Cách đôn tiêu không chỉ giúp cây đứng vững mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh trưởng và năng suất. Trong bài viết này, SFARM sẽ hướng dẫn bạn các bước đôn tiêu đúng kỹ thuật, dễ áp dụng và hiệu quả cho mọi mô hình canh tác, kết hợp sử dụng phân hữu cơ để tăng độ bền và hiệu quả lâu dài.
1. Cách đôn tiêu là gì? Có nên áp dụng cho hồ tiêu?
Kỹ thuật đôn tiêu là một trong những biện pháp quản lý thân lá giúp cây tiêu phát triển ổn định, nhanh chóng phủ trụ và tăng sản lượng. Cách đôn tiêu được áp dụng cho cây tiêu trồng bằng cả hai loại dây lươn và dây ác.
1.1. Định nghĩa kỹ thuật đôn tiêu
Cách đôn tiêu là việc uốn cong dây tiêu đang leo trên trụ, sau đó chôn nhẹ một phần thân xuống đất để giúp cây hình thành thêm rễ mới. Mục tiêu là củng cố bộ rễ và tăng khả năng sinh trưởng cho cây.
1.2. Mục đích và lợi ích khi đôn tiêu
Việc đôn tiêu giúp cây phát triển bộ rễ phụ, tăng sức hút dinh dưỡng, tạo thêm nhiều dây thân và tăng độ phủ trụ. Ngoài ra, kỹ thuật này đóng vai trò quan trọng trong việc kháng bệnh, tăng sức đề kháng cho vườn tiêu.
1.3. Phân biệt giữa đôn tiêu và hãm ngọn
Cách đôn tiêu là kỹ thuật chôn thân để ra rễ, trong khi hãm ngọn là cắt phần ngọn để kích thích ra cành mới. Tiêu lươn thường được đôn, còn tiêu ác hay áp dụng hãm ngọn để phát triển thân tán.
2. Khi nào nên tiến hành đôn tiêu?
Đôn tiêu đúng thời điểm giúp cây phục hồi nhanh, tăng hiệu quả phát triển. Mỗi loại dây sẽ có thời điểm phù hợp để áp dụng cách đôn tiêu.
2.1. Thời điểm phù hợp để đôn tiêu
Thời điểm thích hợp để đôn tiêu là đầu mùa mưa, vào những ngày trời khô ráo. Khi cây đã được trồng khoảng 12–14 tháng, đạt chiều cao từ 1,4m trở lên và có từ 2–3 cành là thời điểm tốt để tiến hành.
2.2. Điều kiện cây tiêu nên đôn (đối với dây lươn và dây ác)
- Tiêu lươn: Chỉ đôn khi dây đã già, có cành tay rõ ràng. Không nên đôn khi dây còn non.
- Tiêu ác: Ít khi đôn mà thay vào đó là hãm ngọn để phát triển dây tán từ gốc.
3. Hướng dẫn cách đôn tiêu lươn đúng kỹ thuật
Đôn tiêu lươn là bước quan trọng giúp cây phát triển rễ khỏe và thân tán đều. Để đảm bảo hiệu quả, cần thực hiện cách đôn tiêu theo đúng trình tự.
3.1. Chuẩn bị dụng cụ và vị trí đôn
Cần chuẩn bị cuốc, kéo cắt lá, dây mềm và dụng cụ tưới. Chọn vị trí đôn cách gốc khoảng 20–30cm, đào rãnh tròn quanh trụ với độ sâu khoảng 10–15cm.
3.2. Kỹ thuật đôn dây tiêu lươn
Gỡ nhẹ dây tiêu ra khỏi trụ từ dưới lên. Vặt bỏ các lá già bên dưới điểm có cành tay. Đặt phần thân dây vào rãnh, buộc phần đầu có cành tay lại vào trụ. Lấp đất nhẹ lên phần thân chôn, không bón phân ngay sau khi đôn.
3.3. Cách xử lý sau khi đôn: tưới nước, che nắng, chống sốc cây
Sau khi đôn xong, tưới nước giữ ẩm cho đất. Có thể che nắng trong tuần đầu để cây không bị sốc nhiệt. Khi rễ non bắt đầu mọc, bà con nên bổ sung phân bón cách xa rãnh đôn ít nhất 20cm để giúp cây hấp thu dinh dưỡng hiệu quả và tránh thối thân.
4. Kỹ thuật đôn tiêu trồng bằng dây ác
Với tiêu trồng bằng dây ác, việc đôn thường không áp dụng trực tiếp như với tiêu lươn. Tuy nhiên, có thể dùng hình thức cắt thân để đạt hiệu quả tương tự.
4.1. Sự khác biệt khi đôn tiêu dây ác
Tiêu ác thường ra cành tay sớm nên không cần đôn. Thay vào đó, cắt ngang dây để cây ra thêm nhiều nhánh mới, tạo khung tán đều và khỏe.
4.2. Các bước thực hiện
Khi cây đạt từ 12–14 tháng, chọn ngày khô để cắt dây ở độ cao 80–100cm nếu không lấy giống. Nếu muốn lấy hom giống, cắt ở độ cao khoảng 30cm để tận dụng phần thân làm giống.
4.3. Lưu ý khi cắt thân, tạo điểm sinh chồi mới
Sau khi cắt, giữ lại các dây mọc khỏe và đều quanh trụ. Số dây tùy theo loại trụ: 5–7 dây cho trụ bê tông, 6–8 dây cho trụ sống, 20–30 dây cho trụ gạch. Nên thực hiện vào đầu mùa mưa để hạn chế nấm bệnh.
5. Kết hợp cắt tỉa, tạo hình sau đôn tiêu
Sau khi thực hiện cách đôn tiêu, cần kết hợp thêm các bước cắt tỉa và tạo tán để tiêu phát triển đều, hạn chế sâu bệnh và nâng cao năng suất.
5.1. Cách cắt tỉa tiêu giai đoạn sau đôn
Cắt bỏ các dây yếu, cành già hoặc những nhánh không cần thiết. Nếu không nhân giống thì loại bỏ các dây dư để cây tập trung phát triển thân chính.
5.2. Tạo tán để hạn chế sâu bệnh và tăng năng suất
Giữ tán cách mặt đất 10–15cm để tránh ẩm ướt. Tỉa các nhánh mọc sát gốc và bố trí dây đều quanh trụ để tránh che bóng nhau.
5.3. Hãm ngọn đúng cách giúp tiêu tập trung phát triển thân chính
Khi tiêu bò đến đỉnh trụ, nên hãm ngọn để cây không leo lan thêm, dồn dinh dưỡng nuôi cành quả. Thực hiện vào thời điểm ít mưa để tránh sâu bệnh.
6. Một số sai lầm thường gặp khi đôn tiêu
Trong quá trình áp dụng cách đôn tiêu, bà con cần tránh các sai lầm phổ biến để cây phát triển ổn định và không bị tổn hại.
6.1. Đôn sai thời điểm khiến cây dễ chết hoặc chậm phục hồi
Không nên đôn vào mùa khô hoặc khi cây còn non. Chỉ đôn khi cây đã có cành tay và vào mùa mưa để cây dễ ra rễ mới.
6.2. Không cắt tỉa đúng cách sau khi đôn
Nếu không cắt tỉa, cây sẽ rậm rạp, thiếu ánh sáng và dễ bị sâu bệnh. Cần dọn các dây yếu và điều chỉnh tán hợp lý.
6.3. Lạm dụng hãm ngọn quá sớm
Chỉ nên hãm ngọn khi cây đã phủ trụ và phát triển ổn định. Hãm ngọn quá sớm làm cây chậm lớn và yếu đi.
7. Câu hỏi thường gặp về cách đôn tiêu
Dưới đây là những thắc mắc phổ biến về cách đôn tiêu được bà con quan tâm nhiều.
7.1. Đôn tiêu lươn bao lâu thì ra rễ mới?
Thường sau khoảng 15–20 ngày, rễ trắng sẽ mọc ra từ các đốt được chôn. Đây là dấu hiệu thành công của cách đôn tiêu đúng kỹ thuật.
7.2. Có cần cắt ngọn khi đôn dây tiêu không?
Không bắt buộc. Nhưng nếu cây phát triển chậm, có thể cắt ngọn trước khi đôn để kích thích ra cành.
7.3. Dây tiêu yếu có nên đôn không?
Không nên. Chỉ đôn dây đã trưởng thành, có cành tay và không bị sâu bệnh để tránh rủi ro.
7.4. Đôn tiêu có cần bón phân ngay không?
Không nên bón ngay sau đôn. Chỉ bón khi rễ mới phát triển, cách rãnh đôn khoảng 20cm để tránh gây thối thân.
Đôn tiêu đúng cách là một trong những kỹ thuật quan trọng giúp cây tiêu phát triển bền vững, bộ rễ khỏe và năng suất cao. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ cách đôn tiêu và áp dụng hiệu quả trong thực tế. Truy cập SFARM Blog để cập nhật thêm nhiều kiến thức canh tác hữu ích khác.
Xem thêm:
- Chăm sóc cây tiêu vào mùa khô: Kỹ thuật tưới và bón phân
- Kỹ thuật trồng tiêu trên trụ cây sống
- Các giai đoạn phát triển của cây hồ tiêu và cách chăm sóc từng giai đoạn
- Chia sẻ kinh nghiệm trồng hồ tiêu năng suất cao
- Cách chăm sóc cây tiêu trong mùa mưa và 5 nguyên tắc giúp vườn tiêu khỏe mạnh, ít sâu bệnh
SFARM – Đặng Gia Trang vinh hạnh là nhà cung cấp tin cậy các sản phẩm vật tư nông nghiệp theo hướng hữu cơ, sinh học của hơn 1500 đại lý, cửa hàng trên toàn quốc. Mời quý khách hàng liên hệ thông tin sau để đội ngũ SFARM có thể nhanh chóng hỗ trợ:
- Website: https://sfarm.vn/
- Hotline: 0902652099
- Zalo: CSKH – 0902652099
