KHÔNG CHỈ ỐC BƯƠU VÀNG

Nếu dành thời gian để ngồi mà điểm ra những mặt hàng, sản phẩm mà các thương lái Trung Quốc đã và đang tìm cách thu gom ở Việt Nam, người ta sẽ thấy không ít những sản phẩm thực… kỳ dị. Quá nhiều sự vụ mua bán lạ lùng của thương lái Trung Quốc như: thu mua đỉa, lá dừa, nấm độc, rễ cây hồ tiêu, móng trâu… Và chính cái sự lạ đó, lạ ở chỗ thu mua những thứ người ta… bỏ đi đã khơi dậy lòng tham ở những người nông dân.

Bởi suy nghĩ của họ là: Những thứ đó ở trong nước bỏ đi còn không ai sử dụng nay lại có người mua, tội gì không gom mà bán, vừa lợi về kinh tế lại vừa… sẵn có. Bởi càng những thứ độc hại, như con ốc bươu vàng chẳng hạn, lại càng dễ nuôi, dễ nảy nở, sinh sôi. Người nông dân ta cứ hồn nhiên nuôi trồng những thứ độc hại đó, trong khi mục đích các thương lái Trung Quốc thu mua để làm gì thì hầu hết bà con đều không thể biết. Đó chính là điểm yếu mà các thương nhân nước ngoài dễ dàng lừa phỉnh bà con nông dân Việt Nam ta. Và kết cục là, những sinh vật gây hại mùa màng như con đỉa, con ốc bươu vàng cứ dần sinh sôi, nảy nở – cho đến khi những thương lái kia không thu mua nữa. Hậu quả, hệ lụy của nó là gì, chắc ai cũng đã rõ và người nông dân là rõ nhất. Vậy nhưng, không hiểu sao, hết lần này đến lần khác, người nông dân vẫn bị thương lái nước ngoài lừa phỉnh một cách dễ dàng như vậy?

Câu trả lời là người nông dân khổ quá, nghèo quá, họ bỏ ra bao nhiêu mồ hôi, công sức để làm nên hạt gạo, để trồng được củ khoai, để nuôi được con tôm, con cá… nhưng đổi lại, họ nhận được vẫn chỉ là cuộc sống chật vật, bữa no, bữa đói. Vậy nên chỉ cần ai đó đưa ra cho họ cái lợi về kinh tế trước mắt, là người nông dân tin ngay. Có ý kiến cho rằng, chỉ tại lòng tham nên nhiều bà con nông dân phải lãnh chịu những hậu quả khi bị chính những thứ mình tạo nên phá hại mùa màng, cây lúa. Song, không thể trách bà con khi mà chính những nhà quản lý cũng đang hành xử theo kiểu “tức thời”.

Quay trở lại câu chuyện con ốc bươu vàng, sau một thời gian tưởng đã “tuyệt chủng” nay lại có nguy cơ bùng phát trở lại. Trước thực trạng này, Bộ NNPTNT đã có công văn gửi tất cả các tỉnh, thành phố chỉ đạo về việc ngăn chặn sự bùng phát của nạn ốc bươu vàng. Theo công văn này, Bộ NNPTNT cảnh báo, ôc bươu vàng là loài ngoại lai xâm hại và là sinh vật gây hại nguy hiểm đối với lúa và một số cây trồng dưới nước ở Việt Nam, vì vậy, cần phải được kiểm soát chặt chẽ, các hành vi gây nguy cơ phát tán sinh vật gây hại này phải bị nghiêm cấm. Trong công văn, Bộ NNPTNT cũng nhấn mạnh về sự nghiêm minh của pháp luật khi cho biết, nếu phát hiện, không chỉ xử phạt vi phạm hành chính mà còn buộc phải tiêu huỷ theo quy định.

Cấm là đúng! Song, không phải đây là lần đầu các thương nhân nước ngoài thực hiện những hành vi thu gom các sản phẩm nông sản nhằm gây hại nền nông nghiệp Việt Nam. Và cũng không phải đây là lần đầu các nhà quản lý buộc phải ra lệnh cấm đối với những sản phẩm kỳ dị mà thương nhân Trung Quốc thực hiện thu mua ở Việt Nam. Nhưng liệu cấm có nổi không khi mà chúng ta cứ dựng lên những hàng rào, song hàng rào ấy lại có quá nhiều kẽ hở?

Không phải chúng ta chưa có động thái ngăn chặn nạn buôn bán nhân nuôi ốc bươu vàng, vì rõ ràng, theo Bộ NNPTNT, Cục Bảo vệ thực vật đã có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn Chi cục Bảo vệ thực vật các địa phương kiểm tra, xử lý các vi phạm, song chính Bộ NNPTNT thừa nhận “tình hình vẫn chưa được cải thiện đáng kể”. Điều này cho thấy, sự lỏng lẻo trong quy định, thiếu chặt chẽ trong giám sát… vẫn là cái lỗi muôn thuở mà các nhà quản lý mắc phải. Nói về vấn nạn ốc bươu vàng, một vị Đại biểu Quốc hội đã phải trải lòng trước Quốc hội về nỗi bức xúc của mình, khi đặt câu hỏi: “Tại sao cứ để tồn tại mãi thực trạng thu gom các sinh vật lạ của thương lái mà không thể nào trừ được?”. Vị Đại biểu Quốc hội cũng đặt câu hỏi về tính trách nhiệm của những người đã đặt bút ký, phê duyệt để dẫn đến thực trạng sinh vật tràn vào trong nước như ốc bươu vàng hiện nay… Và để rồi khi thấy những nguy cơ đã hiện hữu, chúng ta lại ra lệnh cấm khi không quản được (?)

Rõ ràng ở đây, trách nhiệm đầu tiên phải thuộc về những nhà quản lý khi mà trong cách quản lý đã bộc lộ nhiều vấn đề thì làm sao có thể trách được người nông dân. Và khi những hàng rào pháp lý được chúng ta dựng lên vẫn để hổng nhiều kẽ hở thì có lẽ những nhức nhối liên quan đến câu chuyện thu gom nông sản của thương nhân nước ngoài… sẽ còn chưa có hồi kết, chứ không chỉ dừng lại ở con ốc bươu vàng.

=> Mời bạn bình luận và chia sẻ ý kiến cùng SFARM nhé!