Bệnh tảo đỏ trên cây tiêu là một trong những vấn đề phổ biến khiến nhiều nhà vườn mất mùa, nhất là vào mùa mưa hoặc khi vườn tiêu bị ẩm kéo dài. Trong bài viết này, SFARM sẽ cùng bà con nhận diện sớm và hướng dẫn cách xử lý bệnh theo hướng hiệu quả, an toàn. Đặc biệt, việc kết hợp phân hữu cơ, phân trùn quế, phân gà, phân bò sẽ giúp cây tiêu tăng sức đề kháng, phục hồi nhanh và hạn chế tái nhiễm.
1. Bệnh tảo đỏ trên cây tiêu là gì?
Bệnh tảo đỏ trên cây tiêu là một trong những bệnh phổ biến trên hồ tiêu giai đoạn trưởng thành, nhất là vào mùa mưa kéo dài. Bệnh tuy không gây chết đột ngột nhưng lại khiến dây tiêu suy yếu dần theo thời gian, làm giảm năng suất và chất lượng hạt tiêu.
1.1 Tổng quan về bệnh tảo đỏ
Bệnh tảo đỏ trên cây tiêu thường xuất hiện ở vùng thân gần mặt đất, tạo thành từng mảng màu đỏ hồng hoặc cam nhạt. Loại bệnh này không gây thối gốc như một số nấm khác nhưng lại làm thân cây khô nứt, giảm khả năng dẫn truyền dinh dưỡng. Từ đó cây tiêu phát triển chậm, lá vàng và dễ rụng.
Cái tên “tảo đỏ” bắt nguồn từ chính màu sắc và tính chất vi sinh vật gây bệnh – một loại tảo lam Cephaleuros virescens, sống ký sinh và phát triển mạnh trong môi trường ẩm thấp.
1.2 Các điều kiện thuận lợi khiến bệnh tảo đỏ bùng phát
Bệnh tảo đỏ trên cây tiêu thường bùng phát trong mùa mưa hoặc khi vườn tiêu có độ ẩm cao kéo dài. Những vùng đất thấp, thoát nước kém, mưa liên tục và ánh sáng yếu chính là điều kiện lý tưởng để tảo đỏ phát triển nhanh chóng.
Ngoài ra, việc bón phân không đều, dư đạm, thiếu kali, hoặc không tỉa cành, để tán rậm cũng góp phần làm bệnh lan rộng từ gốc lên dây và sang cả vườn tiêu bên cạnh.
2. Triệu chứng nhận biết sớm bệnh tảo đỏ
Nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh giúp nhà vườn có phương án xử lý kịp thời. Bệnh càng để lâu, mức độ tổn hại càng lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh trưởng và ra trái.
2.1 Biểu hiện ban đầu trên thân và lá tiêu
Dấu hiệu ban đầu là thân dây tiêu xuất hiện của một lớp phấn màu đỏ gạch hoặc hồng nâu phủ trên bề mặt, nhất là ở đoạn sát mặt đất.
Nhìn gần sẽ thấy các mảng này có kết cấu mịn như bụi, nếu dùng tay sờ vào sẽ cảm nhận rõ bề mặt hơi trơn nhớt. Thường các lớp tảo này phát triển âm thầm trong thời gian dài, dễ bị bỏ qua nếu không kiểm tra kỹ phần thân gốc.
2.2 Dấu hiệu nghiêm trọng và biến chứng nặng
Khi bệnh tiến triển nặng, cây tiêu chậm lớn, chồi mới yếu, lá rụng lưa thưa từng đoạn, thậm chí có thể thối rễ, giảm khả năng hấp thu nước.
Giai đoạn cây ra hoa hoặc trái non, bệnh làm hoa rụng sớm, trái non không đậu, từ đó ảnh hưởng đến sản lượng cả mùa. Bệnh tảo đỏ trên cây tiêu càng để lâu càng tạo điều kiện cho nấm bệnh thứ cấp xâm nhập.
3. Tác động tiêu cực của bệnh tảo đỏ nếu không điều trị
Dù không gây chết cây ngay lập tức, nhưng nếu không điều trị kịp thời, bệnh tảo đỏ trên cây tiêu có thể phá hoại năng suất lâu dài, làm chết dần dây tiêu và lây lan thành dịch diện rộng.
3.1 Tảo đỏ gây suy kiệt toàn bộ dây tiêu
Lớp tảo phủ dày sẽ ngăn cản quá trình trao đổi khí ở biểu bì thân, khiến cây hô hấp kém. Đồng thời, bệnh còn hạn chế khả năng vận chuyển dinh dưỡng từ rễ lên lá và đọt, khiến dây tiêu mất sức, khô héo dần từ gốc lên. Trong điều kiện bất lợi như nắng nóng sau mưa hoặc đất nghẹt, cây dễ chết chậm.
3.2 Lây lan nhanh nếu không xử lý đúng lúc
Tảo đỏ có thể lây lan theo dòng nước tưới, nước mưa hoặc qua dụng cụ làm vườn không được vệ sinh. Nếu không khoanh vùng và xử lý kịp, bệnh sẽ lan từ cây này sang cây khác, gây hại diện rộng trong vườn, đặc biệt ở những khu đất thấp, tán dày, ánh sáng yếu.
4. Cách xử lý bệnh tảo đỏ triệt để và an toàn
Việc điều trị bệnh tảo đỏ trên cây tiêu cần thực hiện đúng trình tự và tùy theo mức độ bệnh cũng như giai đoạn sinh trưởng của cây.
4.1 Các biện pháp canh tác nên áp dụng
Đầu tiên, cần cắt tỉa các dây lươn, cành yếu và tán thấp gần gốc, giúp gốc cây khô thoáng. Đồng thời, kiểm tra lại hệ thống thoát nước, đặc biệt là ở chân trụ tiêu nếu phát hiện vùng úng hoặc thoát nước kém, cần cải tạo bằng cách xới nhẹ, lên mô hoặc làm rãnh phụ thoát nước.
4.2 Sử dụng thuốc đặc trị đúng cách
Sau khi cạo sạch các mảng tảo đỏ bằng bàn chải mềm hoặc khăn vải, bà con tiến hành phun thuốc đặc trị lên toàn bộ thân và dây tiêu.
Một số hoạt chất hiệu quả như Copper Hydroxide, Copper Oxychloride hoặc Mancozeb có thể sử dụng luân phiên. Với trường hợp bệnh đã nặng, nên phun 2–3 lần, cách nhau 7–10 ngày/lần để triệt tận gốc mầm bệnh.
4.3 Ưu tiên sử dụng thuốc sinh học nếu cây đang mang trái
Khi cây đang mang hoa hoặc trái non, cần ưu tiên dùng thuốc sinh học an toàn như chế phẩm gốc đồng hữu cơ, nano bạc đồng hoặc các sản phẩm sinh học chứa vi khuẩn đối kháng như chế phẩm vi sinh Trichoderma.
5. Cách phòng bệnh tảo đỏ để cây luôn khỏe mạnh
Phòng bệnh luôn là giải pháp hiệu quả và tiết kiệm nhất. Với bệnh tảo đỏ, yếu tố môi trường là yếu tố then chốt, cần được kiểm soát ngay từ đầu.
5.1 Bón phân cân đối và hợp lý theo từng giai đoạn
Không nên lạm dụng phân đạm, vì đạm thúc cây phát triển lá nhanh nhưng thân lại mềm, dễ nhiễm bệnh. Thay vào đó, cần tăng cường phân hữu cơ, phân trùn quế, phân gà hoặc phân bò, bổ sung thêm kali, canxi, magie tùy từng giai đoạn.
5.2 Duy trì độ thoáng và độ ẩm hợp lý cho vườn tiêu
Cần thường xuyên làm cỏ, cắt dây lan sát mặt đất, giữ gốc sạch, thông thoáng và có ánh sáng. Tưới tiêu đúng giờ, tưới vào sáng sớm, tránh tưới vào chiều tối hoặc những ngày mưa ẩm kéo dài. Đất quanh gốc cần đảm bảo tơi xốp, thoát nước nhanh, không để đọng nước quanh trụ.
6. Câu hỏi thường gặp về bệnh tảo đỏ trên cây tiêu
Bệnh tảo đỏ có phải là bệnh do nấm hay không?
Không. Đây là bệnh do tảo lam Cephaleuros virescens, không phải nấm. Tuy nhiên, khi để bệnh lâu ngày, nấm và vi khuẩn cơ hội có thể tấn công thứ cấp.
Có nên cạo lớp tảo đỏ bằng tay?
Có. Bà con nên cạo nhẹ bằng bàn chải mềm hoặc khăn vải sạch để loại bỏ lớp tảo, sau đó mới phun thuốc cho hiệu quả tối ưu.
Bao lâu nên phun lại thuốc đặc trị?
Nếu dùng thuốc hóa học nên phun 2–3 lần, cách nhau 7–10 ngày. Nếu dùng sinh học, có thể lặp lại 5–7 ngày/lần cho đến khi sạch mảng tảo.
Phòng bệnh cho tiêu tơ như thế nào?
Cây tiêu tơ cần trồng nơi cao ráo, thoáng khí, có tán che hợp lý và bón phân cân đối. Hạn chế tỉa sát mặt đất hoặc tưới quá nhiều vào gốc.
Phân nào giúp cây tiêu khỏe để kháng bệnh tảo đỏ?
Các loại phân hữu cơ hoai mục kết hợp với chế phẩm Trichoderma, phân trùn quế, phân trung – vi lượng như Kali, Ca, Mg là lựa chọn tốt giúp cây kháng bệnh tảo đỏ trên cây tiêu.
Bệnh tảo đỏ trên cây tiêu không phải là bệnh gây chết nhanh nhưng có thể khiến cây suy kiệt và giảm năng suất kéo dài nếu không xử lý đúng cách. SFARM đã hướng dẫn bà con những giải pháp cụ thể, dễ áp dụng và an toàn để khắc phục bệnh hiệu quả. Đừng quên theo dõi SFARM Blog để cập nhật thêm nhiều kỹ thuật canh tác khác nhé!
Xem thêm:
- Cách nhận biết sớm bệnh rụng đốt trên cây tiêu và kỹ thuật xử lý dứt điểm
- Bí quyết sử dụng phân trùn quế cho hồ tiêu hiệu quả
- Kỹ thuật trồng tiêu xen cà phê tăng thu kép bền vững cho nông hộ
- Nên trồng giống cà phê nào? 9 giống cà phê có năng suất cao
- Cách trồng sầu riêng bằng hạt dễ, nảy mầm tốt, sai quả
SFARM – Đặng Gia Trang vinh hạnh là nhà cung cấp tin cậy các sản phẩm vật tư nông nghiệp theo hướng hữu cơ, sinh học của hơn 1500 đại lý, cửa hàng trên toàn quốc. Mời quý Khách hàng liên hệ thông tin sau để đội ngũ SFARM có thể nhanh chóng hỗ trợ:
– Website: https://sfarm.vn/
– Hotline: 0902652099
– Zalo: CSKH SFARM – 0902652099
