Trồng rau thuỷ canh là gì? Mô hình và cách trồng rau thủy canh

Trồng rau thủy canh là gì mà ngày càng được nhiều người quan tâm? Với ưu điểm không cần đất, tiết kiệm nước và đảm bảo rau sạch, mô hình này đang trở thành xu hướng trong nông nghiệp hiện đại. Hãy cùng SFARM khám phá ngay trong bài viết dưới đây về rau thuỷ canh và các loại phân hữu cơ như: phân trùn quế, phân gà hữu cơ, phân bò ủ vi sinh,… phù hợp với rau nhé! Bắt đầu thôi.

Trồng rau thủy canh là gì?

Trồng rau thủy canh là phương pháp canh tác không sử dụng đất, thay vào đó, cây nhận dinh dưỡng trực tiếp từ dung dịch thủy canh. Hệ thống này giúp cây phát triển nhanh, hấp thụ đầy đủ dưỡng chất mà không phụ thuộc vào đất trồng.

Ưu điểm nổi bật của phương pháp này là đảm bảo rau sạch hơn do không tiếp xúc với đất, hạn chế sâu bệnh và tạp chất từ môi trường. Nhờ vậy, rau có thể sử dụng ngay sau khi thu hoạch mà không cần qua nhiều công đoạn sơ chế.

So với phương pháp truyền thống, rau thủy canh an toàn hơn cho sức khỏe nhờ kiểm soát tốt nguồn dinh dưỡng, không chứa hóa chất độc hại. Hơn nữa, do không tiếp xúc với môi trường bên ngoài, rau ít bị sâu bệnh tấn công, giảm thiểu nhu cầu sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.

Tham khảo thêm cách trồng bưởi tiến vua tại đây.

Ưu và nhược điểm khi trồng rau thủy canh

Phương pháp trồng rau thủy canh mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng có một số hạn chế cần lưu ý. Vậy cụ thể ưu và nhược điểm của phương pháp trồng rau thủy canh là gì?

Ưu điểm khi trồng rau thủy canh

Tiết kiệm diện tích: Phù hợp với những không gian nhỏ như ban công, sân thượng.
Giảm công chăm sóc: Hệ thống thủy canh hoạt động tự động, chỉ cần kiểm tra nồng độ dinh dưỡng định kỳ.
Năng suất cao: Rau phát triển đồng đều, ít bị ảnh hưởng bởi thời tiết.
Hạn chế sâu bệnh: Không tiếp xúc với đất giúp rau ít bị sâu bệnh và vi khuẩn gây hại.

Nhược điểm khi trồng rau thủy canh

Chi phí ban đầu cao: Đầu tư hệ thống trồng, bơm nước, giá thể tốn kém hơn so với phương pháp truyền thống.
Yêu cầu kỹ thuật cao: Người trồng cần nắm rõ cách kiểm soát dinh dưỡng và môi trường nước để cây phát triển tốt.
Cần ánh sáng tự nhiên: Cây cần được tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hàng ngày để quang hợp hiệu quả.

Các mô hình thủy canh hiện nay

Trồng rau thủy canh có nhiều mô hình khác nhau, mỗi loại đều có ưu và nhược điểm riêng. Vậy mô hình trồng rau thuỷ canh là gì? Dưới đây là một số mô hình phổ biến:

Mô hình khí canh

Khí canh là phương pháp cung cấp dinh dưỡng cho cây thông qua sương mù, giúp cây phát triển trong môi trường tối ưu. Mô hình này có hai dạng chính: khí canh trụ đứng và khí canh sàn ngang.

Ưu điểm:

Cung cấp nhiều oxy cho rễ, giúp cây khỏe mạnh, hạn chế sâu bệnh.
Tận dụng không gian hiệu quả, phù hợp với nhà ở đô thị.
Cho năng suất và chất lượng rau cao hơn so với các mô hình khác.

Hạn chế:

Chi phí đầu tư ban đầu cao.
Hệ thống phun dinh dưỡng dễ bị tắc nghẽn.
Phù hợp hơn với người có kinh nghiệm trồng thủy canh.

Mô hình thủy canh nhỏ giọt trên nền giá thể

Phương pháp này sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt để cung cấp dinh dưỡng trực tiếp đến rễ cây.

Ưu điểm:

Tiết kiệm nước và dung dịch dinh dưỡng.
Giảm công chăm sóc nhờ hệ thống tưới tự động.
Giúp cây phát triển đồng đều, tăng năng suất.

Hạn chế:

Không có khả năng làm mát cho cây khi trời nắng nóng.
Hệ thống tưới có thể bị tắc nghẽn hoặc hư hỏng.

Mô hình thủy canh tĩnh

Đây là phương pháp sử dụng thùng xốp hoặc khay chuyên dụng chứa dung dịch dinh dưỡng, không có sự luân chuyển nước.

Ưu điểm:

Chi phí đầu tư thấp.
Tiết kiệm công chăm sóc, phù hợp với người mới bắt đầu.
Có thể trồng nhiều loại rau quanh năm.

Hạn chế:

Thùng chứa khá cồng kềnh, chiếm nhiều diện tích.
Nước đứng yên dễ gây thiếu oxy, làm rễ cây bị thối.
Có thể phát sinh bọ gậy, rêu bám trong thùng chứa.

Mô hình thủy canh hồi lưu

Hệ thống này sử dụng bơm để tuần hoàn dung dịch dinh dưỡng liên tục, giúp cây hấp thụ tốt hơn.

Ưu điểm:

Tối ưu hóa quá trình trao đổi chất của cây.
Tiết kiệm thời gian chăm sóc nhờ hệ thống tự động.
Nâng cao năng suất và chất lượng cây trồng.

Hạn chế:

Chi phí đầu tư cao.
Chỉ thích hợp với các loại rau ngắn ngày, không phù hợp với cây ăn quả lâu năm.

Các loại rau trồng thủy canh được trồng phổ biến

Trồng rau thủy canh ngày càng được nhiều người quan tâm, đặc biệt là ở khu vực thành thị. Phương pháp này không chỉ giúp tiết kiệm diện tích, công chăm sóc mà còn đảm bảo nguồn rau sạch, an toàn cho sức khỏe. Tuy nhiên, không phải loại rau nào cũng phù hợp với phương pháp này. Vậy các loại rau phù hợp để trồng rau thuỷ canh là gì? Dưới đây là những loại rau trồng thủy canh phổ biến, phù hợp để trồng tại nhà.

Cải xà lách

Xà lách là một trong những loại rau phù hợp nhất với phương pháp trồng rau thủy canh. Loại rau này chứa nhiều vitamin C và chất xơ, tốt cho sức khỏe. Xà lách có thể phát triển tốt trong các mô hình thủy canh đơn giản và trồng quanh năm. Tuy nhiên, năng suất sẽ cao hơn khi trồng trong điều kiện khí hậu mát mẻ.

Thời gian sinh trưởng của xà lách dao động từ 40 – 60 ngày, tùy từng giống. Khi thu hoạch, bạn có thể hái lá bên ngoài trước và giữ lại các lá non bên trong để cây tiếp tục phát triển. Một số giống xà lách phổ biến để trồng thủy canh gồm:

Xà lách Carol
Xà lách xoăn
Xà lách mỡ
Xà lách Romaine

Lưu ý: Xà lách ưa khí hậu mát mẻ, nhiệt độ lý tưởng từ 15 – 20 độ C, độ pH từ 6.0 – 7.0.

Rau muống

Rau muống là loại rau ăn lá phổ biến, dễ trồng và dễ chăm sóc. Để trồng rau muống thủy canh, bạn cần ngâm ủ hạt trong nước ấm từ 3 – 6 giờ, sau đó ủ trong tối cho đến khi hạt nảy mầm. Khi cây có từ 2 lá thật trở lên, có thể chuyển vào khay chứa dung dịch thủy canh.

Thời gian thu hoạch rau muống từ 20 – 25 ngày sau khi gieo trồng.

Cải Kale (Cải xoăn)

Cải Kale giàu dinh dưỡng, có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Loại rau này có thể trồng từ hạt và phát triển tốt ở nhiệt độ từ 10 – 30 độ C. Cải Kale thích hợp với hệ thống thủy canh tĩnh hoặc hồi lưu, có độ pH từ 5.3 – 6.8.

Thời gian sinh trưởng của cải Kale khoảng 60 – 70 ngày. Vì vậy, bạn có thể trồng xen kẽ với các loại rau khác để đảm bảo nguồn rau xanh liên tục.

Rau dền

Rau dền có thể trồng quanh năm, nhưng thích hợp nhất từ tháng 2 đến tháng 7. Đây là loại rau giàu vitamin và chất xơ, phát triển tốt trong môi trường thủy canh.

Độ pH phù hợp để trồng rau dền là từ 6.0 – 6.5, nồng độ dung dịch thủy canh từ 1260 – 3000 ppm. Bạn có thể kết hợp trồng rau dền đỏ với các loại rau khác như rau họ cải, rau bina, xà lách… để đa dạng nguồn rau sạch.

Cải bó xôi

Cải bó xôi (rau chân vịt) có giá trị dinh dưỡng cao, được dùng để ép nước hoặc chế biến món ăn. Loại rau này ưa khí hậu mát mẻ và cần ánh sáng khoảng 12 giờ mỗi ngày.

Thời gian thu hoạch cải bó xôi từ 30 – 35 ngày. Khi gần đến ngày thu hoạch, nên hạ nhiệt độ để rau có vị ngọt hơn.

Cà chua

Cà chua là loại cây thích hợp với nhiệt độ 15 – 25 độ C, độ pH từ 5.5 – 6.5. Loại cây này phát triển mạnh trong môi trường thủy canh nhưng cần có giàn leo để hỗ trợ.

Cà chua có thể trồng từ hạt nhưng để rút ngắn thời gian thu hoạch, bạn nên giâm cành hoặc ươm cây con trước khi đưa vào hệ thống thủy canh.

Dưa leo

Dưa leo là một trong những loại cây trồng thủy canh phổ biến, có năng suất cao. Khi trồng dưa leo, cần làm giàn để cây leo, đặt nơi có nhiều ánh nắng mặt trời để cây phát triển tốt.

Nhiệt độ thích hợp để trồng dưa leo từ 15 – 35 độ C, độ pH từ 5.5 – 6.0, nồng độ EC của dung dịch dinh dưỡng từ 1.8 – 2.

Dâu tây

Trồng dâu tây thủy canh giúp cây phát triển tốt hơn nhờ lượng oxy trong nước ổn định. Tuy nhiên, để trồng dâu tây thành công, bạn cần chú ý đến:

Ánh sáng và nhiệt độ: Thích hợp từ 18 – 27 độ C.
Độ pH: 5.8 – 6.2.
Dinh dưỡng: Cần bổ sung đầy đủ nitơ, kali, phốt pho và vi chất dinh dưỡng.

Ớt

Ớt không chỉ là gia vị phổ biến mà còn có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Khi trồng ớt thủy canh, cần đặt cây ở nơi có đủ ánh sáng và nhiệt độ phù hợp.

Khi cây phát triển, cần tỉa nhánh để giúp cây phân tán rộng, tạo độ thông thoáng. Ngoài ra, bạn nên kiểm tra độ pH thường xuyên để duy trì điều kiện dinh dưỡng tốt nhất cho cây.

Các loại rau thơm

Một số loại rau thơm như húng quế, húng bạc hà, mùi tàu rất dễ trồng bằng phương pháp thủy canh. Bạn có thể trồng rau thơm trong lọ hoặc chậu nhỏ chứa dung dịch thủy canh.

Chỉ cần cắt cành già, loại bỏ lá và đặt vào cốc nước. Sau khoảng 4 – 5 ngày, cây sẽ ra rễ và tiếp tục phát triển. Đây là cách trồng đơn giản, không cần nhiều diện tích, phù hợp với không gian bếp gia đình.

Cách trồng rau thủy canh tại nhà cực đơn giản, không thể bỏ lỡ

Sau khi đã hiểu rõ về trồng rau thủy canh là gì, bước tiếp theo chính là bắt tay vào thực hành. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết giúp bạn có ngay một vườn rau xanh mướt tại nhà.

Chuẩn bị các thiết bị và nguyên liệu

Hạt giống rau: Lựa chọn theo nhu cầu, ưu tiên mua ở nơi uy tín để đảm bảo tỷ lệ nảy mầm cao.
Hệ thống trồng: Thùng xốp, khay nhựa hoặc giàn thủy canh chuyên dụng.
Dụng cụ gieo trồng: Cốc nhựa, rọ nhựa để gieo hạt.
Dung dịch dinh dưỡng: Chọn loại đã được chuẩn hóa về nồng độ.
Giá thể: Xơ dừa, đất sét nung hoặc các loại giá thể phù hợp.

Lắp đặt hệ thống thủy canh

Lắp giàn chịu lực

Đây là phần khung để đặt hệ thống trồng rau. Bạn có thể dùng thép mã kẽm hoặc lựa chọn kiểu giàn ngang, giàn treo hoặc giàn chữ A tùy theo không gian.

Lắp đặt máng thủy canh

Sau khi hoàn thiện giàn, tiến hành lắp máng trồng rau. Nếu không sử dụng máng chuyên dụng, bạn có thể thay thế bằng ống PVC, nhưng cần đảm bảo vệ sinh và cách nhiệt.

Lắp hệ thống cấp thoát nước

Hệ thống gồm đường cấp nước (thường là ống mềm hoặc PVC) và đường thoát nước. Cần tính toán lưu lượng nước phù hợp để tránh tràn dinh dưỡng.

Lắp bơm và bể chứa dinh dưỡng

Bơm cấp dinh dưỡng nên là loại bơm chìm có công suất phù hợp. Tránh dùng bơm quá mạnh khiến nước dâng cao gây tràn.

Lắp đặt thiết bị điện

Ổ cắm hẹn giờ giúp tự động hóa việc tưới nước. Bạn cũng có thể lắp thêm đèn LED quang hợp nếu trồng rau trong nhà.

Trồng rau thủy canh

Phủ nilon đen kín đáy khay nhựa để tạo môi trường trồng.
Ngâm hạt giống trong nước ấm.
Khoét lỗ trên nắp thùng xốp, đục lỗ nhỏ trên cốc nhựa để tránh úng nước.
Trộn giá thể xơ dừa và trấu theo tỷ lệ 1:1, sau đó gieo hạt.
Pha dung dịch dinh dưỡng theo tỷ lệ khuyến nghị, đảm bảo mực nước cách miệng thùng ít nhất 2 cm.
Đặt rọ nhựa đã gieo hạt vào thùng xốp, đảm bảo đáy rọ ngập trong dung dịch từ 1 – 2 cm.

Chăm sóc và duy trì hệ thống thủy canh

Ánh sáng: Để rau tiếp xúc với nắng từ 3 – 5 giờ mỗi ngày.
Nước và dinh dưỡng: Kiểm tra mực nước thường xuyên, bổ sung khi cần.
Tỉa lá: Loại bỏ lá úa, cây còi cọc để rau phát triển tốt hơn.

Các câu hỏi thường gặp về trồng rau thủy canh

Ngoài thắc mắc trồng rau thuỷ canh là gì? Nhiều bạn đọc còn có các câu hỏi về rau thuỷ canh như sau:

Trồng rau thủy canh bao lâu thì thay nước?

Khoảng 5 – 7 ngày, là quy tắc chung của việc đổ nước và thay thế dung dịch dinh dưỡng thủy canh trong bể chứa. Tuy nhiên bạn cũng nên quan sát kỹ vì thay nước cũng tùy thuộc vào mức độ hấp thụ dinh dưỡng của cây

Khi trồng rau thủy canh cần lưu ý những vấn đề gì?

Không gian trồng: Cần có ánh sáng tốt, nếu thiếu có thể dùng đèn LED.
Chọn ống nhựa: Nên chọn loại UPVC chống nắng, bền đẹp, dễ vệ sinh.
Lựa chọn giống rau: Chọn rau phù hợp theo mùa để đảm bảo năng suất.
Chăm sóc hạt giống: Gieo nơi râm mát, tưới nước thường xuyên, đảm bảo độ ẩm.
Kiểm tra dung dịch dinh dưỡng: Vào mùa hè, nên pha loãng hơn so với bình thường.
Tưới nước hợp lý: Tưới vào sáng sớm hoặc chiều muộn để hạn chế bốc hơi nước.
Bảo vệ cây trồng: Che chắn mưa nắng, thường xuyên theo dõi sâu bệnh.

Trồng rau thủy canh có lợi ích gì?

Sản lượng cao, rau sạch an toàn: Trồng trong môi trường kiểm soát giúp rau phát triển đồng đều, chất lượng tốt.
Tiết kiệm chi phí: Ít tốn nước, dinh dưỡng hơn so với trồng truyền thống.
Nhanh thu hoạch: Rau có thể thu sau 20 – 30 ngày.
Giảm rủi ro sâu bệnh: Môi trường ít bị tác động bởi sâu bệnh hại.
Bảo vệ môi trường: Không sử dụng hóa chất độc hại, giúp môi trường trong lành hơn.

Như vậy, SFARM đã giải thích cho bạn hiểu rõ trồng rau thủy canh là gì cũng như các mô hình và kỹ thuật trồng hiệu quả. Đây là phương pháp canh tác hiện đại, giúp tiết kiệm tài nguyên và đảm bảo rau sạch. Nếu bạn quan tâm đến các phương pháp nông nghiệp, đừng quên theo dõi SFARM Blog để cập nhật thêm nhiều kiến thức hữu ích!

Xem thêm:

5 cách trồng rau mầm tại nhà siêu đơn giản, không thể bỏ qua
Hướng dẫn cách trồng rau sạch tại nhà cực đơn giản
Hướng dẫn cách trồng rau muống đơn giản tại nhà
Cách làm đất trồng rau tại vườn nhà chuẩn nhất
Rau tiến vua trồng ở đâu? Công dụng và kỹ thuật trồng

SFARM – Đặng Gia Trang vinh hạnh là nhà cung cấp tin cậy các sản phẩm vật tư nông nghiệp theo hướng hữu cơ, sinh học của hơn 1500 đại lý, cửa hàng trên toàn quốc. Mời quý Khách hàng liên hệ thông tin sau để đội ngũ SFARM có thể nhanh chóng hỗ trợ:
– Website: https://sfarm.vn/
– Hotline: 0902652099
– Zalo: CSKH SFARM – 0902652099