Đất mặn trồng cây gì là thắc mắc của nhiều bà con khi canh tác ở vùng ven biển. Với kinh nghiệm và giải pháp từ SFARM, việc cải tạo đất bằng phân trùn quế SFARM hay phân bò ủ vi sinh SFARM giúp đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng, cây khỏe mạnh hơn. Bài viết sẽ chia sẻ chi tiết các loại cây chịu mặn tốt cùng biện pháp cải tạo đất hiệu quả để bà con tham khảo.
Khái niệm và đặc điểm của đất mặn
Đất mặn là loại đất chứa hàm lượng muối hòa tan vượt mức cho phép, thường hình thành do hiện tượng xâm nhập mặn hoặc quá trình tích tụ muối lâu dài. Các loại muối phổ biến gồm NaCl, KCl, CaCl₂, MgCl₂… Khi nồng độ muối cao, đất mất đi độ phì nhiêu và cây khó sinh trưởng.
Đặc điểm của đất mặn là có độ pH trung tính đến kiềm nhẹ, thường dao động 7–8,5. Vào mùa khô, bề mặt đất có thể xuất hiện lớp muối trắng, cấu trúc đất chai cứng và kém tơi xốp. Những vùng đất mặn thường tập trung ở ven biển, cửa sông, đồng bằng thấp trũng và ít được rửa trôi.
Nguyên nhân khiến đất bị nhiễm mặn
Đất bị mặn xuất phát từ nhiều yếu tố tự nhiên và con người.
Nguyên nhân chính là hiện tượng xâm nhập mặn. Vào mùa khô, nước biển lấn sâu vào đất liền, mang theo muối NaCl, ion Ca²⁺, Mg²⁺, K⁺… tích tụ lâu ngày. Các vùng đồng bằng ven biển, có địa hình thấp và hạn hán kéo dài thường dễ bị nhiễm mặn.
Ngoài ra, việc sử dụng nguồn nước tưới đã nhiễm mặn, tưới quá nhiều hoặc không kiểm soát nguồn nước cũng khiến muối tích tụ nhanh trong đất. Một số khu vực còn do phong hóa đá khoáng, muối theo đó tích tụ ở tầng đất trũng không thoát đi được.
Tác hại của đất mặn đến cây trồng
Đất nhiễm mặn ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất nông nghiệp.
Hàm lượng muối cao làm tăng áp suất thẩm thấu của đất, khiến rễ cây khó hút nước và dinh dưỡng. Cây thường biểu hiện lá vàng, héo úa, còi cọc và dễ chết. Đất mặn cũng phá vỡ cấu trúc, làm chai cứng và giảm vi sinh vật có lợi.
Ngoài ra, đất mặn có thể gây ô nhiễm nguồn nước ngầm, ảnh hưởng đến đời sống và sản xuất của người dân. Nếu không có giải pháp cải tạo, đất mặn sẽ ngày càng suy thoái, mất khả năng canh tác.
Đất mặn trồng cây gì phù hợp?
Việc lựa chọn giống cây phù hợp giúp bà con tận dụng được đất mặn để canh tác.
Cây lương thực, hoa màu chịu mặn (lúa chịu mặn, ngô, khoai, sắn)
Ở đất mặn nhẹ, bà con có thể trồng lúa, ngô, đậu phộng, cà chua, dưa leo, tỏi. Những giống lúa chịu mặn đặc biệt phù hợp ở Đồng bằng sông Cửu Long, vừa đảm bảo năng suất vừa duy trì nguồn lương thực. Ngoài ra, khoai và sắn cũng có thể thích ứng trong điều kiện mặn trung bình.
Cây ăn quả chịu mặn (dừa, cóc, xoài, ổi, khóm)
Nhóm cây ăn quả có khả năng chịu mặn trung bình đến khá gồm xoài, cam, bưởi, quýt, cóc, khóm, vú sữa. Cây dừa là loại điển hình, chịu được mặn từ 4–5‰ và vẫn cho năng suất ổn định nếu quản lý nước tốt. Ổi và nho cũng thuộc nhóm cây có khả năng chịu mặn cao hơn.
Cây công nghiệp chịu mặn (mía, điều, cao su)
Mía, điều và cao su là những cây công nghiệp có thể thích ứng với điều kiện đất mặn vừa đến cao. Mía đặc biệt phù hợp với vùng ven biển, vừa cho năng suất tốt vừa dễ canh tác. Cây điều chịu được đất khô hạn, nhiễm mặn, mang lại hiệu quả kinh tế bền vững.
Cây lâm nghiệp, cây chắn gió chắn sóng (bần, đước, mắm, phi lao)
Ở những vùng đất mặn nặng hoặc ven biển, bà con có thể trồng các loài cây rừng ngập mặn như bần, đước, mắm. Ngoài ra, phi lao được trồng nhiều dọc bờ biển để chắn gió, chắn sóng, vừa cải thiện môi trường vừa bảo vệ sản xuất.
Giải pháp cải tạo đất mặn để canh tác hiệu quả
Để cải tạo và canh tác trên đất mặn, bà con có thể áp dụng kết hợp nhiều biện pháp.
Biện pháp rửa mặn bằng nước ngọt
Rửa mặn là giải pháp thủy lợi quan trọng nhất. Nước ngọt được dẫn vào ruộng, kết hợp cày bừa và sục bùn để hòa tan muối, sau đó tháo nước ra ngoài qua kênh rạch. Biện pháp này giúp giảm nhanh hàm lượng muối trong đất.
Biện pháp canh tác: lên liếp, luân canh, phủ xanh đất trống
Canh tác hợp lý giúp cải thiện đất mặn lâu dài. Lên liếp giúp thoát nước tốt hơn. Luân canh lúa – thủy sản hoặc lúa – cá duy trì độ phì nhiêu, giảm tái nhiễm mặn. Trồng cây phủ xanh đất trống cũng giúp cải tạo cấu trúc và hạn chế xói mòn.
Biện pháp sinh học: dùng phân hữu cơ, chế phẩm vi sinh (Trichoderma, EM)
Sử dụng phân hữu cơ và chế phẩm sinh học là hướng đi bền vững. Các sản phẩm chứa vi sinh vật có lợi như Trichoderma, EM giúp cải thiện cấu trúc đất, tăng khả năng trao đổi chất, rửa mặn hiệu quả và duy trì nồng độ dinh dưỡng ổn định.
Biện pháp hóa học: bón vôi, thạch cao
Bón vôi hoặc thạch cao là biện pháp phổ biến. Các chất này giúp thay thế ion Na⁺ bằng Ca²⁺, giảm độ mặn và cải thiện cấu trúc đất. Sau khi bón vôi, bà con nên bổ sung phân hữu cơ để tăng độ màu mỡ, hỗ trợ cây trồng phát triển.
Câu hỏi thường gặp về đất mặn trồng cây gì ?
Đất mặn nên bón gì để cải thiện nhanh?
Để cải tạo nhanh, bà con nên bón vôi hoặc thạch cao nhằm loại bỏ ion Na⁺. Sau đó, kết hợp thêm phân hữu cơ để phục hồi độ phì nhiêu, cải thiện chất lượng đất lâu dài.
Độ chịu mặn của các loại cây trồng khác nhau thế nào?
Mỗi loại cây có mức độ chịu mặn riêng. Nhóm chịu mặn yếu gồm lúa, bắp, cam, quýt. Nhóm trung bình có cà chua, ớt, bầu bí, mía, chuối. Nhóm khá chịu được mặn có xoài, dừa, sapô, mãng cầu xiêm. Nhóm rất chịu mặn là các cây rừng ngập mặn như sú, vẹt, đước.
Đất phèn mặn trồng cây gì hiệu quả?
Đất phèn mặn có đặc tính chua và mặn cùng lúc. Bà con nên chọn các giống cây chịu mặn và chua tốt như lúa chịu mặn, đậu nành, xoài, dứa hoặc các cây rừng ngập mặn để khai thác hiệu quả.
Sau khi cải tạo, đất mặn nên sử dụng ra sao cho bền lâu?
Sau khi cải tạo, đất cần được luân canh hợp lý, kết hợp trồng cây chịu mặn với cây phủ xanh để duy trì độ phì nhiêu. Bón phân hữu cơ thường xuyên giúp đất cải thiện lâu dài, tránh tái nhiễm mặn nhanh chóng.
Có thể trồng rau trên đất mặn không?
Rau ăn lá thường nhạy cảm với muối, do đó không phù hợp trồng trực tiếp trên đất mặn. Tuy nhiên, nếu đất đã được rửa mặn và cải tạo tốt, bà con có thể trồng thử nghiệm các loại rau ngắn ngày với mức độ mặn nhẹ.
Qua bài viết, bạn đã biết đất mặn trồng cây gì phù hợp và cách cải tạo đất để tăng năng suất. Bà con có thể tham khảo thêm giải pháp từ SFARM Blog để áp dụng hiệu quả. Đừng quên chọn sản phẩm SFARM chính hãng để cải thiện đất và giúp cây phát triển bền vững.
Xem thêm:
- Đất trồng cây ăn trái tốt nhất: Bí quyết giúp vườn cây năng suất cao
- Đất phèn trồng cây gì? Các loại cây và rau chịu phèn tốt năm 2025
- Bảo vệ đất trồng hiệu quả với các nguyên liệu thực vật
- Cách cải tạo đất nghèo dinh dưỡng hiệu quả, tiết kiệm
- Cải tạo đất trồng hiệu quả bằng 7 phương pháp tự nhiên
SFARM – Đặng Gia Trang vinh hạnh là nhà sản xuất, cung cấp tin cậy các sản phẩm vật tư nông nghiệp theo hướng hữu cơ, sinh học của 1500 đại lý, cửa hàng trên toàn quốc. Mời quý khách liên hệ thông tin sau để đội ngũ SFARM có thể nhanh chóng hỗ trợ:
– Website: https://sfarm.vn/
– Hotline: 0902652099
– Zalo: CSKH SFARM – 0902652099
