Trong bối cảnh thực phẩm an toàn trên thị trường đang thật giả lẫn lộn buộc người tiêu dùng và một vài chuỗi thực phẩm sạch phải tự trang bị cho mình những chiếc máy test dư lượng nitrat tự động nhanh. Test dư lượng rau quả tại chỗ giúp người tiêu dùng an tâm về thực phẩm, đặc biệt là thực phẩm xanh như rau quả hàng ngày.
Cực chẳng đã
Tình cờ một lần vào mua thực phẩm tại cửa hàng Mr Sạch của Cty TNHH Dịch vụ thương mại quốc tế Victory Asian trên đường Trần Nhân Tông (Hà Nội), chúng tôi thấy nhân viên bán hàng dùng chiếc máy giống điện thoại di động cắm kim vào các loại rau, củ, quả; thậm chí cả thịt và cá để test dư lượng các chất kích thích tăng trưởng, kháng sinh. Tò mò tìm hiểu, được biết bắt đầu từ gần tháng nay, Mr Sạch trang bị cho tất cả hệ thống cửa hàng và các vùng nguyên liệu của mình chiếc máy test nhanh này nhằm quản lý, giám sát đầu vào các mặt hàng rau và thịt trước khi đưa vào và bán ra tại Mr Sạch. Tổng Giám đốc Mr Sạch, ông Trần Trung Chính chia sẻ, việc Mr Sạch trang bị máy test nhanh thực phẩm là chuyện cực chẳng đã, bởi điều đó cho thấy thực trạng người tiêu dùng đang mất niềm tin vào DN và chính DN luôn trong tình trạng nghi ngờ người SX. Tuy nhiên, giữa bối cảnh thật giả lẫn lộn như hiện nay, đặc biệt sau vụ việc báo chí phát hiện một DN lấy rau ngoài chợ đầu mối đưa vào loạt siêu thị lớn buộc những DN làm ăn nghiêm chỉnh phải tìm ra giải pháp chứng minh mình làm thật.
TGĐ Mr Sạch Trần Trung Chính test dư lượng nitrat ngay tại ruộng rau
Ông Trần Trung Chính dẫn chúng tôi về vùng SX rau an toàn Viên Sơn thuộc phường Viên Sơn, TX Sơn Tây, Hà Nội, nơi cung cấp rau cho hệ thống Mr Sạch. Không theo bất cứ sự hướng dẫn nào, chúng tôi sà xuống tất cả mọi ruộng rau tiến hành test ngẫu nhiên thì tất cả từ rau xà lách, rau cải làn, đậu cô ve… đều đạt tiêu chuẩn và nằm trong ngưỡng cho phép về dư lượng nitrat. Một số hộ trồng rau tại Viên Sơn thấy vậy, còn trêu chúng tôi là cứ kiểm tra thoải mái đi bởi bà con nơi đây có truyền thống trồng rau hơn 10 năm nay rồi nên ai cũng có trách nhiệm và lương tâm nghề nghiệp của mình.
Quả thực, đi một vòng quanh vùng rau chúng tôi tuyệt nhiên không thấy tình trạng vỏ bao bì thuốc BVTV vứt tràn lan như một số vùng rau khác. Bên cạnh đó, cũng không thấy người dân dùng phân bón hóa học mà chủ yếu là dùng phân hữu cơ ủ dài ngày kết hợp với tro bếp để bán rau. Vẫn chưa hết nghi ngờ với sản phẩm máy test nitrat, tôi yêu cầu ông Trần Trung Chính vào một vài cửa hàng rau bất kỳ trên đường từ Sơn Tây về nội thành Hà Nội để test thử thì thấy máy báo sản phẩm hành tây tại một cửa hàng trên đường Nguyên Hồng (Đống Đa) vượt ngưỡng cho phép. Sau đó, tôi chủ động mang máy đi test nho không rõ nguồn gốc được bán tại chợ cóc Kim Liên, kết quả trên máy báo vượt ngưỡng cho phép ở mức nguy hiểm. Tiếp tục test táo tại một cửa hàng trái cây nhập khẩu trên đường Phạm Ngọc Thạch gần đó, kết quả sản phẩm táo envy cao cấp của Mỹ trong ngưỡng an toàn rất cao, song một số sản phẩm táo có giá rẻ khác cũng bán tại cửa hàng lại vượt ngưỡng, nhưng ở mức không đáng kể
[dt_quote type=”blockquote” font_size=”big” animation=”none” background=”plain”]GS.TS Nguyễn Lân Dũng cho biết, dư lượng nitrat (N0-3) trong mô thực vật vượt quá ngưỡng an toàn được xem như một độc chất và tồn dư NO-3 trong nông sản sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người sử dụng bởi vì NO-3 dễ phản ứng với amin tạo thành Nitrosamin, là chất gây ung thư[/dt_quote]
Tôi tiến hành thử đi, thử lại nhiều lần máy vẫn cho ra kết quả tương tự. Đến lúc này, nhân viên bán hàng mới thú nhận là sản phẩm táo vượt ngưỡng đã bị xuống cấp, dập nát nên đơn vị đang bán thanh lý với giá rẻ. Tuy nhiên, qua kinh nghiệm tôi nhận thấy và nghi ngờ mặt hàng táo có vỏ nhờ nhờ bán với giá khá rẻ đó không phải hàng của Mỹ.
Xác thực đến đâu?
Đến lúc này, tôi mới dành thời gian tìm hiểu chiếc máy test thực phẩm mình đang cầm trên tay thấy sản phẩm này mang tên SOEKS NUC-019-1, xuất xứ từ liên bang Nga, song đã được phần mềm hóa bằng tiếng Việt do Cty TNHH Xuất nhập khẩu tổng hợp Việt Nga, địa chỉ tại Ba Đình, Hà Nội đăng ký nhập khẩu và Cty CP Thương mại xuất nhập khẩu Tâm Đức có địa chỉ tại Nguyễn Chí Thanh (Hà Nội) là nhà phân phối độc quyền tại Việt Nam. Đi kèm bộ xét nghiệm nhanh dư lượng nitrat trong rau, củ, quả, thịt, cá tươi SOEKS NUC-019-1 là tờ giấy chứng nhận đăng ký lưu hành số 22/2014/YT-CNĐK, được Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cấp ngày 22/12/2014. Trả lời báo chí về tính chính xác của chiếc máy, ông Nguyễn Hùng Long – Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cho biết, so sánh kết quả test nhanh chiếc máy SOEKS NUC-019-1 với những phương pháp trong phòng thí nghiệm cho kết quả gần giống nhau, sai số dưới 5% nên Hội đồng và Cục An toàn thực phẩm đã quyết định cấp giấy chứng nhận cho phép máy được lưu hành trên thị trường.
Để hiểu rõ hơn về chiếc máy test nhanh thực phẩm SOEKS NUC-019-1, chúng tôi có buổi trao đổi với Chủ tịch HĐQT Cty CP Thương mại xuất nhập khẩu Tâm Đức, TS Trịnh Khắc Hậu thì được ông cho biết sản phẩm máy đo dư lượng nitrat SOEKS NUC-019-1 hiện có giá bán chuẩn quốc tế trên thị trường Việt Nam là hơn 4 triệu đồng/chiếc. Máy có thể đo hàm lượng nitrat trên 30 loại rau, củ, quả khác nhau, thậm chí cả thịt và cá tươi với kết quả rất chính xác trong thời gian cực nhanh với thao tác vô cùng đơn giản. Nguyên lý hoạt động của máy đo an toàn thực phẩm là dựa trên phương pháp phân tích điện sinh hóa. Đo độ dẫn điện của trái cây và rau quả, từ đó so sánh giá trị này với độ cần thiết theo mức độ ion cơ bản, qua đó xác định xác suất dẫn điện quá mức của cây trồng vật nuôi phụ thuộc vào tác động của ion nitrat. Ông Hậu cho biết thêm, máy SOEKS NUC-019-1 đã được kiểm tra độc lập tại Đức, đạt chuẩn lưu hành tại liên minh châu Âu nên hiện Ukraine, EU, Mỹ và Nhật Bản… là những quốc gia sử dụng máy test thực phẩm SOEKS NUC-019-1 với số lượng nhiều nhất. Tuy nhiên, TS Trịnh Khắc Hậu lưu ý, sản phẩm máy SOEKS NUC-019-1 chỉ đo được các chỉ tiêu liên quan tới nitrat chứ không đo được các chỉ tiêu về vi sinh vật
