Hoa Ly (lily) là 1 loại hoa cao cấp có độ bền cao, hương thơm và màu sắc sang trọng, tinh tế. Hoa ly được chú trọng không chỉ bởi tác dụng trang trí mà còn có công dụng làm dược liệu, nước hoa, mỹ phẩm… Trước tình hình trên, việc tạo ra nhân giống hoa lily theo hướng vô tính, ứng dụng kỹ thuật công nghệ cao để tạo ra các giống kháng virus và nguồn bệnh, đáp ứng nhu cầu sản xuất là rất cần thiết, giúp ta chủ động được nguồn giống, không bị phụ thuộc vào nguồn cung cấp từ bên ngoài. Đây là nhu cầu cấp thiết và đòi hỏi kiến thức, trình độ của các nhà khoa học Việt Nam trong việc nghiên cứu tìm ra giải pháp. Được biết, công nghệ nhân giống hoa ly theo hướng vô tính tại Việt Nam đã có 1 số thành công nhất định, đem lại tín hiệu đáng mừng cho ngành trồng hoa ly.
Nhân giống thành công hoa ly vô tính tại Đà Lạt:
TS Dương Tấn Nhựt cùng một số thạc sĩ, kỹ sư và sinh viên thực tập (Phân viện sinh học Đà Lạt) triển khai nhiều đề tài nghiên cứu nhân giống vô tính hoa ly. Đáng lưu ý nhất là đề tài “ứng dụng phôi vô tính và hạt nhân tạo trong nhân giống cây hoa hồng môn và ly”- một nhánh của đề tài cấp Nhà nước KC 0419 do PGS-TS Đỗ Năng Vịnh chủ trì.
TS Nhựt cho biết: Sự phát sinh phôi vô tính trên cây 1 lá mầm thuộc họ Liliaceae như ly tương đối khó thực hiện, tuy nhiên bằng quá trình phát sinh phôi vô tính gián tiếp từ mô sẹo trên môi trường nuôi cấy lỏng tĩnh, chúng tôi đã thiết lập phương pháp tạo phôi vô tính cây ly một cách đơn giản và đạt hiệu quả cao. Sau khi được chuyển từ ống nghiệm ra vườn ươm, cây con từ phôi vô tính có tỷ lệ sống khá cao so với cây con có nguồn gốc từ sự phát sinh chồi; đồng thời có sức sống tốt, phát triển đồng đều và mạnh, không có những biểu hiện bất thường về hình thái… Thông qua con đường sinh tạo phôi, số lượng cây con được tạo ra là rất nhiều đáp ứng nhu cầu sản xuất cây giống ở qui mô hàng hóa với chất lượng cao mà giá lại rẻ. Thời gian gần đây, Phân viện sinh học Đà Lạt lại có bước đột phá khi nghiên cứu sản xuất thành công củ giống hoa ly, có thể cung ứng cho thị trường với giá từ 3.000 – 5.000 đồng (tùy theo loại và màu sắc), chỉ bằng 1/3 hoặc 1/2 giá nhập ngoại. Tiềm năng đất đai, khí hậu của Đà Lạt rất lý tưởng cho sự phát triển của hoa ly mà ít nơi nào có được. Thời gian tới, nếu đầu tư sản xuất củ giống chất lượng cao, giá rẻ với qui mô hàng hóa ngay tại địa phương thì Đà Lạt có triển vọng trở thành trung tâm lớn sản xuất và xuất khẩu nhân giống hoa lily.
Nhân giống vô tính thành công hoa lily tại Phú Thọ
Công ty cổ phần Giống – Vật tư công nghệ cao Việt Nam (trước là Trung tâm Giống cây trồng tỉnh Phú Thọ) đã thử nghiệm nhân giống vô tính một số giống hoa ly.
Đây là chương trình nghiên cứu thuộc đề tài “Thử nghiệm nhân giống vô tính một số giống ly nhập nội” được bắt đầu triển khai từ năm 2007.
Đề tài đã lựa chọn được 9 giống hoa ly có thể trồng được tại Phú Thọ, trong đó có 3 giống hoa ly là Yelloween, Medusa, Twister có thể áp dụng hình thức nhân giống bằng cách tách củ. Tại Phú Thọ, thời vụ trồng tốt nhất của hoa ly là vụ đông và vụ xuân.
Kỹ sư Kiều Thị Ánh Hồng, cán bộ Xí nghiệp sản xuất giống cây trồng Nậu Phó thuộc Công ty cổ phần Giống – Vật tư công nghệ cao Việt Nam cho biết: Trong 3 năm (2007-2009) đề tài đã xây dựng mô hình trồng hoa ly tại Xí nghiệp với diện tích 160m2/2 vụ, số củ trồng là 2.000 củ giống Sorbonne và 1.480 củ Twister. Năm 2009, mô hình thu lãi 290 triệu đồng/ha.
Sau dự án, Công ty tiếp tục tiến hành nhân giống vô tính hoa ly trên cơ sở 9 giống đã tuyển chọn và một số giống mới nhập được thị trường ưa thích, trung bình mỗi năm tiến hành nhân giống 7-8 vạn củ giống hoa phục vụ thị trường. Ngoài ra, dự án đã đào tạo được 5 công nhân và kỹ thuật viên về sản xuất và nhân giống hoa ly tại cơ sở thí nghiệm và xây dựng được cơ sở vật chất để có thể tiến hành nhân giống hoa ly gồm kho lạnh bảo quản củ, nhà lưới,…
Việc nhân giống hoa ly bằng phương pháp vô tính thành công đã tạo cơ sở để thúc đẩy nghề trồng hoa ly ở Phú Thọ và tạo tiền đề cho các vùng có điều kiện thời tiết tương tự. Bên cạnh đó, việc sản xuất thương mại 2 giống hoa ly Sorbonne và Twister đã chứng minh được tính hiệu quả của quy trình kỹ thuật, đem lại hiệu quả kinh tế cho người trồng, giải quyết việc làm cho lực lượng lớn lao động tại Phú Thọ.
Sfarm.vn (Tổng hợp)
