Đất trồng cây đậu phộng là yếu tố quan trọng quyết định sự sinh trưởng, năng suất và chất lượng hạt. Với nguồn đất sạch, giàu dinh dưỡng từ SFARM, kết hợp cùng phân hữu cơ, người trồng dễ dàng chuẩn bị nền đất phù hợp. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách làm đất, chăm sóc và bón phân cho đậu phộng đạt hiệu quả cao.
1. Giới thiệu về cây đậu phộng
1.1. Nguồn gốc, đặc điểm thực vật
Đậu phộng, còn gọi là lạc, có danh pháp khoa học Arachis hypogaea. Cây thân thảo hàng năm cao 30–50cm, lá kép lông chim, hoa vàng đặc trưng. Quả phát triển dưới đất, chứa 1–4 hạt. Đây là đặc điểm riêng biệt tạo giá trị canh tác.
1.2. Giá trị kinh tế và dinh dưỡng của đậu phộng
Đậu phộng chứa nhiều đạm, dầu thực vật và khoáng chất. Hạt được chế biến thành dầu, bột, bánh kẹo và là nguyên liệu cho ngành chế biến thực phẩm. Giá trị kinh tế của cây giúp nhiều hộ nông dân cải thiện thu nhập.
1.3. Các giống phổ biến hiện nay
Hiện có nhiều giống đậu phộng được chọn tạo như MD7, MD9, L14, TQ6 hay SĐ1. Các giống này có khả năng kháng bệnh, chịu hạn, thời gian sinh trưởng ngắn và năng suất đạt 30–40 tạ/ha. Bà con có thể lựa chọn theo mùa vụ và điều kiện đất trồng.
2. Yêu cầu về đất trồng cây đậu phộng
2.1. Độ pH lý tưởng
Cây đậu phộng sinh trưởng tốt trong đất có độ pH trung tính. Độ chua thấp giúp vi khuẩn nốt sần phát triển, hỗ trợ cây cố định đạm. Nếu pH thấp hơn 5,5, bà con cần bón vôi cải tạo đất.
2.2. Đất tơi xốp, giàu mùn, thoát nước tốt
Đất trồng cây đậu phộng cần tơi xốp để rễ ăn sâu và tia lạc dễ phát triển. Đất giàu mùn tạo dinh dưỡng tự nhiên, kết hợp khả năng thoát nước giúp cây hạn chế ngập úng và thối rễ.
2.3. Tránh đất ngập úng hoặc quá cứng
Ngập úng làm hạt dễ thối, cây còi cọc, năng suất kém. Ngược lại, đất quá cứng cản trở quá trình đâm tia, giảm tỷ lệ đậu quả. Do đó, bà con cần chọn chân đất dễ thoát nước, thường xuyên được cày bừa để tơi xốp.
2.4. Các loại đất thích hợp
Đất phù sa màu mỡ, đất đỏ bazan giàu khoáng và đất cát pha thoát nước nhanh đều thích hợp. Đây là những loại đất trồng cây đậu phộng giúp đạt năng suất cao và hạn chế sâu bệnh.
3. Chuẩn bị đất trước khi trồng
3.1. Cày xới, đánh tơi đất và loại bỏ cỏ dại
Trước khi gieo, đất phải được cày sâu, bừa kĩ, loại bỏ cỏ dại. Tỷ lệ hạt đất nhỏ hơn 1cm nên đạt trên 70%. Với đất màu, nên làm liếp rộng 1,2–1,5m, rãnh rộng 20–30cm để thuận tiện thoát nước.
3.2. Bón lót phân hữu cơ và phân vi sinh
Bón 2–3 tấn phân chuồng hoai mục/ha kết hợp phân vi sinh giúp cải tạo đất. Ngoài ra, có thể bổ sung 25kg N, 60kg P2O5, 60kg K2O/ha để cân đối dinh dưỡng. Phân lót cung cấp nền tảng tốt cho cây giai đoạn đầu.
3.3. Phối trộn các chất cải tạo đất nếu cần
Khi đất chua, cần rải vôi từ 500kg/ha trước khi làm đất. Với đất nghèo dinh dưỡng, có thể phối trộn thêm trấu hun, xơ dừa, hoặc bùn ao phơi khô để tăng độ tơi xốp và cải thiện mùn hữu cơ cho đất trồng cây đậu phộng.
4. Thời vụ và gieo trồng
4.1. Thời điểm gieo hạt phù hợp theo vùng miền
- Vụ Đông Xuân: Gieo tháng 11–12, thu hoạch tháng 2–3.
- Vụ Hè Thu: Gieo tháng 4–6, thu hoạch tháng 7–8.
- Vụ Thu Đông: Gieo tháng 7–8, thu hoạch tháng 10–11.
Thời vụ đúng giúp cây tránh rét, phát triển mạnh và đạt năng suất tốt.
4.2. Chuẩn bị hạt giống
Hạt giống cần phơi nắng nhẹ, chọn hạt to, mẩy, sạch bệnh. Có thể ngâm hạt trong nước ấm 8–10 giờ rồi ủ cho đến khi nảy mầm trước khi gieo. Ngoài ra, có thể xử lý hạt bằng Rovral, Regent hoặc nước 2 sôi 3 lạnh để phòng bệnh.
4.3. Khoảng cách và mật độ gieo trồng
Mật độ trung bình 33–34 cây/m². Gieo theo hàng hoặc hốc, khoảng cách 20–25cm. Mỗi hốc gieo 2–3 hạt, độ sâu 3–5cm. Lượng giống cần 180–250kg/ha tùy phương pháp. Bố trí mật độ đúng giúp cây thông thoáng, ít sâu bệnh.
5. Kỹ thuật chăm sóc cây đậu phộng trên đất trồng
5.1. Tưới nước và duy trì độ ẩm phù hợp
Đất cần đủ ẩm khi gieo. Trong giai đoạn ra hoa và đâm tia, cần duy trì độ ẩm khoảng 75%. Có thể tưới phun đều hoặc tưới rãnh. Tránh ngập úng, dừng tưới trước thu hoạch 10–12 ngày để củ chắc và khô.
5.2. Làm cỏ, xới xáo, vun gốc định kỳ
Làm cỏ lần 1 khi cây có 3–4 lá thật. Lần 2 khi 7–8 lá. Lần 3 khi cây ra hoa 7–10 ngày. Kết hợp xới đất và vun gốc để tạo độ tơi xốp, giúp tia lạc đâm sâu, tăng tỷ lệ đậu quả.
5.3. Bón thúc theo giai đoạn sinh trưởng
- Bón thúc 1: 10–15 ngày sau gieo, bổ sung 1/3 lượng đạm và kali.
- Bón thúc 2: 25–30 ngày sau gieo, bón tiếp NPK.
- Bón thúc 3: Khi cây ra hoa rộ, bổ sung vôi và vi lượng.
Phân hữu cơ kết hợp phân bón NPK và vôi giúp cân đối dinh dưỡng cho đất trồng cây đậu phộng.
5.4. Trồng dặm các cây yếu hoặc hư hỏng
Sau 3–5 ngày gieo, kiểm tra ruộng, nếu hạt không mọc hoặc cây yếu, cần dặm bổ sung. Dặm kịp thời giúp duy trì mật độ chuẩn, hạn chế hao hụt năng suất cuối vụ.
6. Phòng trừ sâu bệnh hại
6.1. Các loại sâu bệnh phổ biến trên cây đậu phộng
- Sâu hại: Sâu xám, sâu khoang, sâu xanh, rệp, nhện, bọ trĩ.
- Bệnh hại: Héo xanh vi khuẩn, lở cổ rễ, đốm lá, gỉ sắt, bệnh chết nhát hợp
Chúng gây hại lá, rễ và quả, làm cây suy yếu, năng suất thấp.
6.2. Biện pháp phòng trừ tổng hợp
- Luân canh với lúa, bắp để cắt mầm bệnh.
- Cày ải phơi đất, bón vôi cải tạo.
- Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng liều, luân phiên nhóm hoạt chất.
- Dùng chế phẩm sinh học hạn chế nấm hại.
- Giữ ruộng thông thoáng để giảm độ ẩm.
7. Thu hoạch và bảo quản đậu phộng
7.1. Thời điểm thu hoạch hạt và củ
Thu hoạch khi có 70–75% số quả trên cây chín, thường sau gieo 90–100 ngày. Nhổ thử một số cây, nếu hạt chắc, vỏ chuyển nâu thì có thể thu hoạch.
7.2. Phương pháp thu hoạch hiệu quả
Nhổ cả cây, giũ sạch đất, phơi dưới nắng nhẹ. Không nên thu hoạch quá sớm làm hạt lép, hoặc quá muộn khiến hạt rụng. Với diện tích lớn có thể dùng máy để tiết kiệm công lao động.
7.3. Bảo quản sau thu hoạch để tránh ẩm mốc
Sau khi phơi khô đến độ ẩm 9–11%, hạt được đóng bao có lót nilon, bảo quản nơi khô thoáng. Nhiệt độ lý tưởng 12–13°C. Có thể dùng chum vại, kho lạnh hoặc phương pháp truyền thống với trấu khô, tro bếp để giữ hạt giống.
8. Câu hỏi thường gặp về đất trồng và kỹ thuật trồng đậu phộng
8.1. Trồng đậu phộng trên đất cát pha hay đất phèn được không?
Đất cát pha thoát nước tốt, thích hợp cho cây. Đất phèn cần cải tạo bằng vôi trước khi gieo. Nếu xử lý đúng, cả hai loại đất đều có thể trở thành đất trồng cây đậu phộng hiệu quả.
8.2. Bao lâu nên cải tạo đất một lần?
Đất trồng cây đậu phộng nên được cải tạo mỗi vụ bằng phân hữu cơ và bón vôi định kỳ 2–3 năm. Điều này giúp duy trì độ phì và hạn chế mầm bệnh trong đất.
8.3. Cách tính năng suất đậu phộng theo diện tích trồng?
Năng suất được tính bằng tổng sản lượng hạt thu hoạch chia cho diện tích. Trung bình, trên đất trồng cây đậu phộng phù hợp, năng suất đạt 30–40 tạ/ha, tùy giống và điều kiện chăm sóc.
Đất trồng cây đậu phộng đóng vai trò quyết định trong quá trình sinh trưởng và năng suất của cây. Qua bài viết, bạn đã nắm rõ cách chọn, chuẩn bị và kỹ thuật chăm sóc để cây phát triển tốt, cho năng suất ổn định. Để đạt hiệu quả cao, hãy lựa chọn sản phẩm đất và phân bón chất lượng từ SFARM. Đừng quên theo dõi thêm nhiều kiến thức nông nghiệp hữu ích tại SFARM Blog.
Xem thêm:
- Phân bón NPK là gì? Công dụng và cách dùng hiệu quả cho cây trồng
- Hướng dẫn cách bón phân trùn quế đúng và hiệu quả
- Hướng dẫn sử dụng giá thể xơ dừa trồng cây từ A-Z
- Phân hữu cơ dùng để bón lót hay bón thúc cho cây trồng?
- Phân bón NPK 20 20 15 là gì? Công dụng và cách sử dụng hiệu quả
SFARM – Đặng Gia Trang vinh hạnh là nhà cung cấp tin cậy các sản phẩm vật tư nông nghiệp theo hướng hữu cơ, sinh học của 1500 đại lý, cửa hàng trên toàn quốc. Mời quý khách liên hệ thông tin sau để đội ngũ SFARM có thể nhanh chóng hỗ trợ:
– Website: https://sfarm.vn/
– Hotline: 0902652099
– Zalo: CSKH SFARM – 0902652099
