Trong nông nghiệp hữu cơ, đất chính là một phần thiết yếu đóng vai trò hết sức quan trọng. Đất là nơi để giúp cây trồng đứng vững, đồng thời là nơi bộ rễ cây trồng phát triển và hấp thu dinh dưỡng. Môi trường sinh thái đất đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa chuỗi thức ăn bên trong, tạo ra những vật chất có lợi cho cây trồng. Vậy, phương pháp làm đất nào sẽ thích hợp cho nền nông nghiệp hưu cơ?
1/ Làm đất trong nông nghiệp hữu cơ
Gồm tất cả các phương pháp làm đất cơ học để đảo hoặc trộn đất như cày, bừa, đào, cuốc, xới,… nhằm làm cho đất tơi xốp. Làm đất kỹ có thể cải thiện năng lực của đất như khả năng giữ nước, giữ nhiệt, sự thông thoáng, độ thẩm thấu và khả năng bốc hơi của nó,… Tuy nhiên, việc làm đất cũng có thể gây ảnh hưởng đến độ phì của đất vì nó làm tăng khả năng xói mòn và phân hủy chất mùn của đất Không phải chỉ có một cách làm đất canh tác hợp lý mà còn có hàng loạt các cách làm khác nhau. Tùy vào hệ canh tác và loại đất, mà xây dựng các phương thức làm đất phù hợp khác nhau.
Cày đất trên đồng ruộng
Việc làm đất chính là hình thức tác động đến môi trường sống của rễ cây trồng và các hệ vi sinh vật bên trong. Làm đất tác động trực tiếp đến cấu trúc đất, có thể làm tơi xốp đất hoặc có thể làm hư hỏng các hạt sa cấu đất. Do đó, cường độ làm đất và cách làm có thể ảnh hưởng tốt hoặc xấu đến cây trồng. Vì vậy, cần có các phương pháp làm đất tốt để đem lại hiệu quả cho trồng trọt hữu cơ
2/ Mục đích của việc làm đất
- Tạo điều kiện cho cây trồng phát triển tốt
- Làm cho đất tơi xốp để thúc đẩy sự thâm nhập của rễ cây
- Nâng cao sự thông thoáng (khí nitơ và oxy từ không khí)
- Kích thích hoạt động của các sinh vật trong đất
- Tăng khả năng thấm nước của đất
- Giảm sự bốc hơi
- Phá hủy hoặc kiểm soát cỏ dại và sâu hại trong đất
- Trộn đều tàn dư cây trồng và phân chuồng vào trong đất
- Chuẩn bị chỗ cho hạt giống và cây giống
- Khắc phục những chỗ đất rắn lại mà nguyên nhân là do các hoạt động trước đó gây nên
- Giảm thiểu sự xáo trộn trong đất
- Hạn chế sự nén chặt của đất
3/ Các phương pháp làm đất
Có khá nhiều biện pháp làm đất, tuy nhiên mỗi biện pháp sẽ phù hợp với từng loại đất, vùng canh tác và loại cây trồng. Ngoài ra, còn tùy thuộc vào mục đích sử dụng đất canh tác để thực hiện các biện pháp làm đất phù hợp với từng giai đoạn khác nhau của vòng đời cây trồng: sau thu hoạch, trước khi gieo hạt hoặc trồng cây hoặc trong thời gian sinh trưởng của cây trồng.
3.1 Sau thu hoạch
Để thúc đẩy quá trình phân hủy thì tàn dư của cây trồng vụ trước phải được vùi đều vào trong đất trước khi lên luống cho cây trồng vụ tiếp theo. Các tàn dư cây trồng, cây phân xanh và phân chuồng chỉ nên bón vào lớp đất bề mặt (15-20 cm), vì trong lớp đất sâu hơn sự phân hủy xảy ra không hoàn toàn sẽ sinh ra các vật chất gây cản trở có thể làm hại cho cây trồng vụ sau.
3.2 Làm đất lần đầu
Đối với những vùng đất mới canh tác hay gieo trồng các cây hàng năm, việc làm đất lần đầu thường được làm bằng máy cày hoặc một loại dụng cụ tương tự. Vì có một nguyên tắc phải đạt được sau khi làm đất là lớp đất bề mặt sau đó phải bằng phẳng và lớp đất sâu ở tầng giữa phải tơi xốp. Cày lật sâu làm trộn lẫn các tầng đất với nhau, sẽ gây hại các sinh vật trong đất và động chạm đến cấu trúc tự nhiên của đất.
Làm đất lần đầu
3.3 Chuẩn bị đất lên luống
Trước khi gieo hạt hoặc trồng cây, sẽ tiến hành làm đất lần thứ hai để làm nhỏ và mềm lớp đất bề mặt đã được cày ải. Chuẩn bị đất lên luống nhằm làm cho đất tơi xốp và có kích thước thích hợp. Nếu cỏ dại nhiều, có thể tiến hành lên luống sớm như thế sẽ cho phép cỏ dại nảy mầm trước khi gieo cây trồng mới. Làm khô đất sau một vài ngày là điều cần thiết để loại bỏ các mầm cỏ dại. Ở những nơi mà nước có thể đọng lại thì luống nên làm cao hoặc làm thành các gò.
3.4 Làm đất trong khi canh tác
Làm đất nông (xới nhẹ đất) khi cây trồng đã được thiết lập như xới cỏ bằng cuốc. Nó còn làm tăng sự thoáng khí, đồng thời giảm sự bốc hơi nước của đất ở những tầng đất sâu hơn. Khi cây trồng thiếu dinh dưỡng tạm thời, xới nhẹ đất có thể khuyến khích sự phân hủy vật chất hữu cơ làm cho cây trồng có sẵn các chất dinh dưỡng để sử dụng.
Sfarm.vn
*Xem thêm:
- Bảo vệ đất hiệu quả với các nguyên liệu thực vât
- Bón vôi cải tạo đất như thế nào là hợp lý
- Các biện pháp tăng cường vi sinh vật đất trong canh tác hữu cơ
- Kỹ thuật sử dụng phân bón hữu cơ hiệu quả
