Cách gọt củ hoa thuỷ tiên cũng là một loại nghệ thuật, đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo léo từ người chơi. Cùng SFARM khám phá bí ý nghĩa, quyết gọt củ thủy tiên và các mẹo chăm sóc để hoa nở rộ ngay 30 Tết, tươi lâu và mang lại vẻ đẹp, hương thơm tuyệt vời cho ngôi nhà của bạn ngay trong bài viết sau nhé!
Nguồn gốc lịch sử và ý nghĩa văn hoá hoa thuỷ tiên
Hoa thủy tiên, với tên khoa học là Narcissus, có nguồn gốc từ khu vực Địa Trung Hải và đã trở thành biểu tượng văn hóa trên toàn thế giới.
- Tại Việt Nam và các nước phương Đông, hoa thủy tiên tượng trưng cho sự may mắn và phát tài, đặc biệt phổ biến trong dịp Tết Nguyên Đán.
- Trong văn hoá phương Tây, hoa thủy tiên là biểu tượng của sự tái sinh và hy vọng, liên quan đến truyền thuyết Hy Lạp cổ đại về chàng Narcissus.
Ngoài ý nghĩa tượng trưng, hoa thủy tiên còn được yêu thích vì vẻ đẹp mộc mạc, giản dị của mình. Mỗi loài hoa thủy tiên đều mang một nét đẹp riêng biệt, nhưng tất cả đều chung một thông điệp: sự mới mẻ, sức sống và niềm vui.
- Hoa thủy tiên trắng thường được tặng trong những dịp lễ như Tết Nguyên Đán, Valentine, hay Ngày của Mẹ.
- Hoa thủy tiên vàng thường được tặng trong những dịp chúc mừng, như khai trương, thăng chức, hay sinh nhật.
- Hoa thủy tiên hồng thường được tặng trong những dịp thể hiện tình yêu, như Ngày Valentine hoặc các ngày lễ dành cho phái đẹp
- ….
Đặc điểm hoa, lá và củ hoa thuỷ tiên
Một bông hoa thủy tiên thường gồm sáu cánh hoa màu trắng hoặc vàng, bao quanh một bao hoa hình chén (hay đài hoa, tràng hoa). Màu sắc của đài hoa có thể thay đổi từ vàng rực rỡ đến cam nổi bật hoặc trắng tinh khiết, tạo nên sự đa dạng trong từng giống.
Trong khi đó, lá hoa thủy tiên màu xanh đậm, dài và mỏng, mọc trực tiếp từ củ, tạo nên sự cân đối và hài hòa cho toàn bộ cây. Củ hoa thủy tiên có hình dạng tròn hoặc hình bầu dục, với bề mặt ngoài màu nâu sẫm. Kích thước củ biến đổi tùy theo loại, từ nhỏ đến lớn, đặc biệt quan trọng trong quá trình gọt và chăm sóc.
Củ hoa thủy tiên có khả năng chịu hạn và chịu rét tốt nên phù hợp với nhiều điều kiện môi trường khác nhau. Mùa hoa thường bắt đầu từ cuối mùa đông đến đầu mùa xuân. Để hoa nở rộ vào dịp Tết Nguyên Đán, bạn có thể tham khảo cách gọt củ hoa thuỷ tiên ngay bên dưới!
8 mẹo chọn củ thuỷ tiên chất lượng
Chọn lựa củ hoa thủy tiên chất lượng là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong quá trình gọt củ hoa thuỷ tiên và chăm sóc. Để chọn được củ thuỷ tiên chất lượng, bạn nên:
- Chọn những củ có kích thước to và đều, vì chúng thường có nhiều năng lượng dự trữ hơn, giúp hoa nở đẹp và bền lâu.
- Củ nên có hình dạng tròn hoặc bầu dục, không bị méo mó hoặc có dấu hiệu bất thường.
- Nhẹ nhàng nắn củ giữa ngón tay để kiểm tra độ cứng. Củ chất lượng cao thường cứng và chắc, không bị mềm hoặc có phần rỗng bên trong.
- Bề mặt củ nên mịn màng, không có vết nứt, thâm nâu hoặc dấu hiệu của sâu bệnh.
- Tránh chọn củ có vết thâm đen hoặc mục nát, vì đó có thể là dấu hiệu của bệnh tật.
- Màu sắc bên ngoài củ thường nâu sẫm, đồng nhất. Tránh chọn củ có màu sắc không đều hoặc lốm đốm.
- Kiểm tra mùi của củ. Củ tốt không nên có mùi hôi hay khó chịu. Mùi lạ có thể chỉ ra rằng củ đã bị nhiễm bệnh.
- Củ chất lượng cao thường có ngọn mọc nhỏ hoặc chưa mọc. Ngọn quá lớn có thể là dấu hiệu củ đã bắt đầu phát triển trước khi được trồng.
Cách gọt củ hoa thuỷ tiên
Trung bình, hoa thuỷ tiên có thể nở từ 7 – 15 ngày. Thời điểm gọt củ thuỷ tiên lý tưởng nhất là 3-5 tuần, tuỳ thuộc điều kiện khí hậu và cách chăm sóc. Nếu không có dao chuyên dụng bạn có thể dùng dao gọt hoa quả có đầu nhọn vát có thể sẻ cắt tỉa và khử trùng. Khi khoét củ có thể dùng thìa cà phê nhỏ thay thế.
- Dùng kéo cắt lớp lưới và tách lớp đất bọc củ bên ngoài
- Ngâm nước 2 ngày để củ căng mọng dễ gọt. Sau 2 ngày rửa sạch rồi bắt đầu tiến hành gọt tỉa.
- Lau khô củ và kiểm tra kỹ lưỡng, tìm các dấu hiệu hỏng hóc, mục nát hoặc bệnh tật.
Cách gọt củ hoa thuỷ tiên
- Dùng dao cắt bỏ phần rễ cũ và các vùng hỏng hoặc thâm nâu trên củ. Hãy chắc chắn cắt sâu đủ để loại bỏ toàn bộ phần bị bệnh nhưng tránh làm tổn thương phần còn lành mạnh
- Dùng dao tách nhẹ từng lớp vỏ củ cho đến khi lộ hoàn toàn các mầm củ, các mầm nhỏ mọc xiên xẹo cắt bỏ chỉ giữ lại các mầm chính giữa củ nằm thẳng hàng nhau.
- Sau khi khoét rãnh giữa các mầm thằng hàng, bạn bóc bao mầm để cho lộ mầm hoa ra, có thể lựa theo kẽ lá để xẻ 1 đường từ trên xuống dưới và khéo léo lựa mũi dao vào bao bọc mầm cây xẻ ra và bóc từ từ. Giai đoạn này cần khéo léo vì chỉ cần quá tay sẽ rạch vào mầm hoa làm hỏng hoa hoặc xén vào lá mầm sẽ làm lá quăn không theo ý muốn.
- Gọt củ hoa thuỷ tiên từ từ, theo hình dáng tự nhiên của củ, tránh làm tổn thương phần còn tốt. Nếu phát hiện phần bên trong củ có dấu hiệu bệnh, cần gọt sâu hơn một chút để loại bỏ hoàn toàn.
- Sau khi gọt củ thuỷ tiên xong bạn đặt củ hoa úp sấp trong chậu nước, khoảng 6-8 tiếng thay nước một lần, chùi sạch các vết cắt rồi xả và ngâm lại vào nước. Nếu củ bị thối thì cắt bỏ phần bị thối sau đó thêm ít muối vào nước. Thay nước đều đặn mỗi ngày một lần. Lượng nước phải ngang củ. Nên lấy bông hoặc khăn ướt phủ lên phần củ cắt lộ ra để tránh bị khô dẫn dến thâm.
Xử lý sau khi gọt củ thuỷ tiên
- Khi vết cắt lành (khoảng 3 – 4 ngày) thì dần mang ra ngoài, tránh ánh nắng trực tiếp.
- Rễ và mầm lá bắt đầu mọc, phủ lớp bông nhẹ lên bề mặt để che nắng, gió.
- Rễ dài 4 – 7cm, lá bắt đầu vươn thì tách từng củ thủy tiên đưa vào chậu, lọ thủy tinh.
- Từ khi hoa nhú đến khi hé nở khoảng 5-6 ngày, bạn có thể điều chỉnh trong thời điểm này bằng nhiệt độ và ánh sáng để ra hoa sớm hay muộn:
+ Muốn củ ra hoa sớm bạn dùng nước ấm để thủy dưỡng, ban ngày phơi ra ngoài nắng trực tiếp ban đêm đưa vào trong nhà dùng bóng điện chiếu sáng.
+ Muốn củ ra hoa muộn thì bạn dùng nước lạnh, có thể dùng đá trong tủ lạnh ngâm nước xuống khoảng 15 độ C rồi dùng nước này để thay. Không phơi nắng mà phải để trong nhà tối hoặc chỗ râm mát, ban đêm đưa ra ngoài trời.
**Lưu ý: Nếu chỉ áp dụng cách gọt củ hoa thuỷ tiên như trên và để tự nhiên, lá cùng cuống hoa thủy tiên sẽ mọc nhiều, thẳng rồi che mất hoa.
Cắt tỉa và tạo dáng cho lá:
- Lá đã xanh tốt, khỏe, dùng tay uốn thử thấy mềm mại, không giòn thì có thể uốn lá bằng cách đan, cài các vào nhau theo ý đồ, sau khoảng 2 ngày có thể gỡ ra và tiến tục uốn dáng khác.
- Chỉnh lá sang 2 bên, không cho lá đi vào giữa, chiếm không gian của bao hoa.
- Muốn lá uốn theo chiều nào, chỉ cần khía nhẹ trên lá cạnh đó.
Tạo dáng cho cuống hoa:
- Khi hoa nở xong thì tiến hành xếp hoa, cài hoa với nhau để hoa đứng vững, tạo ra sự chuyển động, dẫn dắt ánh nhìn.
- Cạo chiều nào cuống hoa sẽ cong theo chiều đó.
Trồng và chăm sóc củ thuỷ tiên sai hoa, lâu tàn
Củ thuỷ tiên có thể trồng được trong nước và trong đất. Ngoài áp dụng cách gọt củ hoa thuỷ tiên đúng, trồng và chăm sóc chúng đúng cách sẽ quyết định đến sự nở hoa đẹp và khỏe mạnh. Tuỳ thuộc vào sở thích, bạn có thể lựa chọn 1 trong 2 cách trồng:
Trồng củ thuỷ tiên trong nước
- Sử dụng nước sạch để trồng hoa Thuỷ Tiên.
- Đặt sỏi vào một nửa hoặc 2/3 chậu trồng trồng.
- Đặt củ hoa thủy tiên trên lớp sỏi, lá và hoa xoay góc theo ý muốn của bạn.
- Cho nước vào, mực nước vừa chạm phần rễ của củ hoa. Không đổ nước ngập cả củ vì nước sẽ làm củ bị thối.
- Theo dõi màu nước và kiểm tra lượng nước vừa đủ để củ nổi.
Trồng củ thuỷ tiên trong đất
- Chọn chậu có kích thước phù hợp, đảm bảo có lỗ thoát nước tốt.
- Đảm bảo đất tơi xốp, giữ nước tốt, giàu dinh dưỡng, sạch mầm bệnh. Bạn có thể phối trộn đất trồng theo tỉ lệ: 1 phân trùn quế : 1 mụn dừa : 1 trấu hun : 2 đất sạch hoặc sử dụng Đất trồng hoa – kiểng SFARM với đầy đủ dinh dưỡng, có thể sử dụng ngay mà không cần phối trộn.
- Cho đất đã trộn vào chậu, đặt củ hoa thủy tiên vào trong chậu sao cho phần đỉnh củ hướng lên trên. Củ nên được trồng ở độ sâu khoảng 1,5 đến 2 lần kích thước của củ.
- Khoảng cách giữa các củ nên là 10-15 cm để đảm bảo không gian phát triển.
- Tưới nước đủ ẩm nhưng tránh làm đất ngập nước và ddặt chậu ở nơi có ánh sáng tự nhiên nhưng tránh ánh nắng trực tiếp gay gắt.
- Duy trì độ ẩm đất, tưới nước đều đặn nhưng không quá ướt.
Chăm sóc củ thuỷ tiên
- Khi hoa bắt đầu nở, hạn chế tưới nước trực tiếp lên hoa và lá.
- Đặt chậu hoa ở nơi có ánh sáng rải rác, tránh thay đổi vị trí đột ngột.
- Bổ sung dinh dưỡng cho cây bằng GE Chuối, GE nha đam,…
- Cho cây nhận ít nhất 6h chiếu sáng mỗi ngày.
- Kiểm tra thường xuyên để phát hiện và xử lý kịp thời các dấu hiệu của sâu bệnh.
- Sử dụng các biện pháp phòng trừ tự nhiên hoặc thuốc trừ sâu phù hợp khi cần thiết.
- Nước dùng để tưới phải là nước sạch, không lẫn tạp chất độc hại.
Hoa thủy tiên không chỉ làm đẹp cho ngôi nhà bạn trong dịp Tết mà còn mang ý nghĩa phong thủy sâu sắc. Hy vọng với những kinh nghiệm và cách gọt củ hoa thuỷ tiên từ SFARM, bạn có thể tự tay chăm sóc và tận hưởng vẻ đẹp của hoa thủy tiên trong dịp Tết Nguyên Đán sắp tới!