1/ Nấm Mycorrhizae là gì?
Mycorrhizae được gọi là nấm cộng sinh rễ. Mycorrhizae định nghĩa một mối quan hệ cùng có lợi (nói chung) giữa rễ của cây và một loại nấm xâm chiếm rễ cây. Ở nhiều loài thực vật, Mycorrhizae là loại nấm mọc bên trong rễ cây hoặc trên bề mặt của rễ.
Cây và nấm có mối quan hệ cùng có lợi, trong đó nấm tạo điều kiện cho nước và chất dinh dưỡng hấp thụ trong cây, và cây cung cấp thức ăn và chất dinh dưỡng được tạo ra bởi quá trình quang hợp cho nấm.
Mycorrhizae sử dụng Carbohydrate từ quá trình quang hợp để phát triển và bài tiết ra glomalin (glycoprotein) có lợi cho cấu trúc đất và hàm lượng chất hữu cơ trong đất. Sự trao đổi này là một yếu tố quan trọng trong chu kỳ dinh dưỡng và hệ sinh thái, tiến hóa và sinh lý của thực vật.
Có 2 loại Mycorrhizae chiếm ưu thế đó là: Ectomycorrhizae và Endomycorrhizae.
1.1 Ectomycorrhizae
Phân bố ở 5 – 10% các loài thực vật trên cạn. Ectomycorrhizae cũng được tìm thấy trong môi trường tự nhiên, chủ yếu trong các hệ sinh thái rừng. Những loại nấm này có thể hình thành các cấu trúc sinh sản có thể nhìn thấy (nấm) dưới chân cây mà chúng xâm chiếm.
Nấm Ectomycorrhizae phát triển giữa các tế bào rễ mà không xâm nhập chúng. Sợi nấm của chúng phát triển bên ngoài, hình thành sự phát triển dày đặc được gọi là lớp phủ nấm. Những loại nấm này hình thành mối quan hệ cộng sinh với hầu hết các cây thông, cây vân sam và một số cây gỗ cứng bao gồm sồi, bạch dương, và liễu.
1.2 Endomycorrhizae
Trong số các loại nấm Endomycorrhizae, nấm Arbuscular Mycorrhizae (AM) là phổ biến nhất trong đất. Tên của chúng có nguồn gốc từ các cấu trúc mà chúng hình thành trong tế bào gốc thực vật.
Arbuscules là các cấu trúc phân nhánh mịn hình thành trong một tế bào và đóng vai trò là nơi trao đổi trao đổi chất chính giữa cây và nấm. Mụn nước cũng được tìm thấy trong một số loài nấm AM, chúng là những cấu trúc giống như túi, nổi lên từ sợi nấm, đóng vai trò là cơ quan lưu trữ lipid. Xuất hiện trên 80% các loài thực vật.
2/ Những lợi ích từ nấm Mycorrhizae
Mycorrhizae là một thành phần quan trọng của chương trình đa dạng hóa sinh học trong hệ sinh thái nông nghiệp vùng nhiệt đới. Khoảng hơn 90% cây trồng đã phát hiện sự hiện diện ít nhất một loại của nấm rễ.
Ở các nước như Indonesia, Malaysia, Ấn Độ,… đã phổ biến đưa nấm rễ này vào quy trình trồng trên cây tiêu, cao su, cà phê, cọ dầu,.. các loại cây ăn quả và các cây lâm nghiệp từ vườn ươm cho đến cây trưởng thành.
Nấm Mycorrhizae cho phép thực vật hút thêm chất dinh dưỡng và nước từ đất. Chúng cũng làm tăng khả năng chịu đựng của thực vật đối với các tác động bất lợi từ môi trường.
Hơn nữa, các loại nấm này đóng vai trò chính trong quá trình tổng hợp đất và kích thích hoạt động của vi sinh vật. Theo các nhà thực vật và dựa vào điều kiện phát triển, Mycorrhizae cung cấp các lợi ích khác nhau cho cây và môi trường
2.1 Hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng cho cây trồng
Các quần thể Mycorrhizae đặc biệt có lợi ở những khu vực đất không chứa đủ nitơ và phốt pho, cũng như ở những nơi không dễ tiếp cận với nước. Bởi vì sợi nấm có độ mịn và đường kính nhỏ hơn nhiều so với rễ và lông rễ, chúng làm tăng đáng kể diện tích bề mặt để hấp thụ nước, phốt pho, axit amin và nitơ như một bộ rễ thứ hai. Không có Mycorrhizae, thực vật có thể bị cạnh tranh, có thể dẫn đến thay đổi thành phần thực vật của khu vực.
Trong một số trường hợp, nấm Mycorrhizae cho phép thực vật bỏ qua nhu cầu hấp thụ chất dinh dưỡng từ đất, chẳng hạn như cây trong các khu rừng loạn dưỡng. Ở đây, phosphate và các chất dinh dưỡng khác được lấy trực tiếp từ rác lá thông qua sợi nấm Mycorrhizae.
2.2 Tăng khả năng chống chịu bệnh cho cây trồng
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng nấm có khả năng chống lại một số loại bệnh truyền qua đất. Trên thực tế, nấm Mycorrhizae có thể là một phương pháp kiểm soát bệnh hiệu quả, chúng tạo ra một rào cản vật lý giữa mầm bệnh và rễ cây.
Mycorrhiza cũng làm dày thành tế bào của rễ thông qua việc gắn kết và sản xuất các carbohydrate; cạnh tranh với mầm bệnh để hấp thu các chất dinh dưỡng thiết yếu; kích thích thực vật sản xuất các chất chuyển hóa làm tăng sức đề kháng với bệnh tật; kích thích truyền dịch flavonoid ngăn chặn sự hình thành tổn thương và xâm lấn bởi mầm bệnh; tăng nồng độ orthodihydorxy phenol rễ cây và các chất hóa học khác để ngăn chặn hoạt động gây bệnh.
2.3 Tạo kết nối giữa các cá thể thực vật khác nhau
Trong các mối quan hệ phức tạp hơn, nấm Mycorrhizae có thể kết nối các loài thực vật riêng lẻ trong một mạng lưới mycorrhizal. Mạng này có chức năng vận chuyển các vật liệu như nước, carbon và các chất dinh dưỡng khác từ nơi này sang nơi khác.
Thực vật không chỉ có thể sử dụng các tín hiệu này để bắt đầu tạo ra chất chống côn trùng tự nhiên và bắt đầu tạo ra chất hấp dẫn để thu hút các loại côn trùng có lợi cho cây trồng.
2.4 Cải thiện cấu trúc đất
Nấm Mycorrhizae cũng có thể tương tác và thay đổi môi trường theo hướng có lợi cho cây ký chủ, cụ thể bằng cách cải thiện cấu trúc và chất lượng đất. Các sợi nấm của nấm Mycorrhizae tạo ra các hợp chất humic, polysaccharide và glycoprotein liên kết đất, tăng độ xốp, thúc đẩy sục khí và chuyển động của nước vào đất.
Trong môi trường có đất nén chặt hoặc đất cát, cấu trúc đất được cải thiện sẽ ảnh hưởng tích cực đến sự sống của cây, đặc biệt là tăng hấp thu dinh dưỡng.
Ngoài ra, nấm Mycorrhizae còn mang lại một số lợi ích như: Tăng sự sống sót của cây khi gieo hạt hoặc cấy, tăng năng suất và chất lượng cây trồng, cải thiện khả năng chịu hạn mặn và cho phép giảm tưới nước; góp phần kiểm soát xói mòn đất.
Sự phát triển của nông nghiệp đòi hỏi môi trường đất luôn luôn phải khỏe mạnh, vi sinh vật đất chính là yếu tố sống hình thành nên một môi trường thuận lợi cho rễ cây trồng phát triển. Ngày nay, con người đã tìm ra nhiều loài vi sinh vật có lợi cho nông nghiệp, nấm Mycorrhizae chính là một điển hình. Vì vậy, nên nhân rộng mô hình áp dụng loại nấm này vào sản xuất, tiếp tục nghiên cứu thêm nhiều ứng dụng của loại nấm này cho cây trồng và đất.
Sfarm.vn
*Xem thêm:
- [ Nấm Trichoderma]: Thành phần, Tác dụng, Cách sử dụng hiệu quả
- Phòng trị sâu bệnh hiệu quả từ chiết xuất cây Neem
- Hiệu quả đáng kinh ngạc từ cây phân xanh trong canh tác hữu cơ
- 4 cách tận dụng hiệu quả nguồn rơm rạ vào canh tác nông nghiệp
- Kỹ thuật canh tác cây có múi theo hướng hữu cơ
