Thế nào là chế phẩm vi khuẩn trừ sâu và tại sao ngày càng nhiều nông dân ưu tiên sử dụng thay cho thuốc trừ sâu hóa học? Đây là xu hướng mới trong canh tác nông nghiệp sinh học, khi người trồng ứng dụng vi sinh vật có lợi để tiêu diệt sâu hại một cách tự nhiên và bền vững. Nhiều nhà vườn còn kết hợp sử dụng các chế phẩm vi sinh Trichoderma để hỗ trợ cải tạo đất, ức chế nấm bệnh và tăng hiệu quả phòng trừ sâu hại. Bài viết sau SFARM sẽ giúp bạn hiểu rõ về loại chế phẩm này, cách dùng và những lưu ý quan trọng khi bảo quản.
1. Thế nào là chế phẩm vi khuẩn trừ sâu?
Chế phẩm vi khuẩn trừ sâu là một trong những giải pháp sinh học đang được ưa chuộng trong nông nghiệp hiện đại. Việc hiểu đúng thế nào là chế phẩm vi khuẩn trừ sâu sẽ giúp người trồng lựa chọn giải pháp phòng trừ sâu bệnh hiệu quả mà không cần phụ thuộc vào thuốc hóa học độc hại.
1.1 Chế phẩm vi khuẩn trừ sâu là gì?
Chế phẩm vi khuẩn trừ sâu là sản phẩm sinh học có chứa các chủng vi khuẩn có hoạt tính sinh học mạnh như Bacillus thuringiensis (Bt), Serratia spp., Pseudomonas spp…
Đây đều là những vi sinh vật có khả năng sản sinh độc tố làm tê liệt ruột hoặc hệ thần kinh của sâu hại. Một số loài sống trong đất, một số sống cộng sinh với thực vật, đều có khả năng tác động chọn lọc đến côn trùng mà không gây hại cho cây trồng hoặc sinh vật có ích.
Khác với thuốc trừ sâu hóa học, chế phẩm vi sinh hoạt động theo cơ chế tự nhiên như gây rối loạn tiêu hóa, tiêu hủy hệ thần kinh hoặc làm chết ấu trùng sâu ngay từ giai đoạn sớm. Nhờ đó, sản phẩm này ngày càng được khuyến khích trong sản xuất nông nghiệp an toàn và bền vững.
1.2 Thế nào là chế phẩm vi khuẩn trừ sâu hại?
Khái niệm “chế phẩm vi khuẩn trừ sâu hại” nhằm nhấn mạnh tính đặc hiệu của chế phẩm đối với các loài côn trùng gây hại như: sâu tơ, sâu xanh, sâu khoang, ấu trùng ruồi, bọ gậy… Đây là các đối tượng thường gây tổn thất lớn trên rau màu, cây ăn trái và hoa cảnh.
2. Các loại chế phẩm vi khuẩn trừ sâu phổ biến
Để hiểu rõ hơn thế nào là chế phẩm vi khuẩn trừ sâu và lựa chọn đúng loại phù hợp với cây trồng, người dùng nên nắm được các nhóm sản phẩm phổ biến hiện nay.
2.1 Theo nguồn gốc
Chế phẩm vi khuẩn trừ sâu được phân loại dựa trên nguồn gốc của vi sinh vật:
- Vi khuẩn từ đất: Như Bacillus thuringiensis, có khả năng hình thành bào tử chứa độc tố đặc hiệu, dễ nuôi cấy và sản xuất công nghiệp.
- Vi khuẩn từ cây thuốc hoặc cây ký sinh: Như Serratia hoặc Pseudomonas, thường được phát hiện trong môi trường tự nhiên hoặc trong mối quan hệ cộng sinh với thực vật có khả năng kháng sâu bệnh.
2.2 Một số sản phẩm phổ biến
Hiện nay trên thị trường có nhiều chế phẩm vi khuẩn trừ sâu được ứng dụng rộng rãi:
- Bt (Bacillus thuringiensis): Hiệu quả cao đối với sâu tơ, sâu xanh, sâu ăn lá trên rau cải.
- Bio-Rat: Dùng diệt chuột sinh học, có bổ sung vi khuẩn kỵ khí và dẫn dụ.
- Biocin, NemaGreen: Sản phẩm sinh học kiểm soát sâu và tuyến trùng, được đánh giá cao trong nông nghiệp hữu cơ.
3. Tác dụng và hiệu quả
Để hiểu rõ hơn thế nào là chế phẩm vi khuẩn trừ sâu, bạn cần biết những tác dụng thực tế mà chúng mang lại trong việc bảo vệ cây trồng khỏi sâu bệnh.
3.1 Tác dụng của chế phẩm vi khuẩn trừ sâu
Các chế phẩm này hoạt động thông qua cơ chế sinh học. Vi khuẩn khi xâm nhập vào cơ thể sâu sẽ sản sinh ra các độc tố phá hủy hệ tiêu hóa, làm sâu ngừng ăn và chết sau vài giờ đến vài ngày tùy loài. Ngoài tác động trực tiếp, vi khuẩn còn giúp giảm mật số sâu trong thời gian dài, ít xảy ra hiện tượng kháng thuốc như thuốc hóa học.
3.2 Hiệu quả đối với từng đối tượng sâu hại
Chế phẩm vi khuẩn hiệu quả cao đối với:
- Sâu ăn lá: Như sâu tơ, sâu xanh, sâu khoang, gây hại mạnh ở các loại rau xanh.
- Côn trùng đất: Tuyến trùng, ruồi giấm, ruồi đục quả và một số loại bọ nhỏ trong đất.
Chúng hoạt động hiệu quả nhất khi sử dụng đúng liều, đúng thời điểm và lặp lại định kỳ nếu điều kiện thời tiết không thuận lợi.
4. Ưu và nhược điểm
Khi tìm hiểu thế nào là chế phẩm vi khuẩn trừ sâu, không thể bỏ qua những điểm mạnh và hạn chế của sản phẩm này trong thực tế sử dụng.
4.1 Ưu điểm
- An toàn: Không độc hại với người, vật nuôi và không ảnh hưởng đến thiên địch.
- Không tồn dư: Không để lại hóa chất trên nông sản nên đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu.
- Thân thiện môi trường: Không ô nhiễm đất, nước, không khí.
- Thích hợp canh tác hữu cơ: Dễ tích hợp trong các mô hình sản xuất nông nghiệp sạch.
4.2 Nhược điểm
- Tác động chậm: Sâu thường không chết ngay mà chậm hơn so với thuốc hóa học.
- Phụ thuộc môi trường: Nhiệt độ và độ ẩm cao là điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn hoạt động; ngược lại, trời lạnh, khô có thể làm giảm hiệu quả.
5. Cách sử dụng chế phẩm vi khuẩn trừ sâu hiệu quả
Khi tìm hiểu thế nào là chế phẩm vi khuẩn trừ sâu, người trồng cũng cần nắm được cách sử dụng đúng kỹ thuật để sản phẩm phát huy tối đa hiệu quả.
5.1 Hướng dẫn pha và phun
- Pha chế: Theo hướng dẫn trên bao bì, thông thường khoảng 5–10g/lít nước (hoặc theo nồng độ CFU tương ứng).
- Thời điểm phun: Nên phun vào sáng sớm hoặc chiều mát, tránh thời điểm nắng gắt để vi khuẩn không bị tiêu diệt bởi tia UV.
- Phun lặp lại: Cứ 5–7 ngày/lần, đặc biệt khi thấy mật số sâu tăng cao.
5.2 Một số lưu ý khi sử dụng
- Không pha chung với các loại thuốc hóa học hoặc thuốc trừ nấm gốc đồng.
- Sử dụng nước sạch để pha chế, không dùng nước có chứa clo.
- Khuấy đều dung dịch trước khi phun và dùng hết trong ngày.
- Có thể kết hợp với các chế phẩm sinh học khác như chế phẩm vi sinh Trichoderma SFARM để hỗ trợ phòng nấm bệnh và nâng cao sức đề kháng cho cây trồng.
6. Cách bảo quản chế phẩm vi khuẩn trừ sâu
Sau khi hiểu rõ thế nào là chế phẩm vi khuẩn trừ sâu và cách sử dụng, bạn cũng nên lưu ý bảo quản đúng cách để duy trì hiệu lực của sản phẩm.
6.1 Điều kiện bảo quản
- Nhiệt độ: Nơi khô ráo, mát mẻ, lý tưởng từ 15–25°C.
- Tránh ánh sáng: Không để nơi có ánh nắng trực tiếp hoặc nhiệt độ cao.
- Bao bì kín: Luôn đóng kín sau mỗi lần sử dụng, không để hơi ẩm xâm nhập.
6.2 Thời gian sử dụng
- Thông thường, chế phẩm có hạn sử dụng từ 6 đến 12 tháng tùy theo loại sản phẩm và điều kiện bảo quản.
- Nên kiểm tra hạn dùng in trên bao bì trước khi pha.
Qua bài viết, SFARM đã giúp bạn đã hiểu thế nào là chế phẩm vi khuẩn trừ sâu, cách sử dụng đúng cách và bảo quản để duy trì hiệu quả. Đừng quên theo dõi SFARM Blog để biết thêm nhiều kiến thức hay về nông nghiệp bạn nhé!
Xem thêm:
- Chế phẩm vi sinh gì? Lợi ích và cách sử dụng chế phẩm vi sinh hiệu quả
- Cách ủ phân chuồng đạt tiêu chuẩn với trichoderma
- Phân gà và phân bò phân nào tốt hơn cho cây trồng?
- Bí quyết ủ phân đạm cá vừa nhanh vừa không mùi hôi
- Phân bón hữu cơ là gì? Các loại phân bón hữu cơ phổ biến hiện nay
SFARM – Đặng Gia Trang vinh hạnh là nhà cung cấp tin cậy các sản phẩm vật tư nông nghiệp theo hướng hữu cơ, sinh học của hơn 1500 đại lý, cửa hàng trên toàn quốc. Mời quý Khách hàng liên hệ thông tin sau để đội ngũ SFARM có thể nhanh chóng hỗ trợ:
– Website: https://sfarm.vn/
– Hotline: 0902652099
– Zalo: CSKH SFARM – 0902652099
