Cách trồng rau ngót bằng cành là phương pháp phổ biến, giúp cây nhanh bén rễ và cho thu hoạch ổn định. Với hướng dẫn chi tiết từ SFARM, bạn sẽ biết cách chọn giống, chuẩn bị đất trồng rau ngót giàu dinh dưỡng kết hợp phân trùn quế để cây phát triển khỏe mạnh, ít sâu bệnh.
1. Giới thiệu về rau ngót
Cây rau ngót là loại rau quen thuộc, dễ trồng và có giá trị dinh dưỡng cao. Hiểu rõ đặc điểm và công dụng sẽ giúp bạn áp dụng cách trồng rau ngót bằng cành hiệu quả hơn.
1.1. Đặc điểm sinh trưởng và hình thái cây rau ngót
Rau ngót, tên khoa học Sauropus androgynus, còn được gọi là bù ngót, bồ ngót hay rau tuốt. Đây là loại cây thân gỗ nhỏ, mọc thẳng, có thể cao 1,5–2m. Khi còn non, thân cây có màu xanh đậm, về già chuyển sang màu nâu nhạt. Lá rau ngót mọc so le, hình bầu dục, phiến lá mỏng, láng mịn và không thấm nước. Hoa rau ngót thường nhỏ, màu trắng hoặc đỏ thẫm, mọc ở nách lá, có cả hoa đực và hoa cái. Quả có dạng hình cầu, màu trắng ngà.
1.2. Các loại rau ngót phổ biến: Rau ngót Việt Nam, rau ngót Nhật
Hiện nay có hai giống rau ngót phổ biến. Rau ngót lá to đặc trưng bởi khả năng sinh trưởng mạnh, lá lớn, mỏng và mềm, hương vị ngọt thanh, thích hợp cho thu hoạch lấy lá ăn. Rau ngót lá nhỏ có lá dày, chắc, màu xanh nhạt hơn, sinh trưởng bền, ít bị sâu bệnh nên dễ chăm sóc. Đây là lựa chọn lý tưởng cho những người mới bắt đầu học cách trồng rau ngót bằng cành tại nhà.
1.3. Lợi ích dinh dưỡng và công dụng của rau ngót
Rau ngót chứa nhiều vitamin và khoáng chất thiết yếu, đặc biệt là vitamin A, C, sắt và canxi. Ăn rau ngót giúp tăng cường miễn dịch, bổ máu, tốt cho mắt và xương. Hàm lượng chất xơ trong rau ngót hỗ trợ tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón.
Ngoài ra, rau ngót còn có chất chống oxy hóa, giảm cholesterol, tốt cho tim mạch và có tính kháng viêm tự nhiên. Phụ nữ sau sinh thường dùng rau ngót để lợi sữa. Đây là loại rau dân dã nhưng mang nhiều giá trị dinh dưỡng cho sức khỏe.
2. Thời vụ và điều kiện trồng rau ngót bằng cành
Nắm rõ thời điểm, nhiệt độ và đất trồng phù hợp là bước nền quan trọng trong cách trồng rau ngót bằng cành để cây phát triển bền vững.
2.1. Thời điểm thích hợp để giâm cành
Rau ngót có thể trồng quanh năm, nhưng thời điểm lý tưởng nhất là vào vụ Xuân (tháng 2–4) và vụ Thu (tháng 8–9). Đây là giai đoạn khí hậu ấm áp, độ ẩm cao, thuận lợi để cành giâm nhanh ra rễ. Không nên trồng vào mùa đông vì cây sẽ chậm sinh trưởng và giảm năng suất.
2.2. Nhiệt độ, ánh sáng và độ ẩm lý tưởng cho rau ngót
Rau ngót là cây ưa khí hậu nóng ẩm, chịu nhiệt tốt. Nhiệt độ thích hợp dao động từ 20–30°C. Cây cần ánh sáng vừa phải, tránh trồng ở nơi quá rợp hoặc nắng gắt kéo dài. Rau ngót phát triển tốt trong điều kiện đất luôn giữ ẩm, nhưng không bị ngập úng.
2.3. Đất trồng
Rau ngót dễ tính, có thể sống trên nhiều loại đất khác nhau, song phát triển mạnh nhất trên đất thịt nhẹ, nhiều mùn, thoát nước tốt. Trước khi giâm cành, đất cần được cày xới tơi xốp, bón lót phân chuồng hoai mục hoặc phân trùn quế để bổ sung dinh dưỡng. Nếu đất bị chai cứng, có thể cải tạo bằng cách trộn thêm mụn dừa hoặc trấu hun. Độ pH đất phù hợp trong khoảng 6,0–6,5.
3. Chuẩn bị trước khi trồng rau ngót bằng cành
Khâu chuẩn bị giống, cành và dụng cụ là nền tảng giúp cách trồng rau ngót bằng cành đạt tỷ lệ sống cao và cho năng suất tốt.
3.1. Chọn cành rau ngót khỏe mạnh, không sâu bệnh
Khi chọn giống, nên lấy cành từ cây mẹ sinh trưởng tốt, khỏe mạnh, không nhiễm sâu bệnh. Cành có màu xám, có thêm chồi non, chiều dài khoảng 15–25cm là thích hợp nhất để giâm.
3.2. Xử lý cành trước khi giâm
Dùng kéo cắt cành thành đoạn 20–25cm, cắt vát gốc khoảng 45° để tăng diện tích tiếp xúc đất. Loại bỏ bớt lá, chỉ giữ lại 2–3 lá trên đỉnh. Có thể ngâm cành vào nước sạch 1–2 giờ hoặc dung dịch kích rễ sinh học để giúp cành nhanh ra rễ.
3.3. Chuẩn bị dụng cụ và vật liệu trồng
Người trồng có thể chọn chậu, thùng xốp hoặc luống đất. Nếu trồng trong thùng xốp, cần chọn loại sâu để cây có đủ không gian phát triển rễ. Đổ đầy đất trộn phân hữu cơ theo tỉ lệ 7 đất : 3 phân trùn quế, đảm bảo đất tơi xốp và giàu dinh dưỡng.
4. Các bước trồng rau ngót bằng cành
Thực hiện đúng kỹ thuật từ giâm, đặt cành đến giữ ẩm sẽ quyết định thành công của cách trồng rau ngót bằng cành ngay từ giai đoạn đầu.
4.1. Giâm cành vào giá thể hoặc đất đã chuẩn bị
Đầu tiên, cần chuẩn bị luống đất hoặc giá thể tơi xốp, thoát nước tốt. Đào rãnh sâu khoảng 10–15cm, rộng 20–25cm để tạo chỗ cho cành giâm phát triển. Đây là bước quan trọng quyết định tỷ lệ sống của cây trong cách trồng rau ngót bằng cành.
Khi giâm, cành rau ngót được cắm nghiêng 45° để tăng diện tích tiếp xúc đất. Người trồng cần chôn 2/3 thân cành xuống đất, phần còn lại để trên mặt. Sau khi cắm, nên nén chặt gốc để cành đứng vững.
4.2. Cách đặt cành, khoảng cách giữa các cây
Để cây phát triển đồng đều, cần đảm bảo khoảng cách hợp lý khi trồng. Các cành nên cách nhau từ 25–30cm, hàng cách hàng 40–50cm để vườn thông thoáng. Cách bố trí này cũng thuận tiện cho việc chăm sóc sau này, nhất là với cách trồng rau ngót bằng cành tại nhà.
Nếu trồng với diện tích lớn, khoảng cách giữa các luống nên từ 1–1,2m. Rãnh luống sâu khoảng 30cm giúp thoát nước tốt, hạn chế úng rễ. Nhờ đó, cây rau ngót sinh trưởng khỏe và lâu bền hơn.
4.3. Tưới nước và duy trì độ ẩm cho cành sau khi giâm
Ngay sau khi giâm, cần tưới nước đều để đất giữ ẩm. Lớp phủ bằng rơm rạ hoặc lưới che giúp hạn chế ánh nắng gắt, bảo vệ cành non. Đây là biện pháp hữu hiệu trong cách trồng rau ngót bằng cành để cành nhanh hồi phục.
Trong vòng 10–15 ngày đầu, độ ẩm ổn định là yếu tố quyết định sự sống của cành. Khi được chăm sóc đúng cách, cành rau ngót sẽ mọc rễ và nảy chồi non. Từ đó, cây bước vào giai đoạn sinh trưởng ổn định.
5. Chăm sóc rau ngót sau khi trồng
Việc chăm sóc đúng cách giúp duy trì độ xanh tốt và kéo dài tuổi thọ cây, đảm bảo hiệu quả của cách trồng rau ngót bằng cành.
5.1. Tưới nước đều đặn và đúng cách
Trong giai đoạn đầu, cần tưới 2 lần/ngày vào sáng sớm và chiều mát. Khi cây đã bén rễ, duy trì độ ẩm vừa phải. Vào mùa mưa, cần giảm lượng nước để tránh ngập úng.
5.2. Bón phân hữu cơ, phân vi sinh hoặc phân chuồng hoai mục
Sau 15–20 ngày, khi cây ra rễ non, tiến hành bón phân hữu cơ hoặc phân trùn quế. Sau 1 tháng, bón thúc bằng phân chuồng hoai mục hoặc phân bón NPK pha loãng. Rau ngót là cây ăn lá nên cần nhiều đạm và lân, kali chỉ cần ít. Sau mỗi lần thu hoạch, bón bổ sung phân để cây nhanh tái lá.
5.3. Làm cỏ, tỉa lá và phòng trừ sâu bệnh
Thường xuyên làm cỏ quanh gốc để đất thông thoáng, hạn chế sâu bệnh. Rau ngót ít bị sâu hại, nhưng đôi khi xuất hiện sâu cuốn lá, sâu xanh, rầy rệp. Có thể phòng trừ bằng biện pháp sinh học như dùng dung dịch tỏi – ớt hoặc thuốc sinh học an toàn. Khi phát hiện lá sâu, cần tỉa bỏ ngay để hạn chế lây lan.
6. Thu hoạch rau ngót
Áp dụng cách trồng rau ngót bằng cành đúng kỹ thuật không chỉ giúp cây nhanh bén rễ mà còn mang lại nhiều lứa thu hoạch đều đặn.
6.1. Thời gian thu hoạch kể từ khi giâm cành
Sau khoảng 2 tháng kể từ khi giâm, cây rau ngót bắt đầu cho thu hoạch. Đây là giai đoạn cành đã bén rễ chắc, lá phát triển xanh tốt. Người trồng có thể tiến hành thu hoạch lứa đầu tiên.
Rau ngót có ưu điểm cho thu hoạch liên tục trong nhiều năm. Cứ sau mỗi 15–20 ngày, cây lại ra lứa lá non mới. Nhờ vậy, chỉ cần trồng một lần có thể khai thác lâu dài.
6.2. Cách thu hoạch không làm hại cây
Khi thu hoạch, nên dùng kéo cắt ngang cành, giữ khoảng cách 10–15cm tính từ gốc. Cách này giúp cây nhanh ra chồi mới và duy trì năng suất ổn định. Ngoài ra, có thể tuốt lá để sử dụng ngay.
Tránh bứt lá hoặc cành bằng tay vì dễ làm xước thân. Tổn thương này có thể ảnh hưởng đến bộ rễ và làm cây chậm phát triển. Thu hoạch đúng kỹ thuật sẽ giúp vườn rau ngót xanh tốt lâu dài.
6.3. Thu hoạch định kỳ để rau ngót phát triển liên tục
Rau ngót tái lá nhanh, cứ 15–20 ngày có thể thu hoạch lứa mới. Sau mỗi đợt cắt, cần xới gốc, tỉa bỏ cành già, bón thêm phân hữu cơ để cây tiếp tục phát triển. Một bụi rau ngót có thể cho thu hoạch liên tục trong 2–3 năm, thậm chí 4–5 năm nếu chăm sóc tốt.
7. Các lưu ý khi trồng rau ngót bằng cành
Một số lưu ý nhỏ nhưng quan trọng sẽ giúp bạn nâng cao hiệu quả và tiết kiệm công sức trong cách trồng rau ngót bằng cành tại nhà.
7.1. Không giâm cành vào đất quá khô hoặc quá ướt
Nếu giâm cành vào đất quá khô, rễ khó phát triển và tỷ lệ sống thấp. Ngược lại, đất quá ướt dễ gây ngập úng, dẫn đến thối gốc. Đây là nguyên nhân phổ biến khiến cành giâm không phát triển.
Vì vậy, cần duy trì độ ẩm vừa phải, đặc biệt trong giai đoạn đầu sau khi giâm cành. Người trồng có thể phủ rơm rạ hoặc che lưới để giữ ẩm và giảm bốc hơi. Điều kiện ẩm hợp lý sẽ giúp cành bén rễ nhanh và phát triển khỏe mạnh.
7.2. Chọn giống cành tốt, tránh cành già hoặc sâu bệnh
Cành giâm nên được lấy từ cây mẹ khỏe, có khả năng sinh trưởng mạnh. Những cành non, xanh tốt và không bị dập nát sẽ cho tỷ lệ sống cao. Đây là yếu tố quan trọng để đảm bảo vườn rau ngót đồng đều.
Không nên dùng cành quá già hoặc đã bị sâu bệnh vì dễ suy yếu. Những cành này thường khó ra rễ, chậm phát triển và dễ chết. Lựa chọn giống cành đúng cách sẽ quyết định năng suất rau ngót lâu dài.
7.3. Kiểm tra định kỳ và xử lý sâu bệnh kịp thời
Vườn rau ngót cần được theo dõi thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu sâu bệnh. Lá bị sâu ăn, cành hư hại cần loại bỏ ngay để tránh lây lan. Đây là bước chăm sóc cơ bản nhưng rất quan trọng.
Khi phát hiện sâu bệnh, ưu tiên sử dụng biện pháp sinh học hoặc thuốc có nguồn gốc an toàn. Đồng thời, phải tuân thủ thời gian cách ly trước thu hoạch để bảo đảm an toàn thực phẩm. Xử lý kịp thời sẽ giúp vườn rau phát triển xanh tốt, bền vững.
Cách trồng rau ngót bằng cành không hề khó nếu bạn nắm vững các bước từ chuẩn bị giống, đất trồng đến chăm sóc. Với sự hỗ trợ từ các sản phẩm hữu cơ của SFARM, bạn sẽ có vườn rau ngót xanh tươi, an toàn ngay tại nhà. Đừng quên theo dõi SFARM Blog để cập nhật thêm nhiều kinh nghiệm trồng trọt hữu ích và bền vững.
Xem thêm:
- Cách bón phân NPK đúng kỹ thuật, hiệu quả, năng suất cho cây xanh mướt
- Hướng dẫn cách bón phân trùn quế đúng và hiệu quả
- Phân hữu cơ dùng để bón lót hay bón thúc cho cây trồng?
- Cách sử dụng trấu hun trồng cây hiệu quả nhất
- Hướng dẫn cách hun trấu và sử dụng trấu hun làm giá thể hiệu quả
SFARM – Đặng Gia Trang vinh hạnh là nhà cung cấp tin cậy các sản phẩm vật tư nông nghiệp theo hướng hữu cơ, sinh học của 1500 đại lý, cửa hàng trên toàn quốc. Mời quý khách liên hệ thông tin sau để đội ngũ SFARM có thể nhanh chóng hỗ trợ:
– Website: https://sfarm.vn/
– Hotline: 0902652099
– Zalo: CSKH SFARM – 0902652099
