Phân bón vi sinh là gì? Vai trò và cách dùng phân bón vi sinh

2500 lượt xem

Phân vi sinh đang trở thành lựa chọn ưu tiên của người trồng cây hiện đại nhờ khả năng cải tạo đất và bổ sung dinh dưỡng tự nhiên. Với công nghệ vi sinh tiên tiến, SFARM mang đến giải pháp giúp cây khỏe, đất bền, giảm phụ thuộc phân hóa học, hướng đến nền nông nghiệp xanh, hiệu quả và bền vững.

Phân bón vi sinh là gì?

Phân vi sinh là loại phân bón chứa vi sinh vật sống có lợi, có khả năng cung cấp dinh dưỡng tự nhiên và cải thiện độ phì nhiêu cho đất. Các vi sinh vật này gồm vi khuẩn, nấm hoặc xạ khuẩn có khả năng cố định đạm, phân giải lân, kali và chất hữu cơ, giúp cây hấp thu dinh dưỡng dễ dàng hơn.

Phân vi sinh khác với phân hữu cơ vi sinh ở chỗ: phân hữu cơ vi sinh có nền tảng là chất hữu cơ hoai mục được bổ sung thêm vi sinh vật, còn phân vi sinh chỉ tập trung vào mật độ và hoạt tính của vi sinh vật có lợi. Hai loại phân này thường được dùng kết hợp để mang lại hiệu quả bền vững cho đất và cây trồng.

Nhờ tính an toàn và hiệu quả lâu dài, phân vi sinh được xem là một phần quan trọng trong xu hướng nông nghiệp hữu cơ và canh tác bền vững hiện nay.

Phân bón vi sinh là gì? Vai trò và cách dùng phân bón vi sinh
Phân vi sinh chứa vi sinh vật có lợi cho đất

Phân bón vi sinh có mấy đặc điểm?

Phân vi sinh có dạng bột, hạt hoặc dung dịch tùy vào chủng vi sinh sử dụng. Phân thường có mùi nhẹ, màu nâu hoặc xám, thời gian bảo quản trung bình từ 1–6 tháng nếu giữ ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.

Thành phần của phân vi sinh gồm:

  • Vi sinh vật sống có ích: như Rhizobium, Azotobacter, Bacillus, Trichoderma…

  • Chất mang: than bùn, mùn hoặc bột hữu cơ để nuôi dưỡng và bảo vệ vi sinh.

  • Dinh dưỡng nền: cung cấp nguồn năng lượng ban đầu cho vi sinh vật.

  • Enzyme sinh học: giúp phân giải chất hữu cơ, khoáng và tăng khả năng trao đổi dinh dưỡng trong đất.

Cơ chế hoạt động của phân vi sinh là tạo môi trường sống thuận lợi cho hệ vi sinh vật đất, giúp cân bằng hệ sinh thái, kích thích rễ phát triển và tăng hiệu quả hấp thu dinh dưỡng.

Có mấy loại phân bón vi sinh sử dụng trong trồng trọt? 

Mỗi loại phân vi sinh được thiết kế theo tác dụng riêng của chủng vi sinh vật trong đất. Việc hiểu đúng từng loại giúp người trồng lựa chọn và kết hợp phù hợp hơn.

Phân vi sinh cố định đạm (Nitrogen-fixing bacteria)

Phân vi sinh cố định đạm chứa các chủng như Rhizobium, Azotobacter, Azospirillum có khả năng cố định nitơ trong không khí, chuyển hóa thành dạng cây dễ hấp thu. Loại phân này giúp giảm nhu cầu sử dụng phân đạm hóa học, đồng thời thúc đẩy cây phát triển mạnh và bền vững.

Phân vi sinh phân giải lân (Phosphate-solubilizing bacteria)

Chứa các chủng Bacillus megateriumPseudomonas spp., phân vi sinh phân giải lân giúp chuyển hóa các dạng lân khó tiêu trong đất thành dạng dễ hấp thu, kích thích cây ra rễ, ra hoa và đậu quả.

Phân vi sinh phân giải kali (Potassium-solubilizing bacteria)

Loại phân này chứa Bacillus mucilaginosusFrateuria aurantia, giúp phân giải khoáng chứa kali trong đất, cải thiện độ cứng cây, tăng sức chống chịu và chất lượng quả, củ.

Phân vi sinh phân giải chất xơ và xác bã hữu cơ

Chứa Trichoderma reeseiAspergillus niger, giúp phân hủy nhanh xác bã thực vật, tăng mùn đất và giảm phế thải nông nghiệp. Đây là loại phân quan trọng trong cải tạo đất trồng lâu năm hoặc đất thoái hóa.

Phân vi sinh vật đối kháng (Antagonistic microbes)

Các chủng như Trichoderma spp., Bacillus subtilis hay Pseudomonas fluorescens có khả năng ức chế nấm bệnh như PhytophthoraFusarium, giúp bảo vệ rễ, tăng sức đề kháng tự nhiên cho cây trồng.

Một số loại vi sinh vật ứng dụng làm phân vi sinh
Một số loại vi sinh vật ứng dụng làm phân bón vi sinh

Mặc dù phân vi sinh mang lại nhiều lợi ích, việc sử dụng đúng cách là yếu tố quyết định hiệu quả.

Ưu và nhược điểm của phân bón vi sinh

Ưu điểm nổi bật

Khi bón phân vi sinh vào đất giúp cải thiện chất lượng đất rất hiệu quả như tăng độ phì nhiêu, màu mỡ cho đất bằng cách cải thiện cấu trúc và kết cấu của đất và thúc đẩy các vi sinh vật có lợi trong đất phát triển mạnh mẽ.

Phân vi sinh chứa lượng lớn vi sinh vật có lợi, giúp cải tạo đất lâu dài và duy trì độ phì nhiêu ổn định. Sản phẩm này an toàn, thân thiện môi trường và giúp tiết kiệm đáng kể chi phí phân hóa học. Đặc biệt, phân vi sinh giúp cải thiện độ bền của đất, giảm chua hóa và phục hồi đất bạc màu.

Phân vi sinh giúp cải tạo đất hiệu quả
Phân vi sinh giúp cải tạo đất hiệu quả

Tăng cường sức khỏe và sự phát triển của cây trồng

Phân bón vi sinh cung cấp đủ nguồn dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng gồm nitơ, photpho và kali, đồng thời thúc đẩy hệ thống rễ cây phát triển khỏe mạnh. Từ đó tăng cường sức khỏe cho cây trồng chống lại các tác động của môi trường và hỗ trợ cho sự phát triển của cây trồng được tốt nhất.

Thân thiện với môi trường

Phân vi sinh là loại phân bón xanh, được sản xuất từ các thành phần tự nhiên, không chứa các hóa chất độc hại gây ô nhiễm môi trường và gây hại cho các vi sinh vật có ích. Đây là loại phân thân thiện với môi trường, phù hợp trong canh tác nông nghiệp bền vững.

Hiệu quả về chi phí

Phân vi sinh giúp tiết kiệm chi phí hơn so với việc sử dụng phân hóa học, vì không cần bón phân vi sinh thường xuyên, đồng thời loại phân này giúp cải thiện độ phì nhiêu của đất nên sẽ giảm lượng phân bón bổ sung.

Xem thêm:  Giá phân vi sinh mới nhất hiện nay – Cập nhật liên tục.

Nhược điểm của phân bón vi sinh

Phân vi sinh không cung cấp hoặc chỉ cung cấp lượng ít các chất dinh dưỡng cho cây trồng, vì vậy loại phân này không đủ khả năng để cân đối dinh dưỡng cho cây trồng.

Hiệu quả của phân vi sinh thường chậm hơn phân hóa học vì cần thời gian để vi sinh vật thích nghi và hoạt động trong đất. Phân cũng dễ mất hiệu lực nếu bảo quản sai hoặc đất quá khô ẩm không phù hợp. Do đó, người trồng cần sử dụng đúng hướng dẫn để đạt hiệu quả cao nhất.

Cơ chế hoạt động của phân bón vi sinh

Cơ chế hoạt động của phân vi sinh dựa trên các phản ứng sinh học tự nhiên của vi sinh vật, giúp cải thiện môi trường đất và tăng hiệu quả sinh trưởng cho cây.

Enzyme ACC deamination từ vi sinh vật – giảm stress cho cây

Enzyme ACC deaminase giúp giảm tác động của ethylene – hormone gây stress khi cây chịu hạn, ngập úng hoặc sâu bệnh. Vi sinh vật chứa enzyme này giúp cây phục hồi nhanh và phát triển ổn định.

Sản xuất hormone thực vật (IAA, GA, Cytokinin) – kích thích tăng trưởng

Nhiều vi sinh vật trong phân vi sinh tiết ra các hormone sinh trưởng như auxin, gibberellin, cytokinin giúp tăng cường phân chia tế bào, kéo dài rễ và chồi, từ đó cây phát triển khỏe mạnh.

Cải thiện hoạt động enzyme chống oxy hóa – tăng sức đề kháng

Các vi sinh vật trong phân vi sinh giúp cây tăng hoạt tính của enzyme chống oxy hóa như SOD, CAT, POD, giúp cây chống lại stress oxy hóa, sâu bệnh và điều kiện bất lợi.

Kích hoạt các enzyme và con đường truyền tín hiệu trong cây – cải thiện trao đổi chất

Phân vi sinh kích thích hệ enzyme của cây, tăng cường trao đổi chất và khả năng hấp thu dinh dưỡng, đồng thời kích hoạt gen kháng bệnh tự nhiên.

Cố định nitơ, hòa tan kali, hòa tan phosphate – bổ sung dinh dưỡng bền vững

Nhờ sự phối hợp giữa các nhóm vi sinh vật cố định đạm, hòa tan kali và phosphate, phân vi sinh giúp cung cấp N, P, K bền vững cho cây mà không gây ô nhiễm đất.

Cách sử dụng phân bón vi sinh

Để phân vi sinh phát huy hiệu quả tối đa, cần tuân thủ đúng kỹ thuật bón và điều kiện sử dụng.

Phân vi sinh có thể dùng để bón gốc, ủ phân hữu cơ hoặc xử lý hạt giống. Khi pha, nên dùng đúng liều lượng khuyến cáo, bón vào sáng sớm hoặc chiều mát để tránh nắng gắt làm chết vi sinh vật. Có thể kết hợp với phân hữu cơ để tăng hiệu quả cải tạo đất. Tuyệt đối không sử dụng cùng thuốc trừ nấm hoặc hóa chất mạnh, vì chúng có thể tiêu diệt vi sinh vật có lợi.

  • Thời gian sử dụng có thời hạn: Từ 1 – 6 tháng tùy vào từng loại.
  • Sử dụng cho loại đất: Vùng đất mới, đất phèn chua, đất bị thoái hóa mất kết cấu do bón phân hóa học lâu ngày, vùng đất chưa từng trồng các cây có vi khuẩn cộng sinh,… để phân vi sinh đạt hiệu quả cao.
Nên sử phân phân vi sinh cho đất bị phèn
Nên sử phân phân vi sinh cho đất bị phèn

Ứng dụng của phân bón vi sinh

Phân vi sinh không chỉ cải thiện đất và cây trồng mà còn mang lại nhiều giá trị ứng dụng thực tế trong canh tác hiện đại.

Cải tạo đất trồng lâu năm, đất bạc màu

Phân vi sinh giúp cải tạp đạo rất hiệu quả, giúp tăng độ phì nhiêu, màu mỡ và cải thiện cấu trúc đất, từ đó tạo điều kiện thuận lợi để cây trồng dễ dàng hấp thụ các chất dinh dưỡng thiết yếu.

Xử lý phế phụ phẩm nông nghiệp thành phân hữu cơ

Phân vi sinh chứa các chủng phân giải cellulose, chitin giúp phân hủy nhanh phế phẩm nông nghiệp thành nguồn mùn hữu cơ giàu dinh dưỡng.

Bón qua lá, giúp cây phục hồi nhanh

Phân vi sinh cũng có thể dùng làm phân bón lá để cung cấp các chất dinh dưỡng cho cây trồng bằng cách phun trực tiếp qua lá, giúp cây nhanh ra lá và phát triển khỏe mạnh hơn.

phan bon vi sinh vai tro va cach dung 5
Phun phân bón vi sinh giúp nhanh ra lá và phát triển khỏe mạnh hơn.

Làm phân hữu cơ

Phân vi sinh còn được sử dụng làm phân hữu cơ vi sinh, giúp đẩy nhanh quá trình phân hủy và tạo ra phân hữu cơ tốt cho đất và cây trồng.

Câu hỏi thường gặp về phân bón vi sinh

Phân bón vi sinh có phải là phân hữu cơ không?

Không hoàn toàn. Phân vi sinh chứa vi sinh vật sống có lợi, còn phân hữu cơ là nguồn dinh dưỡng từ xác bã hữu cơ. Khi kết hợp, hai loại này giúp vừa cung cấp dinh dưỡng vừa cải tạo đất hiệu quả.

Bao lâu nên bón phân vi sinh một lần?

Tùy cây trồng và loại đất, thường nên bón 20–30 ngày/lần. Với cây lâu năm, có thể bón 2–3 lần mỗi vụ để duy trì mật độ vi sinh ổn định.

Phân vi sinh có dùng chung với thuốc trừ sâu hoặc nấm bệnh được không?

Không nên. Thuốc hóa học dễ tiêu diệt vi sinh vật có lợi. Nếu cần dùng, nên cách nhau ít nhất 7–10 ngày hoặc chọn chế phẩm vi sinh Trichoderma SFARM có khả năng đối kháng nấm tự nhiên.

Phân bón vi sinh có tác dụng ngay không?

Không. Vi sinh vật cần thời gian thích nghi và nhân sinh khối trong đất. Hiệu quả thường rõ rệt sau 2–3 tuần sử dụng đều đặn.

Làm sao nhận biết phân vi sinh chất lượng tốt?

Phân đạt chuẩn có mùi nhẹ, độ ẩm vừa, không vón cục, ghi rõ mật độ vi sinh sống ≥ 10⁶ CFU/g, có chứng nhận chất lượng và nguồn gốc rõ ràng.
Các sản phẩm Trichoderma SFARM hiện được nhiều nhà vườn tin dùng nhờ hiệu quả ủ nhanh, cải tạo đất và bảo vệ cây bền vững.

Phân bón vi sinh là một giải pháp rất hiệu quả cho các nhà nông phát triển nông nghiệp bền vững. Hy vọng với những thông tin mà SFARM đã chia sẻ như đặc điểm, vai trò, cách sử dụng phân vi sinh,… sẽ giúp bà con hiểu rõ hơn về loại phân này. Xem thêm nhiều bài viết hữu ích khác tại SFARM Blog nhé!

Xem thêm:

SFARM – Đặng Gia Trang vinh hạnh là nhà cung cấp tin cậy các sản phẩm vật tư nông nghiệp theo hướng hữu cơ, sinh học của hơn 1500 đại lý, cửa hàng trên toàn quốc. Mời quý Khách hàng liên hệ thông tin sau để đội ngũ SFARM có thể nhanh chóng hỗ trợ:

Website: https://sfarm.vn/

Hotline: 0902652099

Zalo: CSKH SFARM – 0902652099

=> Mời bạn bình luận và chia sẻ ý kiến cùng SFARM nhé!
Đánh giá bài viết