chọn phù hợp cho các hệ thống thủy canh hồi lưu, giúp cây có môi trường phát triển ổn định. Viên đất nung cũng có thể tái sử dụng nhiều lần, tiết kiệm chi phí cho người trồng.
4.10. Đá Vermiculite
Đá Vermiculite có trọng lượng nhẹ, giàu khoáng chất và giúp cải thiện khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cây. Khi kết hợp với perlite hoặc xơ dừa, đá Vermiculite tạo ra giá thể lý tưởng cho hệ thống trồng rau thủy canh. Loại giá thể này cũng giúp rễ cây phát triển khỏe mạnh nhờ khả năng giữ nước tốt.
4.11. Đá bọt núi lửa
Đá bọt núi lửa có kết cấu xốp, giúp rễ cây thoáng khí và hấp thụ nước tốt. Nhờ khả năng giữ ẩm và thoát nước nhanh, loại giá thể này giúp cây phát triển ổn định mà không lo ngập úng. Đá bọt núi lửa cũng có độ bền cao, ít bị phân hủy nên có thể sử dụng lâu dài.
4.12. Rockwool
Rockwool là loại giá thể nhân tạo, được làm từ sợi khoáng đá nung chảy. Loại giá thể này có khả năng giữ nước tốt, giúp cây phát triển nhanh trong môi trường thủy canh. Tuy nhiên, khi sử dụng Rockwool, cần đảm bảo độ ẩm phù hợp để tránh tình trạng rễ bị khô hoặc ngập úng.
5. Cách làm giá thể trồng rau thủy canh tại nhà
Chuẩn bị giá thể đúng cách giúp cây trồng hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn. Dưới đây là hai cách phối trộn giá thể phổ biến mà bạn có thể áp dụng.
5.1. Cách làm hỗn hợp giá thể từ mùn dừa, cám dừa, xỉ than
Mùn dừa và cám dừa giúp giữ ẩm, trong khi xỉ than giúp tạo độ thông thoáng cho rễ cây. Trộn các nguyên liệu theo tỷ lệ phù hợp, sau đó xử lý mùn dừa bằng cách ngâm nước và phơi khô để loại bỏ chất chát. Hỗn hợp này thích hợp để trồng rau ăn lá và cây cảnh nhỏ.
5.2. Cách làm hỗn hợp giá thể từ đất sạch, trấu hun, xơ dừa
Trấu hun và xơ dừa giúp giá thể tơi xốp, còn đất sạch cung cấp dưỡng chất cần thiết cho cây. Trộn các thành phần theo tỷ lệ 50% đất sạch, 30% xơ dừa và 20% trấu hun để tạo môi trường lý tưởng cho rau thủy canh phát triển. Hỗn hợp này thích hợp với các loại rau ăn quả như dưa leo, cà chua và ớt.
6. Cách trồng rau thủy canh với từng loại giá thể nên biết
Tùy vào từng loại giá thể, phương pháp trồng sẽ có những điểm khác biệt. Dưới đây là một số hướng dẫn chi tiết giúp bạn trồng rau thủy canh hiệu quả.
6.1. Cách trồng cây trong mút xốp
Mút xốp có trọng lượng nhẹ, dễ dàng cắt thành từng miếng nhỏ để đặt hạt giống. Khi trồng, cần đảm bảo mút xốp được ngâm nước đầy đủ để tạo độ ẩm cho cây con. Trong quá trình sinh trưởng, có thể điều chỉnh kích thước lỗ trên mút xốp để phù hợp với sự phát triển của rễ.
6.2. Hướng dẫn cách trồng cây với viên nén xơ dừa
Viên nén xơ dừa là giá thể trồng rau thủy canh tiện lợi, dễ sử dụng. Khi tiếp xúc với nước, viên nén sẽ nở ra và tạo môi trường lý tưởng để hạt giống nảy mầm. Để đạt hiệu quả tốt nhất, cần đặt viên nén vào rọ thủy canh và duy trì độ ẩm ổn định trong suốt quá trình cây phát triển.
6.3. Cách sử dụng đá trân châu, đá Vermiculite trong thủy canh
Đá trân châu và đá Vermiculite thường được trộn chung để tạo giá thể có độ thoáng khí cao. Khi trồng cây, cần làm ẩm giá thể trước khi đặt hạt giống để giúp cây con dễ dàng bám rễ. Loại giá thể này phù hợp với các hệ thống trồng rau thủy canh NFT hoặc thủy canh nhỏ giọt.
6.4. Cách trồng rau với viên đất nung và trấu hun
Viên đất nung giúp rễ cây thông thoáng, trong khi trấu hun giữ nước và cung cấp dưỡng chất. Khi trồng, cần sắp xếp viên đất nung ở đáy rọ thủy canh, sau đó phủ trấu hun lên trên để tạo môi trường cân bằng. Phương pháp này thích hợp với các loại rau ăn quả như dưa hấu, bí đỏ và cà chua.
7. Câu hỏi thường gặp về giá thể trồng rau thủy canh
7.1. Mua giá thể trồng rau thủy canh ở đâu?
Giá thể trồng rau thủy canh có thể mua tại các cửa hàng nông nghiệp hoặc trên các trang thương mại điện tử. Khi chọn mua, cần đảm bảo giá thể đã qua xử lý để tránh mầm bệnh gây hại cho cây trồng.
SFARM là một trong những nơi uy tín có thâm niên hơn 10 năm trong lĩnh vực sản xuất và phân phối các sản phẩm giá thể phù hợp cho các loại rau thuỷ canh được bà con nông phố tin dùng.
7.2. Giá thể trồng rau thủy canh giá bao nhiêu?
Giá thể thủy canh có mức giá dao động từ 10.000 – 100.000 VNĐ/kg (giá cập nhật tháng 3/2025), tùy vào loại và chất lượng sản phẩm. Những giá thể như đá trân châu, viên đất nung hay xơ dừa thường có giá thành hợp lý và dễ tìm trên thị trường.
Lựa chọn giá thể trồng rau thủy canh phù hợp giúp cây phát triển tốt, tăng năng suất và hạn chế sâu bệnh. Hy vọng bài viết đã cung cấp thông tin hữu ích để bạn dễ dàng chọn được loại giá thể thích hợp. Nếu cần tư vấn thêm về sản phẩm nông nghiệp sạch, hãy truy cập ngay SFARM Blog để cập nhật nhiều kiến thức hữu ích!
Xem thêm:
- Giá thể phân bò: Đặc điểm, lợi ích, hướng dẫn sử dụng và giá bán
- Đất trồng là gì? Tính chất, các loại đất trồng cây phổ biến hiện nay
- Mụn xơ dừa là gì? Cách phối trộn và xử lý trước khi trồng
- Giá thể đất trồng cây là gì? Các loại giá thể đất trồng cây phổ biến
- Giá thể là gì? Có bao nhiêu loại giá thể? Cách sử dụng
SFARM – Đặng Gia Trang vinh hạnh là nhà cung cấp tin cậy các sản phẩm vật tư nông nghiệp theo hướng hữu cơ, sinh học của hơn 1500 đại lý, cửa hàng trên toàn quốc. Mời quý Khách hàng liên hệ thông tin sau để đội ngũ SFARM có thể nhanh chóng hỗ trợ:
– Website: https://sfarm.vn/
– Hotline: 0902652099
– Zalo: CSKH SFARM – 0902652099
