Trấu – phụ phẩm tưởng chừng vô giá trị sau quá trình xay xát lúa – lại đang ngày càng chứng minh vai trò quan trọng trong nông nghiệp và công nghiệp hiện đại. Từ việc làm chất đốt sinh học, giá thể trồng cây, đến vật liệu xây dựng thân thiện môi trường. Đặc biệt, trấu hun SFARM đang là lựa chọn được nhiều nhà vườn và người tiêu dùng ưa chuộng nhờ khả năng cải tạo đất, giữ ẩm và tăng hiệu quả trồng trọt. Vậy trấu là gì, có những loại nào, giá bán trấu hiện nay bao nhiêu, nên mua ở đâu? Cùng khám phá chi tiết trong bài viết sau!
1. Trấu là gì?
Trấu là một trong những phụ phẩm nông nghiệp phổ biến nhất ở Việt Nam, mang lại giá trị to lớn trong nhiều lĩnh vực. Hãy cùng khám phá định nghĩa và đặc điểm nổi bật của nó.
1.1. Định nghĩa trấu và các loại trấu (trấu tươi, trấu khô, trấu hun)
Trấu hay còn gọi là vỏ trấu (rice hulls) là lớp vỏ cứng bao bọc hạt lúa, được tách ra trong quá trình xay xát. Có ba loại chính: trấu tươi (chưa qua xử lý, khô tự nhiên), trấu khô (được sấy để giảm độ ẩm) và trấu hun (sản xuất qua nhiệt phân yếm khí).
1.2. Thành phần hóa học của vỏ trấu và những đặc điểm quan trọng
Theo Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VAST) cho biết trấu bao gồm cellulose 35-40%, lignin 25-30%, silica 80-90% trong tro. Nhờ cấu trúc xốp, nhẹ và khó phân hủy bởi vi sinh vật, trấu là nguyên liệu lý tưởng làm chất đốt, giá thể trồng cây, hoặc vật liệu công nghiệp. Trấu hun nổi bật với hàm lượng carbohydrate và kali cao, dễ hấp thu cho cây trồng.
2. Công dụng của trấu trong nông nghiệp và công nghiệp
Trấu có tính ứng dụng cao, từ sinh hoạt, nông nghiệp đến công nghiệp, nhờ nguồn cung dồi dào và đặc tính tự nhiên. Dưới đây là các công dụng nổi bật.
2.1. Sử dụng làm chất đốt
Trấu là nguồn năng lượng tái tạo quen thuộc, đặc biệt ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, nơi sản xuất lúa gạo lớn nhất cả nước.
Trấu như một nguồn năng lượng tái tạo
Trấu cháy sinh nhiệt 3400 Kcal/kg, tương đương 1/3 năng lượng từ dầu nhưng giá rẻ hơn 25 lần (2006). Với sản lượng 7.4 triệu tấn/năm (2007), trấu được dùng trong lò nấu ăn, nung gạch, sấy lúa, hoặc sản xuất điện (0.125 kW giờ/kg). Lò trấu cháy đều, giữ nhiệt lâu, giúp tiết kiệm chi phí cho hộ gia đình và doanh nghiệp. Trấu dạng viên còn nâng cao hiệu suất cháy, giảm bụi, phù hợp cho công nghiệp.
2.2. Trấu trong trồng trọt
Trấu là “người bạn” thân thiết của nông dân, hỗ trợ cải tạo đất và chăm sóc cây trồng hiệu quả.
Làm giá thể, cải tạo đất và bảo vệ rễ cây
Trấu tươi hay vỏ trấu trộn đất (tỷ lệ 15-25%) tăng độ tơi xốp, thoát nước, giúp rễ cây phát triển mạnh. Trấu hun SFARM, nhờ cấu trúc xốp và vô trùng, giữ ẩm tốt, cung cấp kali và kháng khuẩn, phù hợp trồng hoa hồng, lan Cattleya, rau sạch, sen đá, cây cảnh. Trấu ủ hoai với phân chuồng tạo phân bón hữu cơ giàu đạm, kali, photpho, cải thiện đất bạc màu.
2.3. Trấu trong công nghiệp
Trấu còn được ứng dụng trong các ngành công nghiệp hiện đại, từ sản xuất vật liệu xây dựng đến chế tạo sản phẩm công nghệ cao.
Sử dụng trong sản xuất vật liệu xây dựng, giấy, v.v.
Trấu nghiền mịn, kết hợp với mụn dừa, xi măng và lưới sợi thủy tinh, tạo vật liệu xây dựng nhẹ hơn gạch 50%, cách âm, cách nhiệt, chống thấm. Đây là lựa chọn lý tưởng cho vùng ngập lụt như miền Tây, miền Trung. Tro trấu (80% silic oxit) dùng sản xuất thủy tinh, gốm sứ, hoặc làm chất độn, lọc nước, đánh bóng kim loại. Trấu hun cũng được sử dụng trong sản xuất vật liệu chịu lửa cách nhiệt như thủy tinh, gốm sứ.
3. Ưu điểm và nhược điểm của trấu
Trấu mang lại nhiều lợi ích vượt trội nhưng cũng có những hạn chế cần lưu ý để sử dụng hiệu quả.
3.1. Ưu điểm:
Giá thành rẻ
Trấu có giá thấp, dao động 2-2.7 triệu đồng/tấn, với nguồn cung dồi dào (1.4-1.6 triệu tấn/năm tại Đồng bằng sông Cửu Long). Việc thu gom và bảo quản dễ dàng giúp giảm chi phí vận hành, phù hợp cho cả nông dân và doanh nghiệp.
Tính năng giữ ẩm và cải tạo đất
Trấu tươi và trấu hun tăng độ tơi xốp, giữ ẩm (20-130%), cải thiện đất hoang hóa, xơ chai. Trấu hun SFARM vô trùng, không chứa mầm bệnh hay hạt cỏ dại, giúp bảo vệ cây trồng và nâng cao chất lượng đất lâu dài.
Thân thiện với môi trường và dễ sử dụng
Là phụ phẩm tự nhiên, trấu không gây hại môi trường. Trấu nhẹ, xốp, dễ vận chuyển, phù hợp cho nông nghiệp hữu cơ, công nghiệp xanh. Trấu hun SFARM đặc biệt dễ sử dụng nhờ tính sạch và ổn định.
3.2. Nhược điểm:
Cần xử lý trước khi sử dụng trong một số trường hợp
Trấu tươi dễ chứa mầm bệnh, cần ủ hoai hoặc nhiệt phân thành trấu hun để đảm bảo an toàn. Quá trình xử lý đòi hỏi thời gian và chi phí, đặc biệt khi sử dụng số lượng lớn.
Khả năng dinh dưỡng thấp khi sử dụng độc lập
Chất hữu cơ trong trấu tươi là chuỗi polycarbohydrate dài, khó hấp thu trực tiếp. Cần kết hợp với phân hữu cơ hoặc dùng trấu hun SFARM để cung cấp dinh dưỡng hiệu quả hơn cho cây trồng.
4. Sản phẩm trấu hun SFARM – Giải pháp tối ưu cho nông nghiệp
Trấu hun SFARM, được sản xuất bởi Công ty TNHH Đặng Gia Trang, là sản phẩm biochar (than sinh học) chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu nông nghiệp bền vững và hiện đại.
4.1. Đặc điểm của trấu hun SFARM
- Thành phần: Trấu hun nguyên cánh, không sót trấu tươi, không lẫn tạp chất, sạch mầm bệnh. Chứa C, O, Si, K, với hàm lượng cao carbohydrate và kali, chuyển hóa thành dạng cây trồng dễ hấp thu.
- Quy cách đóng gói: Túi 5dm³ (khoảng 500g), 20dm³ (khoảng 1.9kg) và 50dm³ (khoảng 6kg).
- Đặc tính: Xốp, nhiều lỗ rỗng, màu đen đồng nhất, vô trùng, giữ ẩm tốt, ổn định pH đất (đặc biệt đất bazan), điều chỉnh độ chua đất.
- Hạn sử dụng: 2 năm kể từ ngày đóng gói.
4.2. Công dụng của trấu hun SFARM
- Giá thể trồng cây: Phù hợp cho cây trồng chậu, khay, ươm cây con như lan, hoa hồng, sen đá, hoa sứ, rau mầm, cây cảnh. Đảm bảo độ tơi xốp, thoáng khí, thoát nước tốt.
- Cải tạo đất: Trộn 1.5kg/m² để tăng độ tơi xốp, hàm lượng mùn, duy trì độ ẩm lâu dài, cải thiện đất bạc màu.
- Giữ ẩm: Phủ lớp trấu hun dày 1-2cm lên bề mặt chậu cây vào mùa nắng nóng, giảm bốc hơi nước, bảo vệ rễ cây.
- Bón lót và bón thúc: Trộn tỷ lệ 15-25% với đất sạch, phân trùn quế, mụn dừa để bón lót. Bón thúc bằng cách rải lớp 1-2cm, tưới đẫm nước, cung cấp kali cho cây giai đoạn ra hoa, đậu quả, giúp hoa đậm sắc, quả ngọt hơn.
- Lọc nước và khử độc: Nhờ hàm lượng carbohydrate cao, trấu hun SFARM khử mùi, diệt khuẩn, lọc chất độc trong nước, rượu, an toàn cho môi trường và sức khỏe.
- Vật liệu công nghiệp: Dùng sản xuất vật liệu chịu lửa như thủy tinh, gốm sứ, hoặc thay thế xi măng trong xây dựng.
4.3. Hướng dẫn sử dụng trấu hun SFARM
- Trồng rau, hoa kiểng, ươm cây con: Trộn tỷ lệ 5 đất sạch : 3 phân trùn quế : 2 trấu hun.
- Trồng rau mầm, thủy canh: Trộn tỷ lệ 1 xơ dừa : 1 trấu hun.
- Bón lót: Trộn trấu hun chiếm 15-25% cùng các giá thể khác.
- Bón thúc: Rải lớp 1-2cm lên bề mặt, tưới đẫm nước.
- Giữ ấm mùa đông: Rải lớp 1cm lên bề mặt đất.
- Lưu ý: Tưới xả nước 1-2 lần trước khi sử dụng để giảm độ mặn, tránh bón quá nhiều vào mùa nắng nóng để không làm nóng rễ cây.
5. Các ứng dụng của trấu trong nông nghiệp
Trấu là nguyên liệu quan trọng trong nông nghiệp, đặc biệt trong xu hướng phát triển nông nghiệp hữu cơ và bền vững.
5.1. Trấu sử dụng làm giá thể cho cây cảnh, hoa lan, cây rau
Trấu tươi và trấu hun được trộn với đất, xơ dừa (tỷ lệ 15-25%) để trồng hoa hồng, lan, rau mầm. Trấu hun SFARM tạo môi trường thoáng khí, giữ ẩm tốt, hỗ trợ rễ cây phát triển khỏe mạnh, đặc biệt phù hợp với nông nghiệp đô thị.
5.2. Trấu hun cải tạo đất, giữ ẩm cho cây
Trấu hun SFARM cải thiện đất cát, đất bạc màu bằng cách tăng pH (lên 1.2 đơn vị) và khả năng giữ nước, dinh dưỡng. Phủ trấu hun lên bề mặt chậu cây giúp giữ ẩm, cung cấp kali và giảm xói mòn đất, đặc biệt hiệu quả ở vùng khô hạn.
5.3. Trấu kết hợp với phân hữu cơ để tạo ra giá thể trồng cây hiệu quả
Trấu tươi ủ với phân chuồng và vi sinh Trichoderma tạo phân hữu cơ giàu kali, đạm, photpho. Ngoài ra, trấu còn được ứng dụng để trồng nấm sò trên trấu, giúp tận dụng nguồn phụ phẩm giá rẻ, sạch, mang lại hiệu quả kinh tế cao.
6. Cách xử lý trấu trước khi sử dụng
Xử lý trấu đúng cách là yếu tố then chốt để tối ưu hóa hiệu quả trong nông nghiệp và công nghiệp.
6.1. Xử lý trấu tươi thành trấu khô
Trấu tươi sau xay xát được sấy khô đến độ ẩm 10-20% để bảo quản lâu dài, giảm nguy cơ mầm bệnh. Quá trình sấy có thể thực hiện thụ động dưới ánh nắng hoặc bằng máy sấy công nghiệp, đảm bảo chất lượng ổn định.
6.2. Trấu hun
Trấu hun SFARM sạch, vô trùng, giữ ẩm tốt, không tiêu thụ dinh dưỡng đất, lý tưởng làm giá thể hoặc cải tạo đất. Tuy nhiên, cần trộn đúng tỷ lệ để tránh nóng rễ cây vào mùa nắng.
7. Mua trấu ở đâu và giá bán hiện nay
Trấu dễ tìm mua trên thị trường nhưng lựa chọn nguồn cung uy tín là yếu tố quan trọng để đảm bảo chất lượng.
7.1. Các địa chỉ mua trấu uy tín ở Việt Nam
Tại TP.HCM, miền Tây và các tỉnh miền Bắc như Thái Bình, Hưng Yên, Hải Dương, các nhà cung cấp cung cấp trấu xá, trấu viên số lượng lớn. Trấu hun SFARM được phân phối qua hotline 0902652099, đảm bảo chất lượng cao, giao hàng nhanh chóng, đáp ứng nhu cầu nông nghiệp và công nghiệp.
7.2. Giá trấu hiện nay trên thị trường và các yếu tố tác động đến giá trấu
Giá trấu dao động: trấu tươi dao động từ 2 triệu đồng/tấn đến 2.7 triệu đồng/tấn (giá được cập nhật tháng 12/2023), trấu viên 1.8-2.5 triệu đồng/tấn (giá được cập nhật ngày 27/02/2025), bao 50dm³ (6kg) 30.000 đồng, túi 1kg 15.000 đồng. Giá trấu hun SFARM: túi 5dm³ khoảng 13.000-17.000 đồng, 20dm³ khoảng 40.500 đồng, 50dm³ khoảng 102.000 đồng (giá được cập nhật tháng 7/2025). Đây cũng là mức tham khảo cho giá vỏ trấu hiện tại, vốn phụ thuộc vào mùa vụ (rẻ hơn vào mùa lúa đông xuân, hè thu), số lượng mua và chi phí vận chuyển. Mua số lượng lớn thường được miễn phí vận chuyển.
7.3. Trấu hun vs trấu tươi
Trấu tươi giá rẻ, phù hợp ủ phân bón nhưng cần xử lý mầm bệnh. Trấu hun SFARM đắt hơn 10-20%, vô trùng, lý tưởng làm giá thể trồng lan, rau sạch, hoặc cải tạo đất. Trấu hun mang lại hiệu quả cao hơn trong nông nghiệp đô thị và hữu cơ.
8. Các câu hỏi thường gặp về trấu
Dưới đây là giải đáp các thắc mắc phổ biến về trấu, giúp bạn sử dụng hiệu quả và tối ưu hóa lợi ích.
8.1. Vỏ trấu có thể tái sử dụng được không?
Trấu tươi và trấu hun có thể tái sử dụng sau khi ủ hoai hoặc xử lý lại. Trấu hun SFARM đặc biệt bền, phù hợp làm giá thể hoặc phân bón nhiều lần, giúp tiết kiệm chi phí và bảo vệ môi trường.
8.2. Có nên dùng trấu hun thay cho trấu tươi khi trồng cây?
Trấu hun SFARM sạch mầm bệnh, giữ ẩm tốt, phù hợp trồng chậu, thủy canh, hoặc làm giá thể cho lan, rau sạch. Trấu tươi thích hợp ủ phân nhưng cần xử lý kỹ để tránh nấm bệnh, phù hợp hơn cho nông nghiệp quy mô lớn.
8.3. Giá trấu thay đổi như thế nào trong từng mùa vụ và khu vực?
Giá trấu thấp hơn vào mùa vụ lúa dồi dào (đông xuân, hè thu) do nguồn cung lớn. Tại khu vực gần nhà máy xay xát, giá rẻ hơn nhờ tiết kiệm chi phí vận chuyển. Ngược lại, giá tăng khi nguồn cung khan hiếm hoặc ở khu vực xa.
Trấu là nguyên liệu giá trị với nhiều ứng dụng trong nông nghiệp và công nghiệp. Đặc biệt, Trấu hun nhà SFARM được đánh giá cao nhờ khả năng giữ ẩm, cải tạo đất và an toàn cho cây trồng. Để tìm hiểu thêm cách sử dụng hiệu quả các sản phẩm từ trấu, bạn có thể tham khảo tại SFARM Blog – nguồn thông tin hữu ích cho nhà vườn hiện đại.
Xem thêm:
- Trấu hun là gì? Công dụng và cách dùng hiệu quả
- Tại sao nên dùng trấu hun thay trấu tươi trồng cây?
- Trồng lan bằng vỏ trấu: Bí quyết giá thể sạch, thoáng, giữ ẩm tốt
- 5 công dụng bất ngờ từ trấu hun mang đến cho đất
- Giải đáp: Phân trâu bò thuộc nhóm phân bón nào?
SFARM – Đặng Gia Trang vinh hạnh là nhà cung cấp tin cậy các sản phẩm vật tư nông nghiệp theo hướng hữu cơ, sinh học của hơn 1500 đại lý, cửa hàng trên toàn quốc. Mời quý Khách hàng liên hệ thông tin sau để đội ngũ SFARM có thể nhanh chóng hỗ trợ:
– Website: https://sfarm.vn/
– Hotline: 0902652099
– Zalo: CSKH SFARM – 0902652099
