Cách trồng củ dền không chỉ đơn giản mà còn mang lại nguồn rau củ sạch, giàu dinh dưỡng ngay tại nhà. Bài viết từ SFARM sẽ hướng dẫn chi tiết kỹ thuật gieo hạt, chăm sóc và cách sử dụng phân trùn quế để giúp củ dền sinh trưởng tốt, lên màu đẹp và cho năng suất cao.
1. Giới thiệu về củ dền và lợi ích
1.1. Củ dền là gì?
Củ dền, còn gọi là củ dền đỏ (Red beet), là một loại củ cải ngọt thuộc nhóm rau ăn củ. Cây có nguồn gốc từ châu Âu và Bắc Mỹ, hiện nay được trồng rộng rãi tại nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Đây là loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, được dùng phổ biến trong nấu ăn và chế biến nước ép.
1.2. Đặc điểm nổi bật của củ dền đỏ
Củ dền phát triển từ phần rễ phình to trong đất. Khi cắt ngang, củ có nhiều vòng tròn đồng tâm đậm nhạt xen kẽ. Vỏ củ hơi xù xì, màu đỏ thẫm hoặc tím than. Lá mọc trên mặt đất, có cuống dài, phiến lá hình trứng, mọc so le. Đây là cây ưa sáng, sinh trưởng tốt trong điều kiện mát mẻ và ẩm vừa phải.
1.3. Tác dụng của củ dền với sức khỏe và đời sống
Củ dền chứa nhiều vitamin A, B, C cùng khoáng chất như canxi, kali, sắt, phốt pho, natri. Thành phần này mang lại nhiều lợi ích: hỗ trợ thải độc gan, bổ máu, tăng sức đề kháng, giảm cholesterol, tốt cho tim mạch và giúp giảm cân. Ngoài ra, củ dền còn được dùng làm nguyên liệu chế biến nước ép, món salad, nấu canh và nhiều món ăn khác.
2. Điều kiện lý tưởng để trồng củ dền
2.1. Nhiệt độ và ánh sáng phù hợp
Củ dền là cây ưa sáng, cần ít nhất 6–8 giờ nắng trực tiếp mỗi ngày. Nhiệt độ lý tưởng từ 18–23°C. Ở nước ta, Đà Lạt là vùng trồng củ dền chủ lực vì khí hậu mát mẻ quanh năm. Nếu trồng ở miền Bắc, thời điểm thích hợp là mùa xuân và mùa thu khi thời tiết không quá nóng.
2.2. Đất trồng thích hợp cho củ dền
Củ dền không kén đất, có thể trồng trên đất thịt, đất cát pha hoặc đất dinh dưỡng trộn sẵn. Đất cần tơi xốp, giàu hữu cơ, thoát nước tốt. Người trồng có thể phối trộn đất sạch cùng phân hữu cơ, phân trùn quế, mụn dừa, trấu hun để tăng độ màu mỡ và tơi xốp.
2.3. Thời vụ trồng củ dền: Trồng củ dền vào tháng mấy?
Củ dền có thời gian sinh trưởng ngắn, có thể trồng quanh năm ở nơi khí hậu mát. Tuy nhiên, vụ chính là từ tháng 8 đến tháng 2 năm sau. Đây là thời điểm khí hậu ôn hòa, thích hợp để cây phát triển tốt và hình thành củ đẹp.
3. Chuẩn bị trước khi trồng củ dền tại nhà
3.1. Cách chọn và xử lý hạt giống củ dền
Hạt giống củ dền được bán phổ biến tại cửa hàng nông nghiệp. Nên chọn loại hạt giống có năng suất cao, kháng sâu bệnh tốt. Trước khi gieo, ngâm hạt trong nước ấm (40°C) khoảng 3–5 giờ, sau đó ủ trong khăn ẩm cho nứt nanh. Việc xử lý hạt giúp tăng tỷ lệ nảy mầm.
3.2. Cách tận dụng củ dền để trồng mới
Ngoài gieo hạt, có thể tận dụng phần ngọn của củ dền bỏ đi để trồng lại. Cắt phần đầu củ, giữ lại cuống dài 0,5–1cm, sau đó đặt vào khay nước. Sau một tuần, củ dền sẽ mọc lá non. Khi cây cao khoảng 2–3cm, có thể đem trồng vào đất để phát triển thành củ mới.
3.3. Dụng cụ, chậu trồng và giá thể phù hợp
Người trồng có thể tận dụng chậu, khay, thùng xốp hoặc trồng trực tiếp ngoài vườn. Dụng cụ cần có xẻng nhỏ, bình tưới, găng tay. Nếu trồng tại nhà, nên dùng đất sạch hoặc giá thể phối trộn sẵn với tỷ lệ 50% đất sạch + 30% phân hữu cơ + 20% giá thể (trấu, mụn dừa).
4. Kỹ thuật trồng củ dền chi tiết
4.1. Cách trồng củ dền bằng hạt tại nhà
Cách trồng củ dền bằng hạt được nhiều người lựa chọn vì hiệu quả và tỷ lệ nảy mầm cao. Người trồng cần chuẩn bị đất tơi xốp, lên luống rộng khoảng 1m và cao 30cm. Sau đó gieo hạt theo hàng, độ sâu từ 0,5–2cm, khoảng cách 10cm giữa các cây và 15cm giữa các hàng.
Sau khi gieo, phủ một lớp đất mỏng lên bề mặt rồi tưới ẩm đều để hạt nhanh chóng nảy mầm. Chỉ khoảng 1 tuần sau, hạt giống sẽ bắt đầu ra lá non và phát triển ổn định. Đây là phương pháp phù hợp cho trồng cả diện tích lớn và nhỏ tại nhà.
4.2. Cách trồng củ dền từ củ trong chậu hoặc khay
Ngoài gieo hạt, cách trồng củ dền từ củ cũng rất đơn giản và tiện lợi. Người trồng chỉ cần cắt lấy phần ngọn củ, ngâm vào nước để rễ mọc ra. Sau khi rễ đã hình thành, chuyển củ sang trồng trong chậu đất phối trộn hữu cơ.
Khi trồng, cần chọn chậu có lỗ thoát nước và đặt ở vị trí có nhiều ánh sáng tự nhiên. Việc tưới nước đều đặn sẽ giúp cây nhanh chóng bén rễ và tiếp tục phát triển thành củ dền mới, đảm bảo năng suất và chất lượng.
4.3. Cách trồng củ dền trong nước từ ngọn củ dền
Một cách trồng củ dền thú vị khác là tận dụng ngọn củ để trồng trong nước. Bạn chỉ cần cắt ngọn củ dền, đặt trong khay nước sạch với phần cuống hướng lên trên. Lưu ý mực nước nên ngập khoảng 0,5cm ở phần gốc để kích thích mọc mầm.
Khay cần đặt ở nơi thoáng sáng và thay nước đều đặn 2–3 ngày/lần để tránh vi khuẩn phát triển. Sau vài tuần, cây sẽ ra lá non và có thể đem trồng vào đất để phát triển thành củ mới, vừa tiết kiệm vừa dễ thực hiện.
5. Hướng dẫn chăm sóc củ dền sau khi trồng
5.1. Chế độ tưới nước hợp lý
Củ dền là loại rau củ ưa ẩm nên cần tưới nước đều đặn mỗi ngày. Người trồng nên tưới 1–2 lần vào sáng sớm hoặc chiều mát để cây hấp thụ tốt. Tránh tưới vào buổi trưa nắng vì dễ làm lá héo và cháy.
Trong mùa mưa, nên giảm lượng nước để đất không bị úng, giữ rễ khỏe mạnh. Nếu cây ra nhiều lá mà ít củ, có thể giảm tưới để kích thích quá trình hình thành củ. Đây là lưu ý quan trọng trong cách trồng củ dền để đạt năng suất cao.
5.2. Cách bón phân cho củ dền
Sau 10–15 ngày gieo, người trồng nên bổ sung kali hoặc phân hòa tan để thúc cây phát triển. Đến giai đoạn 20–25 ngày, bón phân chuồng hoai mục hoặc phân trùn quế để tăng dinh dưỡng và độ tơi xốp của đất. Đây là bước quan trọng giúp cây phát triển ổn định.
Khoảng một tháng sau gieo, tiếp tục bón phân NPK để nuôi củ lớn và chắc. Tuyệt đối không sử dụng phân tươi chưa xử lý vì có thể gây dư nitrat trong củ. Lịch bón phân hợp lý sẽ giúp cách trồng củ dền hiệu quả hơn và nâng cao chất lượng thu hoạch.
5.3. Phòng trừ sâu bệnh thường gặp trên cây củ dền
5.3.1. Bệnh chết rạp cây con
Bệnh này khiến thân cây con bị teo lại ở phần gốc, làm cây chậm phát triển và dễ chết non. Nguyên nhân thường do đất úng và dinh dưỡng mất cân đối.
Để phòng bệnh, cần bón phân kali đầy đủ và giữ đất luôn thông thoáng. Khi áp dụng đúng cách trồng củ dền, cây sẽ khỏe mạnh và ít bị tác động bởi loại bệnh này.
5.3.2. Bệnh thán thư trên củ dền
Khi mắc bệnh thán thư, lá và củ thường xuất hiện các đốm đen gây ảnh hưởng đến chất lượng. Đây là bệnh phổ biến nếu gieo hạt không xử lý kỹ hoặc đất trồng nhiễm nấm.
Biện pháp phòng bệnh là xử lý hạt giống trước khi gieo, bổ sung phân lân và kali đúng liều lượng. Ngoài ra, nên trồng luân canh và vệ sinh đất thường xuyên để hạn chế nguồn bệnh.
5.3.3. Bệnh đốm lá, sương mai
Bệnh đốm lá xuất hiện dưới dạng các chấm tròn đỏ tía, phần giữa nhạt màu. Cách phòng là chọn giống kháng bệnh và phun chế phẩm sinh học để bảo vệ cây.
Bệnh sương mai lại khiến lá non úa vàng, xoắn lại và có vết tím nâu. Người trồng nên đặt chậu nơi thoáng sáng và có thể dùng thuốc sinh học khi cần thiết. Đây là bước quan trọng trong chăm sóc khi thực hiện cách trồng củ dền.
6. Thời điểm và kỹ thuật thu hoạch củ dền
6.1. Khi nào thu hoạch củ dền đỏ?
Sau khoảng 60–80 ngày gieo trồng, củ dền đạt kích thước chuẩn để thu hoạch. Đây là giai đoạn củ có độ ngọt, giòn và giữ được giá trị dinh dưỡng cao.
Nếu để củ quá già, phần thịt sẽ bị xơ cứng, giảm chất lượng và mất đi hàm lượng dinh dưỡng. Do đó, thu hoạch đúng thời điểm là bước cuối cùng quyết định thành công trong cách trồng củ dền.
6.2. Kinh nghiệm bảo quản củ dền sau thu hoạch
Khi nhổ củ, cần loại bỏ đất dính và rửa sạch bằng nước. Sau đó để củ ráo trước khi bảo quản nhằm tránh ẩm mốc. Củ dền có thể để trong ngăn mát tủ lạnh hoặc nơi thoáng mát, khô ráo.
Nếu muốn bảo quản lâu dài, có thể vùi củ trong cát ẩm hoặc giữ ở nhiệt độ ổn định. Cách bảo quản hợp lý sẽ giúp củ giữ được độ tươi ngon và dinh dưỡng sau thu hoạch. Đây cũng là phần quan trọng đi kèm với cách trồng củ dền hiệu quả.
7. Câu hỏi thường gặp về cách trồng củ dền
7.1. Củ dền có dễ trồng tại nhà không?
Củ dền là loại rau củ dễ trồng, phù hợp với điều kiện gia đình. Chỉ cần đất tơi xốp, đủ sáng và chế độ chăm sóc cơ bản là có thể thu hoạch củ ngon.
7.2. Nên trồng củ dền bằng hạt hay bằng củ tốt hơn?
Trồng bằng hạt là phương pháp phổ biến, tỷ lệ thành công cao, thích hợp để canh tác diện rộng. Trồng từ củ hoặc ngọn bỏ đi phù hợp cho trồng tại nhà, tiện lợi và tiết kiệm.
7.3. Bao lâu thì củ dền cho thu hoạch?
Củ dền có thời gian sinh trưởng ngắn, chỉ sau 2–3 tháng gieo trồng đã có thể thu hoạch. Thời gian cụ thể phụ thuộc vào điều kiện đất, nước, ánh sáng và chế độ chăm sóc.
Cách trồng củ dền tại nhà không hề phức tạp nếu bạn nắm rõ từ khâu chọn hạt, chuẩn bị đất đến kỹ thuật chăm sóc. Với hướng dẫn chi tiết từ SFARM Blog, bạn có thể dễ dàng áp dụng và thu hoạch được những củ dền tươi ngon, giàu dinh dưỡng. Đừng quên sử dụng thêm các sản phẩm hữu cơ từ SFARM để việc trồng trọt đạt hiệu quả bền vững.
Xem thêm:
- Cách bón phân NPK đúng kỹ thuật, hiệu quả, năng suất cho cây xanh mướt
- Hướng dẫn cách bón phân trùn quế đúng và hiệu quả
- Phân hữu cơ dùng để bón lót hay bón thúc cho cây trồng?
- Cách sử dụng trấu hun trồng cây hiệu quả nhất
- Hướng dẫn cách hun trấu và sử dụng trấu hun làm giá thể hiệu quả
SFARM – Đặng Gia Trang vinh hạnh là nhà cung cấp tin cậy các sản phẩm vật tư nông nghiệp theo hướng hữu cơ, sinh học của 1500 đại lý, cửa hàng trên toàn quốc. Mời quý khách liên hệ thông tin sau để đội ngũ SFARM có thể nhanh chóng hỗ trợ:
– Website: https://sfarm.vn/
– Hotline: 0902652099
– Zalo: CSKH SFARM – 0902652099
